İşçiye ücret kesme cezası verilebilir mi?
Patronunuzu kızdırdınız... Veya işyerindeki bazı kurallara uymadınız... İşveren ücretinizi eksik ödeyerek sizi cezalandırabilir mi?
Çalışma hayatında işçilerin sıklıkla şikayet ettikleri bir husus ücret kesme cezası… Bazen sert bir patron olmanın göstergesi bazen de bir mobbing uygulama yöntemi… Ya da sorumsuz bir işçiyi disipline etmenin bir yolu…
Ancak işveren tarafından keyfine göre ücret kesme cezası verilmesi mümkün değil. Hatta genel kural olarak bir işçiye ücret kesme cezası uygulanması yasak.
Ücret kesme cezası hangi hallerde mümkün
Ücret kesme cezası sadece belli istisnai şartlarla uygulanabilmekte.
Öncelikle bir işverenin ücret kesme cezası uygulayabilmesi için, hangi hallerde bu cezanın kesilebileceğinin toplu sözleşme veya iş sözleşmelerinde net olarak yazılmış olması gerekmekte. Yani toplu iş sözleşmesinde veya bireysel iş sözleşmesinde yazılmayan bir sebepten dolayı ücret kesme cezası kesilmesi kesinlikle yasak…
Ayrıca işçilere ücret kesme cezası ancak işyerinin düzenini ve disiplinini sağlamak amacıyla verilebilmekte. Yani sözleşmede yer alsa bile işyerinin düzenini bozmayan davranışlara bu ceza uygulanamaz. Örneğin; işçi tarafından bir hakkın kullanılması (yasal bir greve katılma veya yargı organı önünde tanıklık yapma gibi) ya da işçinin işyeri dışındaki özel yaşamı nedeniyle işveren tarafından ücret kesme cezası verilemez.
Bununla birlikte toplu iş sözleşmelerinde düzenlenen ücret kesme cezalarının, bu sözleşmelerde yer alan disiplin kurullarınca verilmesi ve işçi ücretlerinden ceza olarak yapılacak kesintilerin işçiye derhal sebepleriyle beraber bildirilmesi gerekmekte.
Ücret kesme cezasının tutarı nedir?
Diyelim ki ücret kesme cezası verilmesi için gerekli kurallar sözleşmede bulunmakta ve işçi bu kuralları çiğnedi… Bu durumda dahi işveren ücret kesme cezasını belli bir sınırda uygulayabiliyor.
İşçi ücretlerinden ceza olarak yapılacak kesintiler bir ayda iki günlük ücretinden fazla olamamakta. Yani işçinin kusuru ne olursa olsun verilecek ücret kesme cezası işçinin iki günlük ücretini aşamaz.
Ücretten kesilen cezalar ne olacak?
İşveren ücretten kestiği cezayı istediği gibi harcayamamakta. Yani cebine atma veya işyerinin kasasına koyma şansı bulunmamakta.
Bu paralar işçilerin eğitimi ve sosyal hizmetleri için kullanılıp harcanmak üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı hesabına Bakanlıkça belirtilecek bankalardan birine, kesildiği tarihten itibaren bir ay içinde yatırılmak zorunda. Her işveren işyerinde bu paraların ayrı bir hesabını da tutmaya mecbur.
İşveren kurallara uymazsa ceza öder
İşveren yasaya aykırı olarak sebepsiz yere ücret kesme cezası verirse, usule uymazsa veya sınırın üstünde ceza uygularsa idari para cezası ile karşı karşıya kalmakta… 2015 yılında bu durumda verilen idari para cezası tutarı 554 TL… Ayrıca işçi, yapılan haksız ücret kesme cezası nedeniyle uğradığı zararı tazmin etme hakkına da sahip…
Radikal Gazetesi - 15 Ocak 2015 Pazartesi
Patronunuzu kızdırdınız... Veya işyerindeki bazı kurallara uymadınız... İşveren ücretinizi eksik ödeyerek sizi cezalandırabilir mi?
Çalışma hayatında işçilerin sıklıkla şikayet ettikleri bir husus ücret kesme cezası… Bazen sert bir patron olmanın göstergesi bazen de bir mobbing uygulama yöntemi… Ya da sorumsuz bir işçiyi disipline etmenin bir yolu…
Ancak işveren tarafından keyfine göre ücret kesme cezası verilmesi mümkün değil. Hatta genel kural olarak bir işçiye ücret kesme cezası uygulanması yasak.
Ücret kesme cezası hangi hallerde mümkün
Ücret kesme cezası sadece belli istisnai şartlarla uygulanabilmekte.
Öncelikle bir işverenin ücret kesme cezası uygulayabilmesi için, hangi hallerde bu cezanın kesilebileceğinin toplu sözleşme veya iş sözleşmelerinde net olarak yazılmış olması gerekmekte. Yani toplu iş sözleşmesinde veya bireysel iş sözleşmesinde yazılmayan bir sebepten dolayı ücret kesme cezası kesilmesi kesinlikle yasak…
Ayrıca işçilere ücret kesme cezası ancak işyerinin düzenini ve disiplinini sağlamak amacıyla verilebilmekte. Yani sözleşmede yer alsa bile işyerinin düzenini bozmayan davranışlara bu ceza uygulanamaz. Örneğin; işçi tarafından bir hakkın kullanılması (yasal bir greve katılma veya yargı organı önünde tanıklık yapma gibi) ya da işçinin işyeri dışındaki özel yaşamı nedeniyle işveren tarafından ücret kesme cezası verilemez.
Bununla birlikte toplu iş sözleşmelerinde düzenlenen ücret kesme cezalarının, bu sözleşmelerde yer alan disiplin kurullarınca verilmesi ve işçi ücretlerinden ceza olarak yapılacak kesintilerin işçiye derhal sebepleriyle beraber bildirilmesi gerekmekte.
Ücret kesme cezasının tutarı nedir?
Diyelim ki ücret kesme cezası verilmesi için gerekli kurallar sözleşmede bulunmakta ve işçi bu kuralları çiğnedi… Bu durumda dahi işveren ücret kesme cezasını belli bir sınırda uygulayabiliyor.
İşçi ücretlerinden ceza olarak yapılacak kesintiler bir ayda iki günlük ücretinden fazla olamamakta. Yani işçinin kusuru ne olursa olsun verilecek ücret kesme cezası işçinin iki günlük ücretini aşamaz.
Ücretten kesilen cezalar ne olacak?
İşveren ücretten kestiği cezayı istediği gibi harcayamamakta. Yani cebine atma veya işyerinin kasasına koyma şansı bulunmamakta.
Bu paralar işçilerin eğitimi ve sosyal hizmetleri için kullanılıp harcanmak üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı hesabına Bakanlıkça belirtilecek bankalardan birine, kesildiği tarihten itibaren bir ay içinde yatırılmak zorunda. Her işveren işyerinde bu paraların ayrı bir hesabını da tutmaya mecbur.
İşveren kurallara uymazsa ceza öder
İşveren yasaya aykırı olarak sebepsiz yere ücret kesme cezası verirse, usule uymazsa veya sınırın üstünde ceza uygularsa idari para cezası ile karşı karşıya kalmakta… 2015 yılında bu durumda verilen idari para cezası tutarı 554 TL… Ayrıca işçi, yapılan haksız ücret kesme cezası nedeniyle uğradığı zararı tazmin etme hakkına da sahip…
Radikal Gazetesi - 15 Ocak 2015 Pazartesi
