İşveren Bilgi Bankası
İşveren soruyor
|
Eğitimİş Sağlığı ve Güvenliği Yasası Eğitimi
Asgari İşçilik Eğitimi İstihdam Teşvikleri Eğitimi İşverenler İçin Sosyal Güvenlik Eğitimi FULL İş ve Sosyal Güvenlik Eğitimi 
İşverenler İçin Pratik Bilgiler İşverenler İçin Sosyal Güvenlik Mevzuatı İşverenler İçin İş Kanunu Mevzuatı Toplu İş İlişkileri Mevzuatı İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatı Yabancı İşçi Çalışma Mevzuatı Yargıtay Kararları Dosya Konuları
Yazı Dizisi
|
"Nitelikli bilgi, tam zamanında..."
Odalar inisiyatif almalı
Soru: Sadettin Bey, ben kuaför salonu işletiyorum ve sadece bir elemanım var. 2014 yılında iş güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimi çalıştırmamız mecburi imiş. Ya da ortak hizmet alçakmışız. Bizim gibi çok küçük işletmeler için en kolayı nedir ve nasıl yapacağız? Sevda S.
Cevap: Sevda Hanım, yukarıda hamam işyeri için vermiş olduğum cevap aynen sizin için de geçerli. Zira kuaförler de tehlikeli kapsamda sayılıyor. Sizi için en ekonomik yöntem dışarıdan hizmet almak olacaktır. Ancak her bir kuaförün tek başına hizmet alması yerine meslek odanızın bu konuda ön ayak olması ve toplu bir şekilde teklif toplaması daha ekonomik olacaktır.
Soru: Sadettin Bey, ben kuaför salonu işletiyorum ve sadece bir elemanım var. 2014 yılında iş güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimi çalıştırmamız mecburi imiş. Ya da ortak hizmet alçakmışız. Bizim gibi çok küçük işletmeler için en kolayı nedir ve nasıl yapacağız? Sevda S.
Cevap: Sevda Hanım, yukarıda hamam işyeri için vermiş olduğum cevap aynen sizin için de geçerli. Zira kuaförler de tehlikeli kapsamda sayılıyor. Sizi için en ekonomik yöntem dışarıdan hizmet almak olacaktır. Ancak her bir kuaförün tek başına hizmet alması yerine meslek odanızın bu konuda ön ayak olması ve toplu bir şekilde teklif toplaması daha ekonomik olacaktır.
Yönetim kurulu üyeleri SSK'lı olabilir
Soru: Sadettin Bey, şirketimiz beş ortaklı bir anonim şirket. İki ortak aynı zamanda yönetim kurulu üyesi olup, kendileri 1995 yılından bu yana SSK emeklisidir. Yönetim kurulu üyelerimiz şirkette bilfiil mesai yapıp diğer çalışanlarla beraber ücret bordrosunda gösterilmektedir. Tabii emekli oldukları için destek primiyle bildirim yapıyoruz. Bunda mevzuat açısından bir eksiklik veya yanlışlık var mı? Ayrıca maaşlarından SGDP kesintisi yapılması gerekir mi? SGK geriye dönük bizden prim talep edebilir mi? Ahmet K.
Cevap: Ahmet Bey, 1 Ekim 2008 tarihine kadar anonim şirket yönetim kurulu üyeleri kendi şirketlerinde sigortalı olarak çalışabiliyorlardı. Bu tarih itibariyle şirket ortaklarının kendi şirketlerinden sigortalı (4/a) olma imkanı kaldırıldı. Ancak önceden beri sigortalılığı devam edenler, kesinti olmamak şartıyla 1 Ekim 2008'den sonra da sigortalı olarak devam edebiliyorlar. Aynı durum destek primi ödemesi için de geçerli. Yönetim kurulu üyeleriniz 1995'ten beri SSK'lı olarak SGDP ödediklerinden şu an da aynı şekilde ödemeye devam edebilirler. SGK sizden ayrıca geriye dönük prim istemeyeceği gibi maaşlarından da kesinti yapılmaz.
İnşaatta ödenen fazla primler geri alınabilir mi?
Soru: Yapılan bir inşaata ait SGK’ya bildirilen işçilik bildirimi, hesaplanan işçilik bildiriminden fazla ise, yani fazla prim ödenmişse bunun herhangi bir SGK prim ödemesinden veya vergi ödemelerinden mahsubu söz konusu mudur? Ö. Efe
Cevap: Değerli okurum, ihale konusu işlerde veya özel bina inşaatlarında SGK tarafından asgari işçilik hesaplaması yapılır. Yani söz konusu işlerle ilgili SGK’ya bildirilmesi gereken ‘asgari’ sigorta primi tutarı tespit edilir. Eğer işveren tarafından bu tutarın altında bildirim yapıldıysa, aradaki fark işverenden istenir. Yok eğer işverenin ödediği işçilik, asgari tutarın üzerindeyse bu fazla tutar iade veya başka borca mahsup edilmez.
Geriye dönük teşvik olur mu?
Soru: Sadettin Bey, Aralık 2011 ayında bir bayan işçi alımı yaptık ancak unutkanlıktan bu işçinin şartları uymasına rağmen 6111 kanuna ait teşvikten yararlandırmadık ve Aralık 2011 aylık primini normal işçi gibi teşviksiz gönderdik
Bu durumda; aralıkta işe aldığımız ancak teşvikten yararlandırmadığımız işçiyi Ocak 2012 ayından itibaren teşvikten yararlandırabilir miyiz? Aynı durumda olan birde özürlü (%60) işçimiz var bu işçide Mart 2011 de girdi ancak henüz özürlü teşvikinden yararlanmadı şimdi başvursak faydalanabilir miyiz? E. Bahçeci
Cevap: Değerli okurum, işe alınan işçinin teşvik kapsamında bildirilebilmesi için son altı ayda SGK’ya bildirilmemiş olması, yani işsizlerden seçilmesi gerekiyor. Siz söz konusu çalışanı teşviksiz olarak bildirdiğinize göre, aradan altı aylık boş zaman geçmeden aynı çalışanı teşvikliye çeviremezsiniz. Ancak özürlü personelle ilgili teşvikte böyle bir kural bulunmuyor. Dolayısıyla özürlü işçinizi, bundan sonra teşvik kapsamında bildirmeye başlayabilirsiniz.
A.Ş. yönetim kurulu üyesi SSK'lı olabilir mi?
Soru: Bildiğim kadarıyla şirket ortakları bir işte çalıştıkları zaman 4/a'lı olarak işe girişleri yapılabilmekte. Peki söz konusu durum anonim şirket yönetim kurulu üyesi için de geçerli midir? Yani bir A.Ş'nin yönetim kurulu üyesi başka bir işyerinden sigortalı olabilir mi? A. Günen
Cevap: Değerli okurum, anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları eski adıyla Bağ-Kur, yeni adıyla 4/b kapsamında sigortalı sayılıyor. Fakat bu kişiler isterlerse aynı zamanda başka bir işyerinde (kendi şirketlerine ait bir işyerinde değil) sigortalı (4/a'lı) olarak çalışabilirler. Böyle bir durumda 4/b sigortaları kesilir ve otomatik olarak 4/a'lı olurlar.
Şirket ortağı teşvikli çalışabilir mi?
Soru: Saadettin Bey, 6111 Sayılı Yasa ile getirilen ilave istihdam teşviki ile ilgili iki sorum olacak. 1- Ev hanımı olan bayan isteğe bağlı olarak prim ödüyor ve bir iş yerinde SSK'lı olarak işe başlayacak. Bu durumda teşvik kapsamında işe girişi mümkün olabilir mi? 2. Bağ-Kur'lu (4/b) olan mühendis şirket ortağı, başka bir inşaat firmasına SSK'lı işe girişi olacak. Ancak şirket ortaklığı da devam edecek. Bu durumda SSK'lı olarak işe giriş yapan şirket, bu kişiyi teşvik kapsamında bildirebilir mi? M.Gökdağ
Cevap: Sayın Gökdağ, 6111 Sayılı Kanun kapsamında getirilen istihdam teşvikine açıklık getiren 2011/45 sayılı SGK genelgesine göre, isteğe bağlı sigortalıların veya şirket ortaklarının teşvik kapsamında işe alınmalarına engel bir durum yok. Yani işe alınmadan önceki son 6 ay içinde isteğe bağlı sigortalı veya şirket ortağı olarak Bağ-Kur'lu olunsa bile, teşvik kapsamında işe girişleri yapılabilir.
Teşvikten yararlanabilir miyiz?
Soru: Sadettin Bey, bizim ortalama işçi sayımız 42 kişi. Bu işçilerimize ilaveten 18-29 yaş teşviki kapsamında ilave 10 işçi almak istiyoruz. Yeni işçilerimizi başlattıktan bir-iki ay sonra eski çalışanlarımızdan 10 kişiyi çıkarmak istiyoruz. Yani işçi sayımız tekrar 42 işçiye düşmüş olacak. Bu durumda istihdam teşvikinden yararlanmaya devam edebilir miyiz? Rumuz: Bir işveren
Cevap: Torba Kanun kapsamında getirilen bir düzenlemeyle, 18-29 yaş arası erkek ve 18 yaşından büyük bayanları 2015 yılı sonuna kadar işe alan işverenlere prim teşviki uygulanıyor. Bu teşvikten yararlanabilmek için işveren ve işçi yönünden bazı şartlar var. Bunlar;
Son altı aylık ortalama işçiniz 42 ise, buna ilaveten işe alacağınız 10 işçi için siz de teşvikten yararlanabilirsiniz. Birkaç ay sonra eski çalışanlarınızdan 10 kişiyi işten çıkarsanız dahi, teşvikten yararlanmaya devam edebilirsiniz. Zira ortalama işçi sayısına ilave istihdam şartı, sadece işe başlatılan tarih için konulmuş. İşe başlatıldıktan sonra, ortalama işçi sayısının korunması yönünde herhangi bir düzenleme bulunmuyor.
Konuyla ilgili yayımlanan 2011/45 nolu genelgede görüşümüzün aksine olarak, teşvikten yararlanılan süre boyunca ortalama sigortalı sayısının korunması gerektiği belirtilmiştir. Ancak 6111 sayılı Kanunla getirilen düzenlemede böyle bir şart bulunmamaktadır. Kanunda yer almayan şart ikincil mevzuatla getirilemez. Dolayısıyla işe başlatma esnasında ortalam sigortalı sayısına ilave istihdam şartı sağlandıktan sonra, daha sonra teşvik kapsamında olmayan çalışanlar işten çıkarılsa bile teşvikten yararlanmaya devam edilebilir.
Hizmet sözleşmesi kapsamındaki işçileri nasıl bildirelim?
Soru: Merhabalar. İhaleli olmayan özel bir sektöre yemek hizmeti vermekteyim. Karşılıklı yapılan sözleşmemizde, “çalıştırılacak personel firmanın bünyesinden karşılanacaktır” yazılıdır. Bu nedenle çalıştırdığımız işçileri firmaya ait olan sigorta sicil numaralı dosyadan gösterdik, yani ihaleli işler gibi ayrı bir sicil numarası almadık. Muhasebecimiz bu şekilde olabileceğini söyledi. Siz bu konuda beni bilgilendirirseniz sevinirim. M. Turfanda
Cevap: Sayın Turfanda, yaptığınız uygulamanın iş ve sosyal güvenlik mevzuatı bakımından bazı sakıncaları olabilir. Örneğin şirket olarak SGK tarafından asgari işçilik incelemesine alınmanız halinde, başka bir işyeri dosyasından bildirdiğiniz çalışanlarınız, işçilik bildirimi hesabında dikkate alınmayacaktır. Bu da şirket olarak SGK’ya ilave prim ödemenizi gerektirir. Bu konuda en doğru uygulama, hizmet verdiğiniz firmanın işyeri dosyası üzerinden bir aracı (alt işveren) dosyası açtırmak ve sözleşme kapsamında çalıştırdığınız kişileri bu aracı dosyasından bildirmek olacaktır. Böylece hem sözleşme şartlarını yerine getirmiş hem de usule uygun hareket etmiş olursunuz.
Yurtdışına montaj işçisini göndereceğiz. Nelere dikkat etmemiz gerekiyor?
Soru: Sadettin Bey merhaba,
Alt Yüklenici olarak, ana yüklenicinin Türkmenistan'da almış olduğu işe sözleşmemiz gereği montaj amaçlı SGK'ya kayıtlı daimi işçilerimizi göndereceğiz.
Bu işlemle ilgili SGK işlemleri nasıl olacaktır ?
Syg.
İzzet B.
Cevap: İzzet Bey, yurtdışına işçi götürmede iki önemli husus var. Birincisi, işçi götüreceğiniz ülke ile Türkiye'nin ikili sosyal güvenlik sözleşmesi imzalayıp imzalamadığıdır. İkincisi, işçinizi geçici görevle mi yoksa uzun süreli olarak mı gönderdiğinizdir.
Türkmenistan ile Türkiye'nin ikili sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmuyor. Ayrıca sorunuzdan anladığım kadarıyla işçileriniz uzun süreliğine değil, geçici görevle gidecekler. Şu halde yapmanız gereken;
Yönetim kurulu üyesi 4/a'lı olabilir mi?
Soru: Sadettin Bey;
A.Ş.’de şirket ortağı ve yönetim kurulu üyesi olan emekli bir kişi aynı şirkette kısmi süreli olarak SGK’lı olabilir mi? Ayrıca A.Ş.’de yönetim kurulu üyesi ve başkan yardımcısı olacak normal çalışan kişi aynı şirkette SGK’lı olabilir mi? Bu kişilerin SGK başlangıç tarihleri geç kalır ise sorun olur mu? M. Çim
Cevap: Sayın Çim, anonim şirket yönetim kurulu üyeleri, 5510 sayılı Kanunun 4/b maddesi kapsamında sigortalı sayılırlar. Yani eski adıyla Bağ-Kur statüsünde sayılırlar. Bu kişiler isteseler de kendi şirketlerinden kısmi veya tam süreli sigortalı (4/a) olamazlar. Ancak başka bir şirketten sigortalı olabilirler. Bu durumda 4/b sigortalılığı durdurulur ve 4/a kapsamında sigortalılıkları başlatılır.
SGDP uygulaması nasıl olacak?
Soru: Merhabalar
Biz bir A.Ş. firmasıyız. Yönetim Kurulu Üyelerimizden bir bayan emekli olmuş durumda ve SGK müdürlüğüne müracaat edicez. Şimdi emekli olunca;
1-Şirket ortaklığı devam ederse ve maaş alırsa tahsis numarası çıktıktan sonra SGDP mi ödenecek? Yada emekli maaşından kesinti mi yapılacak?
2-Şirket ortaklığı devam ederse fakat maaş almazsa sadece emekli maaşından %15 kesintimi yapılacak?
Konuyla ilgili bilgi vermenizi rica ederim.
Cevap: Anonim şirket yönetim kurulu üyesi emeklilik sonrası aynı görevini sürdürmeye devam ederse, SGK tarafından aylığından %15 oranında sosyal güvenlik destek primi kesilir. Ayrıca şirket olarak SGDP ödemeniz gerekmez. Yönetim kurulu üyeliği sona erer ve sadece AŞ ortağı olarak devam ederse, herhangi bir kesinti yapılmaz.
İş kazasını geç bildirirsek cezası var mıdır? (13.05.2011)
Soru: Sadettin Bey, yeni bir şirkette muhasebe müdürü olarak çalışmaya başladım.
Şirkette 2010/Haziran ayında pazarlamacı bir çalışan iş seyahatindeyken trafik kazası geçiriyor. Kolunda çok büyük hasarlar oluyor ve yaklaşık %25 çalışamazlık raporu alabiliyor. Fakat eski muhasebe müdürü durumu iş kazası olarak bildirmemiş.
Kaza geçiren işçimizin yaklaşık yedi aylık çalışamaz raporu vardı ve bu raporları internetten gönderdik. Şimdi ben bu olayı geç de olsa iş kazası olarak bildirirsem şirketimize müfettiş incelemesi veya para cezası gibi bir yansıması olur mu? M. U.
Cevap: Değerli okurum, söz konusu iş kazasının en geç kazadan sonraki üç işgünü içinde SGK’ya bildirilmesi gerekiyordu. Ancak geç de olsa bahsettiğiniz olayın bir iş kazası olduğunu SGK’ya bildirin. Bundan dolayı herhangi bir idari para cezası uygulanmaz. Fakat işçinin raporlu olduğu süreler için ödenen geçici iş göremezlik ödenekleri işverenden tahsil edilir. Siz bildirmeseniz bile kaza geçiren işçi tarafından SGK’ya yapılacak bir şikayet sonucu, şirketiniz daha ağır sonuçlarla karşılaşabilir.
Bağ-Kur'lular kısmi bildirilebilir mi? (11.04.2011)
Soru: Özel bir okulda oyunculuk, drama vb. dersler veren öğretmen, çalıştığı saat kadar ücret elde etmektedir. Saatlik çalışmalarına karşılık gelen gün kadar adına 4/a primi yatırılmaktadır. Seslendirme faaliyeti için gelir vergisi açılışı yapılacaktır. Bu durumda sosyal güvenliği ne olmalıdır?
Yani saatlik çalışmaları net değildir, bazen çalıştığı saatler 12 güne bazen 20 güne bazen 3 güne denk geliyor. 4/B'lik durumunu kıst süreli nasıl ayarlayabilir ki? Çünkü 4/a hiçbir ay aynı prim gününe denk gelmiyor. Yardımlarınızı rica ederim. Nuray Ç.
Cevap: 4/b’li (Bağ-Kur) sigortalılar için ay içinde kısmi prim ödeme imkanı yoktur. Bahsettiğiniz öğretmen, dilerse ay içinde 4/a’lı bildirildiği günleri 30 güne tamamlamak üzere isteğe bağlı prim ödeyebilir. Bu durumda ödediği isteğe bağlı primler de 4/a kapsamında değerlendirilir (Torba Kanun gereği). Ancak 4/b’li olarak zorunlu sigortalılığı tercih ederse, bu durumda her ay 30 gün üzerinden prim ödemesi gerekir. Burada kendisine tercih hakkı tanınmıştır.
İhaleli işlerde 5 puanlık prim indirimi var mı?
Soru: Sayın Orhan;
6111 sayılı kanunun 38. Madde ve Geçici 8. madde' nin uygulanması hakkında soru sormak istiyorum? Bu konuda bazı tereddütlerimiz oluştu.
1- Kamu kurum ve kuruluşlarından (Özel idare, Belediyeler vs. ) alınan ihalelerde 5 puanlık indirim uygulanmayacak mı?
2- Özel sektörden alınan ihalelerde (kamu kurumu ile ilgili olmayan) ihalelerde 5 puanlık indirim devam ediyor mu?
3- İhalesi veya duyurusu 1 Mart 2011 tarihinden önce yapılan kamu ihalelerinde 5 puanlık indirim uygulanmaya devam ediyor mu?
Saygılarımla, Hüseyin K./S.M.M.M
Cevap: Hüseyin Bey, 5 puanlık prim indirimi 6111 sayılı Torba Kanun öncesine kadar kamu kurumlarına karşı yüklenilen işler de dahil olmak üzere bütün özel sektör işyerleri için uygulanıyordu. Sadece yurtdışında çalışan sigortalılar ile sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar için uygulanmıyordu. Ancak 6111 sayılı Kanunun 38. Maddesiyle 5510 sayılı Kanunun 81. Maddesine, “Bu bent hükümleri; 21/4/2005 tarihli ve 5335 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamına giren kurum ve kuruluşlara ait işyerleri ile 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanununa, 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa ve uluslararası anlaşma hükümlerine istinaden yapılan alım ve yapım işleri ile 4734 sayılı Kanundan istisna olan alım ve yapım işlerine ilişkin işyerleri, sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar ve yurt dışında çalışan sigortalılar hakkında uygulanmaz.” Hükmüne yer verildi. Dolayısıyla 1 Mart 2011 tarihinden itibaren, özel sektör işverenleri tarafından ihale konusu işyerlerinden bildirilen sigortalılar için 5 puanlık prim indiriminden yararlanmak mümkün olmayacaktır. Torba Kanunun Geçici 8. Maddesi bu konuyla ilgili olmayıp, Kamu İhale Kanununda yapılan değişikliklerin uygulanma zamanını belirlemektedir.
Teşvikten neden yararlanamıyoruz?
Soru: SGK’da ....... numarasında kayıtlı işverenim. Kurumda kayıtlı dosyamda 4447 sayılı Kanunun 7. md gereği 2 işçi çalışmaktadır. Bu işçiler için söz konusu teşvikten yararlanamayacağı bildirilmiştir. Söz konusu personel 2008-73 ve 2009-52 sayılı genelgeler kapsamında işe alınmıştır. Sorum şu; olacak ortalama personel sayımıza ilave olarak aldığımız ve şartları taşıyan personeller bu teşvikten yararlanamayacak mı? Neden yaralanamaz diyorlar? Cevabınız benim için çok önemli, cevaplarsanız çok memnun olurum. Serkan Bozkurt
Cevap: Serkan Bey, bahsettiğiniz teşvik uygulaması 5763 sayılı Kanunla getirilmiş olup, uygulama süresi 30 Haziran 2010 tarihi itibariyle dolmuştur. Yani bu tarihe kadar işe alınan personel söz konusu teşvik kapsamında olup, bu tarihten sonra işe başlattığınız sigortalılar için –diğer şartları taşısalar dahi- teşvikten yararlanma imkanı yoktur. Dolayısıyla bahsettiğiniz personel için işe giriş yaparken 4447 sayılı Kanunun 7. Maddesini işaretleme şansınız bulunmuyor.
Bölge Çalışma Müdürlüğü’ne bildirim yapacak mıyız?
Soru: Sadettin Bey, çalışanlar ilk işe girişte Bölge Çalışma Müdürlüğü’ne bildirilmezse cezası var mıdır? Varsa 6111 sayılı Kanun kapsamında müracaat etmek gerekir mi? Bölge Çalışma sicil nosu ile SGK sicil nosu farklı mıdır? Üç yıl önce işe başlatılmış ve halen çalışan bir kişinin bildirimi SGK’ya yapılmış fakat Bölge Çalışma Müdürlüğü’ne yapılmamışsa cezası var mıdır? Yapılandırma kapsamına bu cezalar da alındı mı? H. Kahraman
Cevap: Sayın Kahraman, 5838 sayılı Kanunla yapılan düzenleme gereği, 01.08.2009 tarihi itibariyle gerek işe girişlerde gerekse işten çıkarmalarda SGK’ya yapılan bildirimler Bölge Çalışma ve İş-Kur’a yapılmış gibi kabul edilmektedir. Yani sadece SGK’ya bildirmek yeterlidir. Bu tarihten önce ayrı ayrı bildirimler zorunlu olup, ihlali durumunda idari para cezası uygulanmaktaydı. Bu ceza 01.08.2009 tarihine kadar size tebliğ edilmişse kamu alacağına dönüşmüştür ve ödemeniz gerekir. Ancak bu tarihe kadar tebliğ edilmemişse, bundan sonra da edilemez. Zira söz konusu cezanın konusu kalkmıştır. Ayrıca bu cezalar 6111 sayılı Kanun kapsamında yapılandırmaya girmemiştir.
Soru: Sadettin Bey, şirketimiz beş ortaklı bir anonim şirket. İki ortak aynı zamanda yönetim kurulu üyesi olup, kendileri 1995 yılından bu yana SSK emeklisidir. Yönetim kurulu üyelerimiz şirkette bilfiil mesai yapıp diğer çalışanlarla beraber ücret bordrosunda gösterilmektedir. Tabii emekli oldukları için destek primiyle bildirim yapıyoruz. Bunda mevzuat açısından bir eksiklik veya yanlışlık var mı? Ayrıca maaşlarından SGDP kesintisi yapılması gerekir mi? SGK geriye dönük bizden prim talep edebilir mi? Ahmet K.
Cevap: Ahmet Bey, 1 Ekim 2008 tarihine kadar anonim şirket yönetim kurulu üyeleri kendi şirketlerinde sigortalı olarak çalışabiliyorlardı. Bu tarih itibariyle şirket ortaklarının kendi şirketlerinden sigortalı (4/a) olma imkanı kaldırıldı. Ancak önceden beri sigortalılığı devam edenler, kesinti olmamak şartıyla 1 Ekim 2008'den sonra da sigortalı olarak devam edebiliyorlar. Aynı durum destek primi ödemesi için de geçerli. Yönetim kurulu üyeleriniz 1995'ten beri SSK'lı olarak SGDP ödediklerinden şu an da aynı şekilde ödemeye devam edebilirler. SGK sizden ayrıca geriye dönük prim istemeyeceği gibi maaşlarından da kesinti yapılmaz.
İnşaatta ödenen fazla primler geri alınabilir mi?
Soru: Yapılan bir inşaata ait SGK’ya bildirilen işçilik bildirimi, hesaplanan işçilik bildiriminden fazla ise, yani fazla prim ödenmişse bunun herhangi bir SGK prim ödemesinden veya vergi ödemelerinden mahsubu söz konusu mudur? Ö. Efe
Cevap: Değerli okurum, ihale konusu işlerde veya özel bina inşaatlarında SGK tarafından asgari işçilik hesaplaması yapılır. Yani söz konusu işlerle ilgili SGK’ya bildirilmesi gereken ‘asgari’ sigorta primi tutarı tespit edilir. Eğer işveren tarafından bu tutarın altında bildirim yapıldıysa, aradaki fark işverenden istenir. Yok eğer işverenin ödediği işçilik, asgari tutarın üzerindeyse bu fazla tutar iade veya başka borca mahsup edilmez.
Geriye dönük teşvik olur mu?
Soru: Sadettin Bey, Aralık 2011 ayında bir bayan işçi alımı yaptık ancak unutkanlıktan bu işçinin şartları uymasına rağmen 6111 kanuna ait teşvikten yararlandırmadık ve Aralık 2011 aylık primini normal işçi gibi teşviksiz gönderdik
Bu durumda; aralıkta işe aldığımız ancak teşvikten yararlandırmadığımız işçiyi Ocak 2012 ayından itibaren teşvikten yararlandırabilir miyiz? Aynı durumda olan birde özürlü (%60) işçimiz var bu işçide Mart 2011 de girdi ancak henüz özürlü teşvikinden yararlanmadı şimdi başvursak faydalanabilir miyiz? E. Bahçeci
Cevap: Değerli okurum, işe alınan işçinin teşvik kapsamında bildirilebilmesi için son altı ayda SGK’ya bildirilmemiş olması, yani işsizlerden seçilmesi gerekiyor. Siz söz konusu çalışanı teşviksiz olarak bildirdiğinize göre, aradan altı aylık boş zaman geçmeden aynı çalışanı teşvikliye çeviremezsiniz. Ancak özürlü personelle ilgili teşvikte böyle bir kural bulunmuyor. Dolayısıyla özürlü işçinizi, bundan sonra teşvik kapsamında bildirmeye başlayabilirsiniz.
A.Ş. yönetim kurulu üyesi SSK'lı olabilir mi?
Soru: Bildiğim kadarıyla şirket ortakları bir işte çalıştıkları zaman 4/a'lı olarak işe girişleri yapılabilmekte. Peki söz konusu durum anonim şirket yönetim kurulu üyesi için de geçerli midir? Yani bir A.Ş'nin yönetim kurulu üyesi başka bir işyerinden sigortalı olabilir mi? A. Günen
Cevap: Değerli okurum, anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları eski adıyla Bağ-Kur, yeni adıyla 4/b kapsamında sigortalı sayılıyor. Fakat bu kişiler isterlerse aynı zamanda başka bir işyerinde (kendi şirketlerine ait bir işyerinde değil) sigortalı (4/a'lı) olarak çalışabilirler. Böyle bir durumda 4/b sigortaları kesilir ve otomatik olarak 4/a'lı olurlar.
Şirket ortağı teşvikli çalışabilir mi?
Soru: Saadettin Bey, 6111 Sayılı Yasa ile getirilen ilave istihdam teşviki ile ilgili iki sorum olacak. 1- Ev hanımı olan bayan isteğe bağlı olarak prim ödüyor ve bir iş yerinde SSK'lı olarak işe başlayacak. Bu durumda teşvik kapsamında işe girişi mümkün olabilir mi? 2. Bağ-Kur'lu (4/b) olan mühendis şirket ortağı, başka bir inşaat firmasına SSK'lı işe girişi olacak. Ancak şirket ortaklığı da devam edecek. Bu durumda SSK'lı olarak işe giriş yapan şirket, bu kişiyi teşvik kapsamında bildirebilir mi? M.Gökdağ
Cevap: Sayın Gökdağ, 6111 Sayılı Kanun kapsamında getirilen istihdam teşvikine açıklık getiren 2011/45 sayılı SGK genelgesine göre, isteğe bağlı sigortalıların veya şirket ortaklarının teşvik kapsamında işe alınmalarına engel bir durum yok. Yani işe alınmadan önceki son 6 ay içinde isteğe bağlı sigortalı veya şirket ortağı olarak Bağ-Kur'lu olunsa bile, teşvik kapsamında işe girişleri yapılabilir.
Teşvikten yararlanabilir miyiz?
Soru: Sadettin Bey, bizim ortalama işçi sayımız 42 kişi. Bu işçilerimize ilaveten 18-29 yaş teşviki kapsamında ilave 10 işçi almak istiyoruz. Yeni işçilerimizi başlattıktan bir-iki ay sonra eski çalışanlarımızdan 10 kişiyi çıkarmak istiyoruz. Yani işçi sayımız tekrar 42 işçiye düşmüş olacak. Bu durumda istihdam teşvikinden yararlanmaya devam edebilir miyiz? Rumuz: Bir işveren
Cevap: Torba Kanun kapsamında getirilen bir düzenlemeyle, 18-29 yaş arası erkek ve 18 yaşından büyük bayanları 2015 yılı sonuna kadar işe alan işverenlere prim teşviki uygulanıyor. Bu teşvikten yararlanabilmek için işveren ve işçi yönünden bazı şartlar var. Bunlar;
- İşyeri, özel sektöre ait işyeri olacak.
- İhale işyeri değil, devamlı işyeri olacak.
- İşe alınan işçinin, son altı ayda SGK’ya bildirimi yapılmamış olacak.
- İşçi, işyerindeki son altı aylık ortalama işçi sayısına ilaveten işe alınacak.
- İşçi 18-29 yaş arası erkek veya 18 yaşından büyük bayan olacak.
Son altı aylık ortalama işçiniz 42 ise, buna ilaveten işe alacağınız 10 işçi için siz de teşvikten yararlanabilirsiniz. Birkaç ay sonra eski çalışanlarınızdan 10 kişiyi işten çıkarsanız dahi, teşvikten yararlanmaya devam edebilirsiniz. Zira ortalama işçi sayısına ilave istihdam şartı, sadece işe başlatılan tarih için konulmuş. İşe başlatıldıktan sonra, ortalama işçi sayısının korunması yönünde herhangi bir düzenleme bulunmuyor.
Konuyla ilgili yayımlanan 2011/45 nolu genelgede görüşümüzün aksine olarak, teşvikten yararlanılan süre boyunca ortalama sigortalı sayısının korunması gerektiği belirtilmiştir. Ancak 6111 sayılı Kanunla getirilen düzenlemede böyle bir şart bulunmamaktadır. Kanunda yer almayan şart ikincil mevzuatla getirilemez. Dolayısıyla işe başlatma esnasında ortalam sigortalı sayısına ilave istihdam şartı sağlandıktan sonra, daha sonra teşvik kapsamında olmayan çalışanlar işten çıkarılsa bile teşvikten yararlanmaya devam edilebilir.
Hizmet sözleşmesi kapsamındaki işçileri nasıl bildirelim?
Soru: Merhabalar. İhaleli olmayan özel bir sektöre yemek hizmeti vermekteyim. Karşılıklı yapılan sözleşmemizde, “çalıştırılacak personel firmanın bünyesinden karşılanacaktır” yazılıdır. Bu nedenle çalıştırdığımız işçileri firmaya ait olan sigorta sicil numaralı dosyadan gösterdik, yani ihaleli işler gibi ayrı bir sicil numarası almadık. Muhasebecimiz bu şekilde olabileceğini söyledi. Siz bu konuda beni bilgilendirirseniz sevinirim. M. Turfanda
Cevap: Sayın Turfanda, yaptığınız uygulamanın iş ve sosyal güvenlik mevzuatı bakımından bazı sakıncaları olabilir. Örneğin şirket olarak SGK tarafından asgari işçilik incelemesine alınmanız halinde, başka bir işyeri dosyasından bildirdiğiniz çalışanlarınız, işçilik bildirimi hesabında dikkate alınmayacaktır. Bu da şirket olarak SGK’ya ilave prim ödemenizi gerektirir. Bu konuda en doğru uygulama, hizmet verdiğiniz firmanın işyeri dosyası üzerinden bir aracı (alt işveren) dosyası açtırmak ve sözleşme kapsamında çalıştırdığınız kişileri bu aracı dosyasından bildirmek olacaktır. Böylece hem sözleşme şartlarını yerine getirmiş hem de usule uygun hareket etmiş olursunuz.
Yurtdışına montaj işçisini göndereceğiz. Nelere dikkat etmemiz gerekiyor?
Soru: Sadettin Bey merhaba,
Alt Yüklenici olarak, ana yüklenicinin Türkmenistan'da almış olduğu işe sözleşmemiz gereği montaj amaçlı SGK'ya kayıtlı daimi işçilerimizi göndereceğiz.
Bu işlemle ilgili SGK işlemleri nasıl olacaktır ?
Syg.
İzzet B.
Cevap: İzzet Bey, yurtdışına işçi götürmede iki önemli husus var. Birincisi, işçi götüreceğiniz ülke ile Türkiye'nin ikili sosyal güvenlik sözleşmesi imzalayıp imzalamadığıdır. İkincisi, işçinizi geçici görevle mi yoksa uzun süreli olarak mı gönderdiğinizdir.
Türkmenistan ile Türkiye'nin ikili sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmuyor. Ayrıca sorunuzdan anladığım kadarıyla işçileriniz uzun süreliğine değil, geçici görevle gidecekler. Şu halde yapmanız gereken;
- İşçilerinizi Türkiye'de çalışmaya devam ediyorlarmış gibi, buradaki devamlı işyerinizden bildirmeye devam edeceksiniz.
- Geçici görevle gönderdiğiniz işçileriniz için 'Geçici görevlendirme belgesi' düzenleyecek ve kendilerine imzalatacaksınız.
- Bu işçileri kendi daimi işyerinizden bildireceğiniz için ana yükleneci ve aracı dosyası tescil edilmeyecektir.
Yönetim kurulu üyesi 4/a'lı olabilir mi?
Soru: Sadettin Bey;
A.Ş.’de şirket ortağı ve yönetim kurulu üyesi olan emekli bir kişi aynı şirkette kısmi süreli olarak SGK’lı olabilir mi? Ayrıca A.Ş.’de yönetim kurulu üyesi ve başkan yardımcısı olacak normal çalışan kişi aynı şirkette SGK’lı olabilir mi? Bu kişilerin SGK başlangıç tarihleri geç kalır ise sorun olur mu? M. Çim
Cevap: Sayın Çim, anonim şirket yönetim kurulu üyeleri, 5510 sayılı Kanunun 4/b maddesi kapsamında sigortalı sayılırlar. Yani eski adıyla Bağ-Kur statüsünde sayılırlar. Bu kişiler isteseler de kendi şirketlerinden kısmi veya tam süreli sigortalı (4/a) olamazlar. Ancak başka bir şirketten sigortalı olabilirler. Bu durumda 4/b sigortalılığı durdurulur ve 4/a kapsamında sigortalılıkları başlatılır.
SGDP uygulaması nasıl olacak?
Soru: Merhabalar
Biz bir A.Ş. firmasıyız. Yönetim Kurulu Üyelerimizden bir bayan emekli olmuş durumda ve SGK müdürlüğüne müracaat edicez. Şimdi emekli olunca;
1-Şirket ortaklığı devam ederse ve maaş alırsa tahsis numarası çıktıktan sonra SGDP mi ödenecek? Yada emekli maaşından kesinti mi yapılacak?
2-Şirket ortaklığı devam ederse fakat maaş almazsa sadece emekli maaşından %15 kesintimi yapılacak?
Konuyla ilgili bilgi vermenizi rica ederim.
Cevap: Anonim şirket yönetim kurulu üyesi emeklilik sonrası aynı görevini sürdürmeye devam ederse, SGK tarafından aylığından %15 oranında sosyal güvenlik destek primi kesilir. Ayrıca şirket olarak SGDP ödemeniz gerekmez. Yönetim kurulu üyeliği sona erer ve sadece AŞ ortağı olarak devam ederse, herhangi bir kesinti yapılmaz.
İş kazasını geç bildirirsek cezası var mıdır? (13.05.2011)
Soru: Sadettin Bey, yeni bir şirkette muhasebe müdürü olarak çalışmaya başladım.
Şirkette 2010/Haziran ayında pazarlamacı bir çalışan iş seyahatindeyken trafik kazası geçiriyor. Kolunda çok büyük hasarlar oluyor ve yaklaşık %25 çalışamazlık raporu alabiliyor. Fakat eski muhasebe müdürü durumu iş kazası olarak bildirmemiş.
Kaza geçiren işçimizin yaklaşık yedi aylık çalışamaz raporu vardı ve bu raporları internetten gönderdik. Şimdi ben bu olayı geç de olsa iş kazası olarak bildirirsem şirketimize müfettiş incelemesi veya para cezası gibi bir yansıması olur mu? M. U.
Cevap: Değerli okurum, söz konusu iş kazasının en geç kazadan sonraki üç işgünü içinde SGK’ya bildirilmesi gerekiyordu. Ancak geç de olsa bahsettiğiniz olayın bir iş kazası olduğunu SGK’ya bildirin. Bundan dolayı herhangi bir idari para cezası uygulanmaz. Fakat işçinin raporlu olduğu süreler için ödenen geçici iş göremezlik ödenekleri işverenden tahsil edilir. Siz bildirmeseniz bile kaza geçiren işçi tarafından SGK’ya yapılacak bir şikayet sonucu, şirketiniz daha ağır sonuçlarla karşılaşabilir.
Bağ-Kur'lular kısmi bildirilebilir mi? (11.04.2011)
Soru: Özel bir okulda oyunculuk, drama vb. dersler veren öğretmen, çalıştığı saat kadar ücret elde etmektedir. Saatlik çalışmalarına karşılık gelen gün kadar adına 4/a primi yatırılmaktadır. Seslendirme faaliyeti için gelir vergisi açılışı yapılacaktır. Bu durumda sosyal güvenliği ne olmalıdır?
Yani saatlik çalışmaları net değildir, bazen çalıştığı saatler 12 güne bazen 20 güne bazen 3 güne denk geliyor. 4/B'lik durumunu kıst süreli nasıl ayarlayabilir ki? Çünkü 4/a hiçbir ay aynı prim gününe denk gelmiyor. Yardımlarınızı rica ederim. Nuray Ç.
Cevap: 4/b’li (Bağ-Kur) sigortalılar için ay içinde kısmi prim ödeme imkanı yoktur. Bahsettiğiniz öğretmen, dilerse ay içinde 4/a’lı bildirildiği günleri 30 güne tamamlamak üzere isteğe bağlı prim ödeyebilir. Bu durumda ödediği isteğe bağlı primler de 4/a kapsamında değerlendirilir (Torba Kanun gereği). Ancak 4/b’li olarak zorunlu sigortalılığı tercih ederse, bu durumda her ay 30 gün üzerinden prim ödemesi gerekir. Burada kendisine tercih hakkı tanınmıştır.
İhaleli işlerde 5 puanlık prim indirimi var mı?
Soru: Sayın Orhan;
6111 sayılı kanunun 38. Madde ve Geçici 8. madde' nin uygulanması hakkında soru sormak istiyorum? Bu konuda bazı tereddütlerimiz oluştu.
1- Kamu kurum ve kuruluşlarından (Özel idare, Belediyeler vs. ) alınan ihalelerde 5 puanlık indirim uygulanmayacak mı?
2- Özel sektörden alınan ihalelerde (kamu kurumu ile ilgili olmayan) ihalelerde 5 puanlık indirim devam ediyor mu?
3- İhalesi veya duyurusu 1 Mart 2011 tarihinden önce yapılan kamu ihalelerinde 5 puanlık indirim uygulanmaya devam ediyor mu?
Saygılarımla, Hüseyin K./S.M.M.M
Cevap: Hüseyin Bey, 5 puanlık prim indirimi 6111 sayılı Torba Kanun öncesine kadar kamu kurumlarına karşı yüklenilen işler de dahil olmak üzere bütün özel sektör işyerleri için uygulanıyordu. Sadece yurtdışında çalışan sigortalılar ile sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar için uygulanmıyordu. Ancak 6111 sayılı Kanunun 38. Maddesiyle 5510 sayılı Kanunun 81. Maddesine, “Bu bent hükümleri; 21/4/2005 tarihli ve 5335 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamına giren kurum ve kuruluşlara ait işyerleri ile 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanununa, 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa ve uluslararası anlaşma hükümlerine istinaden yapılan alım ve yapım işleri ile 4734 sayılı Kanundan istisna olan alım ve yapım işlerine ilişkin işyerleri, sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar ve yurt dışında çalışan sigortalılar hakkında uygulanmaz.” Hükmüne yer verildi. Dolayısıyla 1 Mart 2011 tarihinden itibaren, özel sektör işverenleri tarafından ihale konusu işyerlerinden bildirilen sigortalılar için 5 puanlık prim indiriminden yararlanmak mümkün olmayacaktır. Torba Kanunun Geçici 8. Maddesi bu konuyla ilgili olmayıp, Kamu İhale Kanununda yapılan değişikliklerin uygulanma zamanını belirlemektedir.
Teşvikten neden yararlanamıyoruz?
Soru: SGK’da ....... numarasında kayıtlı işverenim. Kurumda kayıtlı dosyamda 4447 sayılı Kanunun 7. md gereği 2 işçi çalışmaktadır. Bu işçiler için söz konusu teşvikten yararlanamayacağı bildirilmiştir. Söz konusu personel 2008-73 ve 2009-52 sayılı genelgeler kapsamında işe alınmıştır. Sorum şu; olacak ortalama personel sayımıza ilave olarak aldığımız ve şartları taşıyan personeller bu teşvikten yararlanamayacak mı? Neden yaralanamaz diyorlar? Cevabınız benim için çok önemli, cevaplarsanız çok memnun olurum. Serkan Bozkurt
Cevap: Serkan Bey, bahsettiğiniz teşvik uygulaması 5763 sayılı Kanunla getirilmiş olup, uygulama süresi 30 Haziran 2010 tarihi itibariyle dolmuştur. Yani bu tarihe kadar işe alınan personel söz konusu teşvik kapsamında olup, bu tarihten sonra işe başlattığınız sigortalılar için –diğer şartları taşısalar dahi- teşvikten yararlanma imkanı yoktur. Dolayısıyla bahsettiğiniz personel için işe giriş yaparken 4447 sayılı Kanunun 7. Maddesini işaretleme şansınız bulunmuyor.
Bölge Çalışma Müdürlüğü’ne bildirim yapacak mıyız?
Soru: Sadettin Bey, çalışanlar ilk işe girişte Bölge Çalışma Müdürlüğü’ne bildirilmezse cezası var mıdır? Varsa 6111 sayılı Kanun kapsamında müracaat etmek gerekir mi? Bölge Çalışma sicil nosu ile SGK sicil nosu farklı mıdır? Üç yıl önce işe başlatılmış ve halen çalışan bir kişinin bildirimi SGK’ya yapılmış fakat Bölge Çalışma Müdürlüğü’ne yapılmamışsa cezası var mıdır? Yapılandırma kapsamına bu cezalar da alındı mı? H. Kahraman
Cevap: Sayın Kahraman, 5838 sayılı Kanunla yapılan düzenleme gereği, 01.08.2009 tarihi itibariyle gerek işe girişlerde gerekse işten çıkarmalarda SGK’ya yapılan bildirimler Bölge Çalışma ve İş-Kur’a yapılmış gibi kabul edilmektedir. Yani sadece SGK’ya bildirmek yeterlidir. Bu tarihten önce ayrı ayrı bildirimler zorunlu olup, ihlali durumunda idari para cezası uygulanmaktaydı. Bu ceza 01.08.2009 tarihine kadar size tebliğ edilmişse kamu alacağına dönüşmüştür ve ödemeniz gerekir. Ancak bu tarihe kadar tebliğ edilmemişse, bundan sonra da edilemez. Zira söz konusu cezanın konusu kalkmıştır. Ayrıca bu cezalar 6111 sayılı Kanun kapsamında yapılandırmaya girmemiştir.
"Çalışma hayatının hesap makinesi"
