Kronik hastaların bir isteği var!
Soru: Sadettin Bey, ben 2004 yılına kadar sağlıklı bir insan olarak bir işyerinde sigortalı çalıştım. Ancak 2004 yılında yakalandığım bir hastalık sebebiyle yaklaşık üç yıl kadar çalışma hayatından uzak kaldım. Tabii ki bu dönemde sigorta primlerim yatmadı. Sağlık yardımları ve tedavi masrafları konusunda çok sıkıntı yaşasam da bir şekilde (yeşil kartla) hallettik. Ancak emeklilik açısından bu üç yılım boşa geçti. Askerlik borçlanması gibi bu süreyi de borçlanma imkânım yok mudur? Rasih Özden
Cevap: Rasih Bey, belki farkında olmadan çok önemli bir konuya değinmişsiniz. Sizin gibi binlerce insan, yakalandıkları kronik rahatsızlıklar nedeniyle çok uzun süreler çalışma hayatının ve dolayısıyla sosyal sigorta sisteminin dışında kalabiliyor. Bu kişi işçi ise işyerinde çalışamıyor, esnaf ise dükkânını açamıyor.
Hastalığı devamlı mahiyet kazanıp da en az %40 ve üzeri oranda çalışamaz raporu alanlar, erken emeklilik hakkına kavuşuyorlar. Ancak yıllar boyu hastalık çektiği halde, söz konusu raporu alamayan çok sayıda insanımız mevcut. Bugünkü uygulamada, SSK’lı ve Bağ-Kur’lular için maalesef bu sürelerin geriye dönük borçlanılması mümkün değil. Ancak memurlar, uzun süreli kronik rahatsızlıkları sebebiyle aylıksız izin alabiliyor ve bu izin sürelerini bilahare borçlanarak emekliliğe saydırabiliyorlar. Bu durum anayasamızın eşitlik ilkesine aykırı olduğu gibi, sosyal güvenlikteki norm ve standart birliğine de aykırı düşüyor.
Bana göre, SSK’lı ve Bağ-Kur’luların da memurlarda olduğu gib, uzun süreli hastalıkla geçen sürelerini, sağlık kurulu raporuyla belgelemek koşuluyla, borçlanabilmeleri gerekir. Böyle bir uygulama, hizmet borçlanması uygulamasının mantığına da uygun düşecektir. Nasıl ki mecburen çalışma hayatının dışında geçen askerlik, grev-lokavt ve doğum gibi durumlar için borçlanma hakkı varsa, uzun süreli hastalıklar sebebiyle prim ödenmeden geçen süreler de borçlanılabilmelidir.
Sizin sorunuzu vesile yaparak, buradan Sayın Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Ömer Dinçer’e konuyu iletmiş olalım. Kim bilir, belki bu önerimiz bir yasa teklifine konu olur ve sizin gibi binlerce çalışanın önemli bir sorunu da çözüme kavuşmuş olur.
Yaşı bekleyenler emekli olabilecek mi?
Soru: Benim 01.01.1987 yılında sigorta girişim yapıldı. Doğum tarihim 21.06.1971 ve 5.763 prim günüm var. Son günlerde, emeklilik için yaş bekleyenlere bir defaya mahsus af çıkacak diyorlar. Ben de emeklilik için yaşı bekliyorum. Bizim için emeklilik ihtimali var mıdır? Arzu Bilgehan
Cevap: Değerli okurum, bahsettiğiniz üzere, 8 Eylül 1999 öncesi girişli olup emeklilik için yaşı bekleyenlere bir defaya mahsus emeklilik hakkı tanınması için kanun teklifi verildi. Ancak muhalefet tarafından verilen bu teklife, hükümet kanadından destek verilmediği ifade edildi. Emeklilik yaşının artırıldığı sosyal güvenlik reformundan sonra, böyle bir uygulamayı beklemek zaten gerçekçi olmaz. Yani emeklilik için yaş koşulunu tamamlamanız gerekecek.
Engelli annesi olarak ne yapmalıyım?
Soru: Sadettin Bey, benim 2006 doğumlu down sendromlu bir oğlum var. Kasım 1995 yılından beri özel okullarda çalışmaktayım. Oğlumun engelli olmasından dolayı erken emekliliğin olduğunu duydum. Bunun için bir yere bildirim yapmalı mıyım? Erken emeklilik erken maaş alma anlamına mı geliyor? H. Şentürk
Cevap: Değerli okurum, 1 Ekim 2008 itibariyle engelli annelerine, çalıştıkları her yıl için üç ay ilave prim günü verilmesi ve ilave günlerin de emeklilik yaşından indirilmesi uygulaması başlatıldı. Bu haktan yararlanmak için SGK müdürlüğüne başvurmanız, müdürlüğün bildireceği hastanelerden çocuğunuz için ‘bakıma muhtaç derecede malul’ raporu alarak SGK’ya vermeniz gerekiyor. Böylece 1 Ekim 2008’den sonraki çalışmalarınız için ilave prim günü ve yaştan indirim hakkı elde edeceksiniz. 09.11.2010
Cevap: Rasih Bey, belki farkında olmadan çok önemli bir konuya değinmişsiniz. Sizin gibi binlerce insan, yakalandıkları kronik rahatsızlıklar nedeniyle çok uzun süreler çalışma hayatının ve dolayısıyla sosyal sigorta sisteminin dışında kalabiliyor. Bu kişi işçi ise işyerinde çalışamıyor, esnaf ise dükkânını açamıyor.
Hastalığı devamlı mahiyet kazanıp da en az %40 ve üzeri oranda çalışamaz raporu alanlar, erken emeklilik hakkına kavuşuyorlar. Ancak yıllar boyu hastalık çektiği halde, söz konusu raporu alamayan çok sayıda insanımız mevcut. Bugünkü uygulamada, SSK’lı ve Bağ-Kur’lular için maalesef bu sürelerin geriye dönük borçlanılması mümkün değil. Ancak memurlar, uzun süreli kronik rahatsızlıkları sebebiyle aylıksız izin alabiliyor ve bu izin sürelerini bilahare borçlanarak emekliliğe saydırabiliyorlar. Bu durum anayasamızın eşitlik ilkesine aykırı olduğu gibi, sosyal güvenlikteki norm ve standart birliğine de aykırı düşüyor.
Bana göre, SSK’lı ve Bağ-Kur’luların da memurlarda olduğu gib, uzun süreli hastalıkla geçen sürelerini, sağlık kurulu raporuyla belgelemek koşuluyla, borçlanabilmeleri gerekir. Böyle bir uygulama, hizmet borçlanması uygulamasının mantığına da uygun düşecektir. Nasıl ki mecburen çalışma hayatının dışında geçen askerlik, grev-lokavt ve doğum gibi durumlar için borçlanma hakkı varsa, uzun süreli hastalıklar sebebiyle prim ödenmeden geçen süreler de borçlanılabilmelidir.
Sizin sorunuzu vesile yaparak, buradan Sayın Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Ömer Dinçer’e konuyu iletmiş olalım. Kim bilir, belki bu önerimiz bir yasa teklifine konu olur ve sizin gibi binlerce çalışanın önemli bir sorunu da çözüme kavuşmuş olur.
Yaşı bekleyenler emekli olabilecek mi?
Soru: Benim 01.01.1987 yılında sigorta girişim yapıldı. Doğum tarihim 21.06.1971 ve 5.763 prim günüm var. Son günlerde, emeklilik için yaş bekleyenlere bir defaya mahsus af çıkacak diyorlar. Ben de emeklilik için yaşı bekliyorum. Bizim için emeklilik ihtimali var mıdır? Arzu Bilgehan
Cevap: Değerli okurum, bahsettiğiniz üzere, 8 Eylül 1999 öncesi girişli olup emeklilik için yaşı bekleyenlere bir defaya mahsus emeklilik hakkı tanınması için kanun teklifi verildi. Ancak muhalefet tarafından verilen bu teklife, hükümet kanadından destek verilmediği ifade edildi. Emeklilik yaşının artırıldığı sosyal güvenlik reformundan sonra, böyle bir uygulamayı beklemek zaten gerçekçi olmaz. Yani emeklilik için yaş koşulunu tamamlamanız gerekecek.
Engelli annesi olarak ne yapmalıyım?
Soru: Sadettin Bey, benim 2006 doğumlu down sendromlu bir oğlum var. Kasım 1995 yılından beri özel okullarda çalışmaktayım. Oğlumun engelli olmasından dolayı erken emekliliğin olduğunu duydum. Bunun için bir yere bildirim yapmalı mıyım? Erken emeklilik erken maaş alma anlamına mı geliyor? H. Şentürk
Cevap: Değerli okurum, 1 Ekim 2008 itibariyle engelli annelerine, çalıştıkları her yıl için üç ay ilave prim günü verilmesi ve ilave günlerin de emeklilik yaşından indirilmesi uygulaması başlatıldı. Bu haktan yararlanmak için SGK müdürlüğüne başvurmanız, müdürlüğün bildireceği hastanelerden çocuğunuz için ‘bakıma muhtaç derecede malul’ raporu alarak SGK’ya vermeniz gerekiyor. Böylece 1 Ekim 2008’den sonraki çalışmalarınız için ilave prim günü ve yaştan indirim hakkı elde edeceksiniz. 09.11.2010