Soru: Saadettin Bey, ben devlet memuruyum. 2008 Ekim ayından sonra ilk defa memur olanlar için 5510 Sayılı Kanun'un geçerli olduğunu biliyoruz. Bu tarihten önce memur olup emekli olanlar ile sonra memur olup emekli olanlar arasında maaş farkı olacak mı acaba?
Selçuk T.
Cevap: Selçuk Bey, sosyal güvenlik uygulamasında 2008 Ekim öncesi başlayanlara eski memur, sonra başlayanlarayeni memur diyoruz. Bu iki memur arasında sosyal güvenlik bakımından önemli farklılıklar var.
Aylık bağlama oranı
Emekli aylığını belirleyen iki temel unsur, aylık bağlama oranı ve prim kesintisi yapılan kazanç tutarıdır. Eski memurlarda 25 yıl için aylık bağlama oranı %75, yeni memurlarda %50'dir. Buna karşın eski memurlarda prime esas kazanç düşük, yeni memurlarda yüksektir. Kısacası, eski memurun emekli aylığı her halükarda daha yüksektir.
Yeni memurun aylığı kesilir
Bunun yanında eski memur emeklilik sonrası SSK kapsamında emekli aylığı kesilmeden çalışabilirken, yeni memur bu kapsamda çalışırsa aylığı kesilecek. Eski memura 1.402 lira cenaze yardımı, 184 lira doğum yardımı ödenirken, yeni memura 386 lira cenaze yardımı, 95 lira emzirme yardımı yapılır.
Emeklilikte 50-55 yaş önemli
Soru: Sadettin Bey, ben kamuda işçi statüsünde çalışıyorum. Emekliliğe hak kazandım ancak henüz olmayı düşünmüyorum. Daha önce emekli olan arkadaşlarım bana elli yaşından gün almadan emekli olmamamı söylüyorlar. Elli yaşımı doldurup da emekli olursam maaşımın daha yüksek olduğunu söylüyorlar. Bu doğru mudur? Mehmet Ş.
Cevap: Mehmet Bey, herkes için değil ancak 2000 yılından önce çalışması olan SSK'lılar için emekli aylığı hesabında bayansa 50, erkekse 55 yaş önem taşır. 50/55 yaş sonrasında çalışmaya devam edilen her bir yıl için aylık bağlama oranı %1 oranında artırılır. Arkadaşlarınız bu konuya dikkat çekmiş olsa gerektir.
18 yaş öncesi sigorta geçerli
Soru: Sadettin Bey, EmekliMatik programınız için teşekkür ederiz. Ancak benim merak ettiğim ve bir türlü net bilgiye ulaşamadığım bir konu var. 18 yaşından önce sigortalı olanlarla ilgili hesaplama nasıl yapılıyor? EmekliMatik hesaplama yaparken 18 yaşı dikkate alıyor mu? Örneğin ben 1975 doğumluyum ve 1989 yılında bir hafta kadar sigortam var. 18 yaş sonrası ise 1993 yılında aktif ve sürekli çalışma başlıyor. Burada hesaplama hangi tarihe göre yapılıyor? Barış D.
Cevap: Barış Bey, sizin gibi 8.9.1999 tarihinden önce sigortalı olanların emeklilikte yaş, prim günü ve sigortalılık süresini doldurması gerekir. Yaş hesabında 18 yaş öncesi başlangıcınız esas alınır ve buna göre doldurmanız gereken yaş belirlenir. Yine prim gününüz de 18 yaş öncesi başlangıca göre tespit edilir. Ancak doldurmanız gereken 25 yıllık sigortalılık süreniz 18 yaşınızı doldurduğunuz tarihten itibaren başlatılır. Buna göre 25 yıllık süreyi 2018 yılında dolduracaksınız. 5450 günü doldurduktan sonra 51 yaşınızı tamamlayacağınız 2026 yılında emekli olabilirsiniz. EmekliMatik programımız da bu mantık üzerine hesaplama yapmaktadır.
BUGÜN/5 Temmuz 2013