Beş milyona erken emeklilik formülü
"Emeklilikte yaşa takılanlar" grubunu duymuşsunuzdur.
Duymayanlar için açıklayalım. 8 Eylül 1999 tarihinden önce işe başlayan kişiler normalde yaş şartı olmaksızın, prim günü ve sigortalılık süresiyle emekli olacaklardı. Fakat DSP-ANAP-MHP hükümeti, hazırladığı sosyal güvenlik paketiyle prim gününün yanında yaş şartını dayeniden getirdi. 'Yeniden' diyoruz çünkü çok önceden beri uygulanan emeklilikte yaş koşulu, 1991'de Demirel Hükümeti tarafından kaldırılmış ve kadınlar 38, erkekler 43 yaşında emekli olabilir hale gelmişti.
30'lu ve 40'lı yaşlarda emeklilik hayali kuran çalışanlar için 8 Eylül 1999'da yapılan düzenleme şok etkisi yaptı. Örneğin 1974 doğumlu ve 1992'de çalışmaya başlayan bir bayan 2012 yılında emekli olabilecekken, yeni yasaya göre emeklilik tarihi 2023 yılına uzadı. Yani bu bayan işe girerken beklediği tarihten 11 yıl daha geç emekli olacak. İşte bu örneğimizdeki gibi yaklaşık beş milyon kişiye Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) diyoruz.
Bakan Çelik kapı araladı
EYT grubu uzun süredir sesini duyurmaya çalışıyordu. Bunu da büyük ölçüde başardılar ve geçtiğimiz günlerde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Sayın Faruk Çelik'le görüştüler. Grubun talebini dinleyen Sayın Çelik, SGK yönetimine konuyla ilgili çalışma yapılması talimatını verdi. Yapılan çalışmaya göre şu andaha düşük emekli aylığı bağlamak şartıyla isteyeni daha erken emekli etme formülü üzerinde duruluyor.
Bu formül halihazırda bazı Avrupa ülkelerinde de uygulanıyor. Normalde emeklilik yaşınız 65 fakat siz 62 yaşınızda emekli olmak istiyorsanız, maaşınız %20 daha düşük bağlanıyor. Ya da normal yaşınızdan daha erken emekli olmak istediğiniz her yıl için %5 daha düşük aylık alıyorsunuz. Örneğin normalde 1000 TL emekli aylığı alacakken, 800 TL'ye razı oluyorsunuz ve 3-4 yıl daha erken emekli olabiliyorsunuz. Ekonomi yönetimi de onaylarsa, "erken kısmi emeklilik" formülü EYT grubu için ülkemizde de hayata geçirilmiş olacak.
"Verilmiş söz yok" vurgusu
Sayın Faruk Çelik, EYT grubunun talebiyle ilgili çalışma yaptırmakla birlikte, erken emeklilik konusunda söz vermediğinin de altını çiziyor. Zira çok geniş bir kesimi ilgilendiren ve SGK'nın aktüeryal dengesini büyük ölçüde etkileyecek bir konudan bahsediyoruz. Bu anlamda erken kısmi emeklilik formülünün sadece sosyal politika açısından değil ekonomik dengeler açısından da hükümetin onayını alması gerekiyor.
15 günü nasıl ödediğiniz fark etmez
Soru: Sadettin Bey, üç ay sonra Bağ-Kur'dan emeklilik yaşım doluyor. Toplam 8.985 gün primim var. 9000 günü doldurmama kalan 15 günü isteğe bağlı olarak mı yoksa bir işyerinde çalışarak mı ödemeliyim? Emekli aylığımın tutarı açısından hangisi daha faydalı olur? Samed O.
Cevap: Değerli okurum, Bağ-Kur emekli aylığınızın miktarını belirleyen en önemli unsur 1999 yılında bulunduğunuz basamaktır. İkinci olarak da takip eden yıllarda basamak yükseltip yükseltmediğiniz önem taşır. Bu anlamda kalan 15 günlük primi hangi şekilde ödediğiniz hiç fark etmez. Hangisi sizin için daha kolay olacaksa o şekilde eksik gününüzü tamamlayabilirsiniz. BUGÜN/30 Mart 2013
Duymayanlar için açıklayalım. 8 Eylül 1999 tarihinden önce işe başlayan kişiler normalde yaş şartı olmaksızın, prim günü ve sigortalılık süresiyle emekli olacaklardı. Fakat DSP-ANAP-MHP hükümeti, hazırladığı sosyal güvenlik paketiyle prim gününün yanında yaş şartını dayeniden getirdi. 'Yeniden' diyoruz çünkü çok önceden beri uygulanan emeklilikte yaş koşulu, 1991'de Demirel Hükümeti tarafından kaldırılmış ve kadınlar 38, erkekler 43 yaşında emekli olabilir hale gelmişti.
30'lu ve 40'lı yaşlarda emeklilik hayali kuran çalışanlar için 8 Eylül 1999'da yapılan düzenleme şok etkisi yaptı. Örneğin 1974 doğumlu ve 1992'de çalışmaya başlayan bir bayan 2012 yılında emekli olabilecekken, yeni yasaya göre emeklilik tarihi 2023 yılına uzadı. Yani bu bayan işe girerken beklediği tarihten 11 yıl daha geç emekli olacak. İşte bu örneğimizdeki gibi yaklaşık beş milyon kişiye Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) diyoruz.
Bakan Çelik kapı araladı
EYT grubu uzun süredir sesini duyurmaya çalışıyordu. Bunu da büyük ölçüde başardılar ve geçtiğimiz günlerde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Sayın Faruk Çelik'le görüştüler. Grubun talebini dinleyen Sayın Çelik, SGK yönetimine konuyla ilgili çalışma yapılması talimatını verdi. Yapılan çalışmaya göre şu andaha düşük emekli aylığı bağlamak şartıyla isteyeni daha erken emekli etme formülü üzerinde duruluyor.
Bu formül halihazırda bazı Avrupa ülkelerinde de uygulanıyor. Normalde emeklilik yaşınız 65 fakat siz 62 yaşınızda emekli olmak istiyorsanız, maaşınız %20 daha düşük bağlanıyor. Ya da normal yaşınızdan daha erken emekli olmak istediğiniz her yıl için %5 daha düşük aylık alıyorsunuz. Örneğin normalde 1000 TL emekli aylığı alacakken, 800 TL'ye razı oluyorsunuz ve 3-4 yıl daha erken emekli olabiliyorsunuz. Ekonomi yönetimi de onaylarsa, "erken kısmi emeklilik" formülü EYT grubu için ülkemizde de hayata geçirilmiş olacak.
"Verilmiş söz yok" vurgusu
Sayın Faruk Çelik, EYT grubunun talebiyle ilgili çalışma yaptırmakla birlikte, erken emeklilik konusunda söz vermediğinin de altını çiziyor. Zira çok geniş bir kesimi ilgilendiren ve SGK'nın aktüeryal dengesini büyük ölçüde etkileyecek bir konudan bahsediyoruz. Bu anlamda erken kısmi emeklilik formülünün sadece sosyal politika açısından değil ekonomik dengeler açısından da hükümetin onayını alması gerekiyor.
15 günü nasıl ödediğiniz fark etmez
Soru: Sadettin Bey, üç ay sonra Bağ-Kur'dan emeklilik yaşım doluyor. Toplam 8.985 gün primim var. 9000 günü doldurmama kalan 15 günü isteğe bağlı olarak mı yoksa bir işyerinde çalışarak mı ödemeliyim? Emekli aylığımın tutarı açısından hangisi daha faydalı olur? Samed O.
Cevap: Değerli okurum, Bağ-Kur emekli aylığınızın miktarını belirleyen en önemli unsur 1999 yılında bulunduğunuz basamaktır. İkinci olarak da takip eden yıllarda basamak yükseltip yükseltmediğiniz önem taşır. Bu anlamda kalan 15 günlük primi hangi şekilde ödediğiniz hiç fark etmez. Hangisi sizin için daha kolay olacaksa o şekilde eksik gününüzü tamamlayabilirsiniz. BUGÜN/30 Mart 2013