Kiralık işçi paketinde 10 sakınca
İşçi kiralama ve esnek çalışma konusunu düzenleyen kanun tasarısı bu ay başında Meclis'e sunuldu. Tasarı, sendikaların ve muhalefet partilerinin topyekûn itirazına rağmen komisyondan da geçti ve önümüzdeki günlerde Genel Kurul'da görüşülecek. Oysa aynı paket 2009 yılında sendikaların itirazı sonucu Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından veto edilmişti. Şimdi tüm itirazlara rağ- men yasalaşması beklenen paketle ilgili biz de ‘tarihe not düşme' kabilinden eleştiri görevimizi yerine getirmiş olalım.
1) Öncelikle, tasarıyla birlikte ilk defa ‘işçi/insan kiralama' kavramı mevzuatımıza girmiş olacak. İnsanın kiralanmasına cevaz veren ilk ‘Müslüman' ülke olduğumuzu dikkate alırsak, evvela etik olarak tasarı tartışmaya çok açık. Bu konuda referans alınan Batılı ülkeler bile konuyu etik açıdan tartışıyor fakat biz bu tartışmayı bile henüz yapamadık.
2) İşçi kiralama uygulaması, Batıda sendikal örgütlenmenin güçlü ve toplu iş sözleşmelerinin yaygın olduğu ülkelerde ‘sınırlı' olarak uygulanıyor. Bizde sendikalaşma yüzde 10'un çok altında ve sendikaların gücü ortada. Bu ortamda esnek çalışmayı yaygınlaştırmak sınırsız bir emek sömürüsünü teşvik edecektir.
3) Tasarı, “dönemsellik arz eden iş ar- tışları”, “iş hacminde öngörülemeyen artış”, “ara sıra gördürülen işler” gibi sübjektif durumlarda işverene işçi kiralama imkânı veriyor. Bu kavramları dileyen işveren dilediği gibi yorumlayabilir.
4) Çok tehlikeli kapsamdaki işlerde ‘acil' durumlarda kiralık işçi çalıştırılabilecek. Bu ‘acil' durumun ne olduğu ve sınırları ise tasarıda tanımlanmıyor.
5) Kiralık işçi sayısı toplam sayının yüzde 25'i kadar olabilecek. Fakat 10 ve daha az işçi çalıştıran iş yerlerinde işçilerin tamamı kiralık olabilecek. Yani istihdamın çoğunu sağlayan KOBİ'ler tamamen kiralık işçi ile çalışabilecek.
6) İşveren, kiraladığı işçiye kıdem veya ihbar tazminatı ödemeyecek.
7) Kiralanan işçi, çalıştığı iş yerindeki sendikaya üye olamayacak. Toplu iş sözleşmesi hükümlerinden yararlanamayacak. Sendikalar, uygulamada söz sahibi olmayacak.
8) Özel istihdam bürosu, çeşitli işverenlere kiraladığı işçiye kıdem veya ihbar tazminatı vermeyecek.
9) Kiralanan işçi, bir süre çalıştığı ve sonra çıkarıldığı iş yerine karşı işe iade davası açamayacak.
10) Düzenleme, işçi ile işveren arasındaki bağı zayıflatarak sadakat ve sebat gibi kavramları anlamsızlaştırıyor. Bakalım sendikalar 2009 yılında olduğu gibi bu sefer de yasayı püskürtebilecek mi?
2018 yılında emeklisiniz
SORU: Sadettin Bey, ben 15.06.1969 doğumluyum. 20.06.1986 sigorta girişliyim ve 6600 pirim günüm var. Ne zaman emekli olabileceğim?
Mehmet B.CEVAP: Değerli okurum, 5.300 gün ve 49 yaşınızı doldurarak emekli olabilirsiniz. Prim gününüz fazlasıyla dolmuş durumda. 49 yaşınızı dolduracağınız 15.06.2018 tarihinde emeklilik dilekçenizi verebilirsiniz.
Bağ-Kur'dan emekli olabilirsiniz
SORU: Sadettin Bey, ben 06/06/1973 doğumluyum. Bağ-Kur girişim 10/01/2001 ve 4.499 günüm var. Ayrıca 180 gün de SSK var. Engelli olarak yüzde 51 raporluyum ve vergi indirim belgem mevcut. Bağ-Kur ve SSK'dan emeklilik şartlarım nedir?
Remzi E.CEVAP: Değerli okurum, SSK (4/a) kapsamında emekli olmanız için 19 yıl sigortalılık süresi ve 4240 günü doldurmanız gerekir. Ayrıca Bağ-Kur'dan SSK'ya geçtikten sonra en az 1260 gün prim ödeme-niz gerekiyor. 19 yıllık sigortalılık süreniz 10.01.2020 tarihinde dolduğunda emekli olabilirsiniz. Eğer Bağ- Kur'dan emekli olmak isterseniz 16 yıllık sigortalılık süresi ve 4.320 günle hemen emekli olabilirsiniz. SGK'ya 5510 sayılı Kanunun 28. maddesi 4. fıkrası kapsamında emeklilik başvurusu yapabilirsiniz.
Yurtdışı borçlanma yapabilirsiniz
SORU: Sadettin Bey, ben 12/1/1963 doğumluyum. 15/1/1980 tarihinde Norveç'te çalışmaya başladım. 1/3/1989'da Norveç'te iş kazası geçirdim ve 1991'de malulen emekli oldum. 1998 yılında kesin dönüş yaptım ve 1/3/2004'ten 2014/Ocak ayına kadar çiftçi Bağ- Kur primi ödedim. Bir yıldır da özürlü kadrosundan sigortalı olarak çalışmaktayım. Devlet hastanesinden yüzde 45 engelli raporum var. Ben ne zaman ve hangi şartlarda emekli olurum?
Mustafa K.CEVAP: Değerli okurum, toplamda 4.680 günü tamamladıktan sonra 18 yıllık sigortalılık süresinizi dolduracağınız 1.3.2022 tarihinde emekli olabilirsiniz. Eğer altı yıl yurt dışı hizmet borçlanması yaparsanız, Türkiye'deki sigorta başlangıcınız da altı yıl geriye giderek 1.3.1998 olur. Böylece hemen Tarım Bağ-Kur kapsamında emekli olabilirsiniz
Teşvik düzenlemesi yürürlükte
SORU: Sadettin Bey, hangi gündü hatırlamıyorum ancak bir yazınızda; -İşyerlerinin 5 puanlık prim indiriminde uygulamanın değiştiğini, -10 kişi ve üzeri işçi çalıştırılan iş yerlerine ilave 6 puan indirim yapılırken artık 10 işçi çalıştırma şartının kaldırıldığını, yazmıştınız. Fakat SGK'ya sorduğumda bu konuda bilgilerinin olmadığını ifade ettiler. Başka bir yerde bu konuda bir açıklama da göremedim. Acaba ben mi yanlış anladım yoksa SGK'daki memurların düzenlemeden mi haberleri yok?
Zeki Ç.CEVAP: Değerli okurum, bahsettiğiniz düzenleme 6663 sayılı Kanunla yasalaşmış olup 5510 sayılı Kanunun 81. maddesinde değişiklik yapılmıştır. Bu değişiklik 10 Şubat 2016 tarihli Resmi Gazetede yayımlandı ve 1 Mart 2016'dan geçerli olmak üzere yürürlüğe girdi. Fakat SGK konuyla ilgili detayları açıklayan genelgesini henüz yayımlamadığı için danıştığınız memurlar konudan haberdar olmayabilir.
Özgür Düşünce - 1 Mart 2016
İşçi kiralama ve esnek çalışma konusunu düzenleyen kanun tasarısı bu ay başında Meclis'e sunuldu. Tasarı, sendikaların ve muhalefet partilerinin topyekûn itirazına rağmen komisyondan da geçti ve önümüzdeki günlerde Genel Kurul'da görüşülecek. Oysa aynı paket 2009 yılında sendikaların itirazı sonucu Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından veto edilmişti. Şimdi tüm itirazlara rağ- men yasalaşması beklenen paketle ilgili biz de ‘tarihe not düşme' kabilinden eleştiri görevimizi yerine getirmiş olalım.
1) Öncelikle, tasarıyla birlikte ilk defa ‘işçi/insan kiralama' kavramı mevzuatımıza girmiş olacak. İnsanın kiralanmasına cevaz veren ilk ‘Müslüman' ülke olduğumuzu dikkate alırsak, evvela etik olarak tasarı tartışmaya çok açık. Bu konuda referans alınan Batılı ülkeler bile konuyu etik açıdan tartışıyor fakat biz bu tartışmayı bile henüz yapamadık.
2) İşçi kiralama uygulaması, Batıda sendikal örgütlenmenin güçlü ve toplu iş sözleşmelerinin yaygın olduğu ülkelerde ‘sınırlı' olarak uygulanıyor. Bizde sendikalaşma yüzde 10'un çok altında ve sendikaların gücü ortada. Bu ortamda esnek çalışmayı yaygınlaştırmak sınırsız bir emek sömürüsünü teşvik edecektir.
3) Tasarı, “dönemsellik arz eden iş ar- tışları”, “iş hacminde öngörülemeyen artış”, “ara sıra gördürülen işler” gibi sübjektif durumlarda işverene işçi kiralama imkânı veriyor. Bu kavramları dileyen işveren dilediği gibi yorumlayabilir.
4) Çok tehlikeli kapsamdaki işlerde ‘acil' durumlarda kiralık işçi çalıştırılabilecek. Bu ‘acil' durumun ne olduğu ve sınırları ise tasarıda tanımlanmıyor.
5) Kiralık işçi sayısı toplam sayının yüzde 25'i kadar olabilecek. Fakat 10 ve daha az işçi çalıştıran iş yerlerinde işçilerin tamamı kiralık olabilecek. Yani istihdamın çoğunu sağlayan KOBİ'ler tamamen kiralık işçi ile çalışabilecek.
6) İşveren, kiraladığı işçiye kıdem veya ihbar tazminatı ödemeyecek.
7) Kiralanan işçi, çalıştığı iş yerindeki sendikaya üye olamayacak. Toplu iş sözleşmesi hükümlerinden yararlanamayacak. Sendikalar, uygulamada söz sahibi olmayacak.
8) Özel istihdam bürosu, çeşitli işverenlere kiraladığı işçiye kıdem veya ihbar tazminatı vermeyecek.
9) Kiralanan işçi, bir süre çalıştığı ve sonra çıkarıldığı iş yerine karşı işe iade davası açamayacak.
10) Düzenleme, işçi ile işveren arasındaki bağı zayıflatarak sadakat ve sebat gibi kavramları anlamsızlaştırıyor. Bakalım sendikalar 2009 yılında olduğu gibi bu sefer de yasayı püskürtebilecek mi?
2018 yılında emeklisiniz
SORU: Sadettin Bey, ben 15.06.1969 doğumluyum. 20.06.1986 sigorta girişliyim ve 6600 pirim günüm var. Ne zaman emekli olabileceğim?
Mehmet B.CEVAP: Değerli okurum, 5.300 gün ve 49 yaşınızı doldurarak emekli olabilirsiniz. Prim gününüz fazlasıyla dolmuş durumda. 49 yaşınızı dolduracağınız 15.06.2018 tarihinde emeklilik dilekçenizi verebilirsiniz.
Bağ-Kur'dan emekli olabilirsiniz
SORU: Sadettin Bey, ben 06/06/1973 doğumluyum. Bağ-Kur girişim 10/01/2001 ve 4.499 günüm var. Ayrıca 180 gün de SSK var. Engelli olarak yüzde 51 raporluyum ve vergi indirim belgem mevcut. Bağ-Kur ve SSK'dan emeklilik şartlarım nedir?
Remzi E.CEVAP: Değerli okurum, SSK (4/a) kapsamında emekli olmanız için 19 yıl sigortalılık süresi ve 4240 günü doldurmanız gerekir. Ayrıca Bağ-Kur'dan SSK'ya geçtikten sonra en az 1260 gün prim ödeme-niz gerekiyor. 19 yıllık sigortalılık süreniz 10.01.2020 tarihinde dolduğunda emekli olabilirsiniz. Eğer Bağ- Kur'dan emekli olmak isterseniz 16 yıllık sigortalılık süresi ve 4.320 günle hemen emekli olabilirsiniz. SGK'ya 5510 sayılı Kanunun 28. maddesi 4. fıkrası kapsamında emeklilik başvurusu yapabilirsiniz.
Yurtdışı borçlanma yapabilirsiniz
SORU: Sadettin Bey, ben 12/1/1963 doğumluyum. 15/1/1980 tarihinde Norveç'te çalışmaya başladım. 1/3/1989'da Norveç'te iş kazası geçirdim ve 1991'de malulen emekli oldum. 1998 yılında kesin dönüş yaptım ve 1/3/2004'ten 2014/Ocak ayına kadar çiftçi Bağ- Kur primi ödedim. Bir yıldır da özürlü kadrosundan sigortalı olarak çalışmaktayım. Devlet hastanesinden yüzde 45 engelli raporum var. Ben ne zaman ve hangi şartlarda emekli olurum?
Mustafa K.CEVAP: Değerli okurum, toplamda 4.680 günü tamamladıktan sonra 18 yıllık sigortalılık süresinizi dolduracağınız 1.3.2022 tarihinde emekli olabilirsiniz. Eğer altı yıl yurt dışı hizmet borçlanması yaparsanız, Türkiye'deki sigorta başlangıcınız da altı yıl geriye giderek 1.3.1998 olur. Böylece hemen Tarım Bağ-Kur kapsamında emekli olabilirsiniz
Teşvik düzenlemesi yürürlükte
SORU: Sadettin Bey, hangi gündü hatırlamıyorum ancak bir yazınızda; -İşyerlerinin 5 puanlık prim indiriminde uygulamanın değiştiğini, -10 kişi ve üzeri işçi çalıştırılan iş yerlerine ilave 6 puan indirim yapılırken artık 10 işçi çalıştırma şartının kaldırıldığını, yazmıştınız. Fakat SGK'ya sorduğumda bu konuda bilgilerinin olmadığını ifade ettiler. Başka bir yerde bu konuda bir açıklama da göremedim. Acaba ben mi yanlış anladım yoksa SGK'daki memurların düzenlemeden mi haberleri yok?
Zeki Ç.CEVAP: Değerli okurum, bahsettiğiniz düzenleme 6663 sayılı Kanunla yasalaşmış olup 5510 sayılı Kanunun 81. maddesinde değişiklik yapılmıştır. Bu değişiklik 10 Şubat 2016 tarihli Resmi Gazetede yayımlandı ve 1 Mart 2016'dan geçerli olmak üzere yürürlüğe girdi. Fakat SGK konuyla ilgili detayları açıklayan genelgesini henüz yayımlamadığı için danıştığınız memurlar konudan haberdar olmayabilir.
Özgür Düşünce - 1 Mart 2016
