Emekliye promosyon oyunu
Türkiye’de bugün itibariyle 11 milyona yakın emekli var. Ortalama emekli aylığının bin lira civarında olduğunu dikkate aldığımızda, emeklilerin yaşam koşullarını az çok tahmin edebiliriz. Maaşlara yapılan 100 lira zam bile aylarca gündem olabiliyorsa, gerisini siz düşünün. Bu şartlarda hayat mücadelesi veren emekliler, yıllardır ‘banka promosyonu’ lafı ile oyalandı. Yani emekli maaşını ödeyen banka, emekliye yıllık belli tutarda ilave ödeme yapacaktı. Fakat yılan hikayesine dönen bu konu bir türlü sonuçlandırılmadı.
Neden sadece Denizbank?
Promosyon konusu ne zaman netleşecek derken, sonunda SGK’dan bir açıklama geldi. SGK, Denizbank’la bir protokol yapmış ve ilk bağlanan emekli aylıkları Denizbank’a yatacakmış. Yani emekli olduğunuzda ilk maaşınız otomatik olarak Denizbank’a yatacak. Eğer üç yıl bu bankadan maaş almayı taahhüt ederseniz banka size 300 TL promosyon ödeyecek. İşte bu noktada akla şu sorular geliyor:
* Neden 11 milyon emekli için sadece Denizbank’la anlaşıldı?
* Neden şeffaf bir ihaleyle kamuoyu önünde bütün bankalar sürece dahil edilmedi?
* Denizbank’a yapılan davet ve teklif diğer bankalara da yapıldı mı?
* Denizbank’a sağlanan bu ayrıcalığın bankaya katkısı nedir?
* Bu anlaşmaya imza atan bürokratlarla ilgili ortaya atılan iddialar doğru mudur?
Bütün bu sorular ortada cevaplanmayı bekliyor. SGK yetkililerinden cevap gelirse bu köşeden aynen yayınlayacağız.
2500 liraya kadar promosyon var
SGK’nın imzaladığı protokolde bir diğer sorunlu konu promosyonun miktarı ile ilgili. Örneğin kamu kurumları ile maaş ödeme anlaşması yapan bankalar, yerine göre 2500 liraya varan promosyon ödemesi yapıyor. Denizbank ise hem ilk maaşları ve ikramiyeleri ödeme ayrıcalığı hem de üç yıllık maaş ödemesi karşılığında sadece 300 lira ödeyecek! Oysa 300 lira için böyle bir ayrıcalık tanımaya gerek yoktu, zaten bankalar TV reklamlarında da gördüğümüz gibi, 300 lira civarında promosyonu emeklilere ödüyorlardı. Peki, emeklinin zaten almakta olduğu bir promosyon için Denizbank’a bu kadar avantaj neden verildi?
Borçlanmada belgeleme şart
Soru: Sadettin Bey, ben 1985-1986 yılları arasında Suudi Arabistan’da çalıştım. Fakat çalışmalarımla ilgili elimde hiçbir belge yok. 1992 öncesi kayıtlar da İŞKUR ve Emniyet’te bulunmamaktadır. Bu yüzden bir türlü borçlanma yapamıyorum. Bu konuda izlemem gereken yol nedir? Erol D.
Cevap: Değerli okurum, yurtdışı hizmet borçlanması yapabilmek için yurtdışında geçen çalışmalarınızı belgelemeniz gerekiyor. Suudi Arabistan ile Türkiye arasında ikili sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmadığından, borçlanma için;
* Suudi Arabistan Türk konsoloslukları, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri veya ataşelikler gibi temsilciliklerden alınacak ve yurtdışı borçlanma için kullanılacağı belirtilen hizmet belgenizi,
* Veya yurtdışında çalıştığınız işyerlerinden alacağınız hizmet sürelerinizi gösterir bonservisleriniz ile birlikte pasaportunuzda bulunan çalışma izinlerinin tercümelerini
hazırlamanız gerekiyor. Bu belgelerden birisi olmadan maalesef borçlanma yapamazsınız.
Bugün Gazetesi - 7 Ekim Çarşamba
Türkiye’de bugün itibariyle 11 milyona yakın emekli var. Ortalama emekli aylığının bin lira civarında olduğunu dikkate aldığımızda, emeklilerin yaşam koşullarını az çok tahmin edebiliriz. Maaşlara yapılan 100 lira zam bile aylarca gündem olabiliyorsa, gerisini siz düşünün. Bu şartlarda hayat mücadelesi veren emekliler, yıllardır ‘banka promosyonu’ lafı ile oyalandı. Yani emekli maaşını ödeyen banka, emekliye yıllık belli tutarda ilave ödeme yapacaktı. Fakat yılan hikayesine dönen bu konu bir türlü sonuçlandırılmadı.
Neden sadece Denizbank?
Promosyon konusu ne zaman netleşecek derken, sonunda SGK’dan bir açıklama geldi. SGK, Denizbank’la bir protokol yapmış ve ilk bağlanan emekli aylıkları Denizbank’a yatacakmış. Yani emekli olduğunuzda ilk maaşınız otomatik olarak Denizbank’a yatacak. Eğer üç yıl bu bankadan maaş almayı taahhüt ederseniz banka size 300 TL promosyon ödeyecek. İşte bu noktada akla şu sorular geliyor:
* Neden 11 milyon emekli için sadece Denizbank’la anlaşıldı?
* Neden şeffaf bir ihaleyle kamuoyu önünde bütün bankalar sürece dahil edilmedi?
* Denizbank’a yapılan davet ve teklif diğer bankalara da yapıldı mı?
* Denizbank’a sağlanan bu ayrıcalığın bankaya katkısı nedir?
* Bu anlaşmaya imza atan bürokratlarla ilgili ortaya atılan iddialar doğru mudur?
Bütün bu sorular ortada cevaplanmayı bekliyor. SGK yetkililerinden cevap gelirse bu köşeden aynen yayınlayacağız.
2500 liraya kadar promosyon var
SGK’nın imzaladığı protokolde bir diğer sorunlu konu promosyonun miktarı ile ilgili. Örneğin kamu kurumları ile maaş ödeme anlaşması yapan bankalar, yerine göre 2500 liraya varan promosyon ödemesi yapıyor. Denizbank ise hem ilk maaşları ve ikramiyeleri ödeme ayrıcalığı hem de üç yıllık maaş ödemesi karşılığında sadece 300 lira ödeyecek! Oysa 300 lira için böyle bir ayrıcalık tanımaya gerek yoktu, zaten bankalar TV reklamlarında da gördüğümüz gibi, 300 lira civarında promosyonu emeklilere ödüyorlardı. Peki, emeklinin zaten almakta olduğu bir promosyon için Denizbank’a bu kadar avantaj neden verildi?
Borçlanmada belgeleme şart
Soru: Sadettin Bey, ben 1985-1986 yılları arasında Suudi Arabistan’da çalıştım. Fakat çalışmalarımla ilgili elimde hiçbir belge yok. 1992 öncesi kayıtlar da İŞKUR ve Emniyet’te bulunmamaktadır. Bu yüzden bir türlü borçlanma yapamıyorum. Bu konuda izlemem gereken yol nedir? Erol D.
Cevap: Değerli okurum, yurtdışı hizmet borçlanması yapabilmek için yurtdışında geçen çalışmalarınızı belgelemeniz gerekiyor. Suudi Arabistan ile Türkiye arasında ikili sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmadığından, borçlanma için;
* Suudi Arabistan Türk konsoloslukları, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri veya ataşelikler gibi temsilciliklerden alınacak ve yurtdışı borçlanma için kullanılacağı belirtilen hizmet belgenizi,
* Veya yurtdışında çalıştığınız işyerlerinden alacağınız hizmet sürelerinizi gösterir bonservisleriniz ile birlikte pasaportunuzda bulunan çalışma izinlerinin tercümelerini
hazırlamanız gerekiyor. Bu belgelerden birisi olmadan maalesef borçlanma yapamazsınız.
Bugün Gazetesi - 7 Ekim Çarşamba