Sigorta öncesi doğuma
borçlanma yok
Bu günlerde hazırlıkları devam eden torba kanun kapsamında doğum borçlanması hakkı da yeniden ele alınıyor. Şuan sadece SSK’lı bayanlara sigorta başlangıcından sonraki doğumlar için ve iki çocukla sınırlı borçlanma hakkı tanınıyor. Yeni düzenlemeyle borçlanma sayısı üçe çıkarılırken, Bağ-Kur’lulara ve tarım sigortalılarına da borçlanma hakkı veriliyor. Fakat en fazla sorulan “sigorta başlangıcından önceki doğumları borçlanabilecek miyiz?” sorusuna şimdilik olumsuz cevap verildiğini belirtelim. ‘Şimdilik’ diyoruz zira paket TBMM’ye gittikten sonra da ilave ve çıkarmalar söz konusu olabilir.
Aslında sigorta başlangıcından önceki doğumlar için borçlanma hakkı tanınması konusunda çok fazla talep var. Nitekim bu kapsamdaki bayanlar için borçlanma hakkı verilmesi durumunda, yaklaşık 500 bin kadının bu haktan yararlanarak erken emekli olması bekleniyor. Bu sayı SGK’nın aktüeryal dengesini etkileyebilecek boyutta olduğundan, SGK’nın konuyla ilgili olumsuz görüş verdiğini biliyoruz. Yine de yasa Meclis’ten çıkıncaya kadar her şey mümkün.
Sağlıkta eşler önce gelir
Soru: Sadettin Bey, ben devlet memuruyum. Annem, devlet memuru emeklisi babam üzerinden sağlık yardımından yararlanmaktadır. Annemi kendi üzerime almak istiyorum. Babamın üzerinden düşürüp kendi üzerime alabilir miyim? Buna engel bir düzenleme var mı? Alabilirsem ne yapmam gerekli? Fadime D.
Cevap: Değerli okurum, kendisi sigortalı veya emekli olmayıp da hak sahibi olarak sağlık yardımları alacak kişilerde belirli bir öncelik sırası vardır. Bu anlamda eşlerin birbiri üzerinden hak sahibi olması kural, çocukları üzerinden hak sahibi olması ise istisnadır. Buna göre anneniz öncelikle eşi üzerinden sağlık yardımlarından yararlanabilir. Eşinin vefatı veya sosyal güvencesini yitirmesi durumunda sizin üzerinize aktarılabilir. Yani babanız sağ iken annenizi kendi üzerinize alamazsınız.
Çiftçi borçlanması mümkün değil
Soru: Sadettin Bey, annem1952 doğumlu ev hanımı. Kendisi 1985’ten beri evde sürekli kilim, yolluk vs. dokudu. Fakat sigorta numarası yok. 1991-1995 yılları arası annemin adına kilim kursu açılmış ve 3 yıl 8 ay Bağ-Kur primi ödenmiş. Ayrıca yıllarca tarım ürünü satmış ama belgeler kendisi adına düzenlenmemiş. Satışlar genelde dedem adına yapılmış. Dedem vefat ettikten sonra iki yıl tarım sigortası ödenmiş. Annem için geriye dönük borçlanma yapabilir miyiz? Bu şekilde emekli olması mümkün müdür? Zeynep K.
Cevap: Değerli okurum, geriye dönük çiftçi borçlanması yapabilmek için, borçlanma yapacak kişi adına ürün satılmış ve bu satıştan Bağ-Kur primi kesilmiş olması gerekiyor. Anneniz kendi adına ürün satmadığı için geriye dönük çiftçi borçlanması yapamazsınız. Fakat şuan hazırlıkları devam eden torba kanun yasalaşırsa, annenize de doğum borçlanması hakkı verilecek. Böylece üç çocuğa kadar toplam 6 yıl borçlanma hakkı olacak. Bu yasa çıkarsa, anneniz borçlanma yaparak ve eksik günlerini de ödeyerek emekli olabilir.
BUGÜN - 3 Mayıs 2014
Bu günlerde hazırlıkları devam eden torba kanun kapsamında doğum borçlanması hakkı da yeniden ele alınıyor. Şuan sadece SSK’lı bayanlara sigorta başlangıcından sonraki doğumlar için ve iki çocukla sınırlı borçlanma hakkı tanınıyor. Yeni düzenlemeyle borçlanma sayısı üçe çıkarılırken, Bağ-Kur’lulara ve tarım sigortalılarına da borçlanma hakkı veriliyor. Fakat en fazla sorulan “sigorta başlangıcından önceki doğumları borçlanabilecek miyiz?” sorusuna şimdilik olumsuz cevap verildiğini belirtelim. ‘Şimdilik’ diyoruz zira paket TBMM’ye gittikten sonra da ilave ve çıkarmalar söz konusu olabilir.
Aslında sigorta başlangıcından önceki doğumlar için borçlanma hakkı tanınması konusunda çok fazla talep var. Nitekim bu kapsamdaki bayanlar için borçlanma hakkı verilmesi durumunda, yaklaşık 500 bin kadının bu haktan yararlanarak erken emekli olması bekleniyor. Bu sayı SGK’nın aktüeryal dengesini etkileyebilecek boyutta olduğundan, SGK’nın konuyla ilgili olumsuz görüş verdiğini biliyoruz. Yine de yasa Meclis’ten çıkıncaya kadar her şey mümkün.
Sağlıkta eşler önce gelir
Soru: Sadettin Bey, ben devlet memuruyum. Annem, devlet memuru emeklisi babam üzerinden sağlık yardımından yararlanmaktadır. Annemi kendi üzerime almak istiyorum. Babamın üzerinden düşürüp kendi üzerime alabilir miyim? Buna engel bir düzenleme var mı? Alabilirsem ne yapmam gerekli? Fadime D.
Cevap: Değerli okurum, kendisi sigortalı veya emekli olmayıp da hak sahibi olarak sağlık yardımları alacak kişilerde belirli bir öncelik sırası vardır. Bu anlamda eşlerin birbiri üzerinden hak sahibi olması kural, çocukları üzerinden hak sahibi olması ise istisnadır. Buna göre anneniz öncelikle eşi üzerinden sağlık yardımlarından yararlanabilir. Eşinin vefatı veya sosyal güvencesini yitirmesi durumunda sizin üzerinize aktarılabilir. Yani babanız sağ iken annenizi kendi üzerinize alamazsınız.
Çiftçi borçlanması mümkün değil
Soru: Sadettin Bey, annem1952 doğumlu ev hanımı. Kendisi 1985’ten beri evde sürekli kilim, yolluk vs. dokudu. Fakat sigorta numarası yok. 1991-1995 yılları arası annemin adına kilim kursu açılmış ve 3 yıl 8 ay Bağ-Kur primi ödenmiş. Ayrıca yıllarca tarım ürünü satmış ama belgeler kendisi adına düzenlenmemiş. Satışlar genelde dedem adına yapılmış. Dedem vefat ettikten sonra iki yıl tarım sigortası ödenmiş. Annem için geriye dönük borçlanma yapabilir miyiz? Bu şekilde emekli olması mümkün müdür? Zeynep K.
Cevap: Değerli okurum, geriye dönük çiftçi borçlanması yapabilmek için, borçlanma yapacak kişi adına ürün satılmış ve bu satıştan Bağ-Kur primi kesilmiş olması gerekiyor. Anneniz kendi adına ürün satmadığı için geriye dönük çiftçi borçlanması yapamazsınız. Fakat şuan hazırlıkları devam eden torba kanun yasalaşırsa, annenize de doğum borçlanması hakkı verilecek. Böylece üç çocuğa kadar toplam 6 yıl borçlanma hakkı olacak. Bu yasa çıkarsa, anneniz borçlanma yaparak ve eksik günlerini de ödeyerek emekli olabilir.
BUGÜN - 3 Mayıs 2014