Polisler için çalışma ve emeklilik rehberi -6
1999 sonrası polis olanların emeklilik hesaplaması
Dizimizin dünkü kısmında, 8 Eylül 1999 tarihinden önce göreve başlayan polislerin emeklilik hesaplamasına yer verdik. Bugün ise 8 Eylül 1999 sonrası göreve başlayan polislerin emeklilik hesaplamalarına yer vereceğiz.
8 Eylül 1999 sonrasında göreve başlayanlar
8 Eylül 1999 tarihiyle birlikte, genel olarak bütün çalışanlar ve özelde de polisler için emeklilikte yaş şartı getirildi. Normal memurlardan bayanlar 58, erkekler 60 yaş şartına tabi olurlarken, polislerin yaş haddi 52 olarak korundu. Buna göre bayan ve erkek polis memurlarından 8 Eylül 1999 sonrasında göreve başlayanlar, 25 yılı doldurduktan sonra 52 yaşlarında emekli olacaklar. Peki, polisler için uygulanan yıpranma payı, bu dönemde göreve başlayan polisler için ne ifade ediyor?
Polisin yıpranma payı sözde kaldı!
Dizimizin dünkü bölümünde de değindiğimiz üzere, polislerin emeklilik yönünden en önemli avantajları her yıl için 3 ay yıpranma payı kazanmaları ve kazandıkları bu ilave hizmet süresinin yaştan indirilmesi.Ancak 1999 yılı itibarıyla genel olarak emeklilikte 58/60 yaş şartının getirilmesi, polislere tanınan bu hakkı pratikte işlevsiz hale getirdi. Şöyle ki; örneğin 1 Ocak 2000 tarihinde göreve başlayan bir erkek polis memuru, normalde 60 yaş ve 25 yıl hizmet şartlarıyla emekli olacak. Ancak bu memur, 20 yıl çalıştığı taktirde 5 yıl da yıpranma kazanacak ve 25 yılı doldurmuş sayılacak. Bu arada kazandığı ilave 5 yılın yarısı yani 2,5 yılı da tabi olduğu 60 yaş şartından indirilerek 57,5 yaşa tabi olacak. Fakat aynı polis memuru, yaş haddi açısından 52 yaşa tabi olduğundan, zaten 57,5 yaşından çok önce yani 52 yaşında emekli olabilecek. Dolayısıyla burada polis memuruna yıpranma payı verilmiş olması, emeklilik tarihini erkene çekmemiş oluyor.
Yeri gelmişken bir ayrıntıya daha değinmekte fayda var. 8 Eylül 1999 tarihinden önce göreve başlayan polislerin kazanmış oldukları yıpranma payının tamamı yaştan indirilirken, bu tarihten sonra başlayan polisler için kazandıkları yıpranma payının 3 yıldan çok olmamak üzere yarısı yaş haddinden indiriliyor.
Geciken emekliliğim için ne yapmalıyım?
Soru: Sadettin Bey, polisler için kaleme almış olduğunuz bu yazı dizisi için çok teşekkür ediyorum. Şimdiye kadar bizim sorunlarımıza bu denli kapsamlı değinen kimse olmadı. Benim de size bir sorum olacak. Ben 1976 doğumluyum. 1996'da askerlik hizmetimi yaptım (18 ay) ve 1999 Eylül ayında polis okulundan mezun olarak 2000 yılı Temmuz ayında göreve başladım. Askerliğimi emekliliğe saydırdım. Bana göre emeklilik tarihim 2018 sonu olması lazım fakat kurumumuzun netinden 2024 olarak görülüyor. Ben mesleğe girdiğimde 20 sene çalışıp 25 sene üzerinden emekli olabiliyorduk. Fakat bu hak elimizden alındı. Bu hakkımı geri nasıl kazanabilirim? Gerekirse Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne kadar gitmeyi düşünüyorum. Bize 2018 yılında emekli olabilirsin fakat emekli aylığı 2024 yılında bağlanır diyorlar. Bu konuda nasıl bir yol izlememiz gerekiyor? K.A.
Cevap: Değerli okurum, bahsettiğiniz durum, 8 Eylül 1999 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiş olan 4447 Sayılı Kanun'dan kaynaklanıyor. Evet, sizin de belirttiğiniz gibi bu tarihe kadar 20 çalışarak emekli olabiliyordunuz. Fakat bu tarih itibarıyla yaş şartı getirildiğinden ve sizler 52 yaş haddine tabi olduğunuzdan, 20 yılı doldurunca ayrılabilseniz bile, emekli aylığı için 52 yaşı beklemeniz gerekiyor. Bu düzenlemenin iptali için maalesef yapabileceğiniz pek bir şey yok. Zira zamanın siyasileri tarafından söz konusu yasa Anayasa Mahkemesi'ne de götürüldü, yüksek mahkeme bazı maddeleri iptal ederken bu maddelere dokunmadı. Dolayısıyla şu an için Türkiye'de hukuki sonuç almanız mümkün görünmüyor. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvurduğunuzda sonuç ne olur, onu da öngörmem mümkün değil.
İşçiler benzeri düzenleme gerekiyor
Devlette işçi statüsünde çalışanlarla özel sektör çalışanları yani SSK'lılar, emeklilik için gerekli prim gün sayısı ve sigortalılık süresini doldurdukları taktirde, kıdem tazminatlarını alarak işten ayrılabiliyorlar ve emeklilik için yaşı bekleyebiliyorlar. Ancak aynı hak genelde memurlar ve özelde polislere tanınmıyor. Oysa bu hak memurlara da verilmiş olsa, örneğin 25 yılını dolduran bir polis memuru emekli ikramiyesini alarak görevden ayrılabilir ve emekli aylığı için 52 yaş şartını bekleyebilir.
Yarın: Şehit polisler için yapılan yardımlar. BUGÜN/2 Ocak 2010
Dizimizin dünkü kısmında, 8 Eylül 1999 tarihinden önce göreve başlayan polislerin emeklilik hesaplamasına yer verdik. Bugün ise 8 Eylül 1999 sonrası göreve başlayan polislerin emeklilik hesaplamalarına yer vereceğiz.
8 Eylül 1999 sonrasında göreve başlayanlar
8 Eylül 1999 tarihiyle birlikte, genel olarak bütün çalışanlar ve özelde de polisler için emeklilikte yaş şartı getirildi. Normal memurlardan bayanlar 58, erkekler 60 yaş şartına tabi olurlarken, polislerin yaş haddi 52 olarak korundu. Buna göre bayan ve erkek polis memurlarından 8 Eylül 1999 sonrasında göreve başlayanlar, 25 yılı doldurduktan sonra 52 yaşlarında emekli olacaklar. Peki, polisler için uygulanan yıpranma payı, bu dönemde göreve başlayan polisler için ne ifade ediyor?
Polisin yıpranma payı sözde kaldı!
Dizimizin dünkü bölümünde de değindiğimiz üzere, polislerin emeklilik yönünden en önemli avantajları her yıl için 3 ay yıpranma payı kazanmaları ve kazandıkları bu ilave hizmet süresinin yaştan indirilmesi.Ancak 1999 yılı itibarıyla genel olarak emeklilikte 58/60 yaş şartının getirilmesi, polislere tanınan bu hakkı pratikte işlevsiz hale getirdi. Şöyle ki; örneğin 1 Ocak 2000 tarihinde göreve başlayan bir erkek polis memuru, normalde 60 yaş ve 25 yıl hizmet şartlarıyla emekli olacak. Ancak bu memur, 20 yıl çalıştığı taktirde 5 yıl da yıpranma kazanacak ve 25 yılı doldurmuş sayılacak. Bu arada kazandığı ilave 5 yılın yarısı yani 2,5 yılı da tabi olduğu 60 yaş şartından indirilerek 57,5 yaşa tabi olacak. Fakat aynı polis memuru, yaş haddi açısından 52 yaşa tabi olduğundan, zaten 57,5 yaşından çok önce yani 52 yaşında emekli olabilecek. Dolayısıyla burada polis memuruna yıpranma payı verilmiş olması, emeklilik tarihini erkene çekmemiş oluyor.
Yeri gelmişken bir ayrıntıya daha değinmekte fayda var. 8 Eylül 1999 tarihinden önce göreve başlayan polislerin kazanmış oldukları yıpranma payının tamamı yaştan indirilirken, bu tarihten sonra başlayan polisler için kazandıkları yıpranma payının 3 yıldan çok olmamak üzere yarısı yaş haddinden indiriliyor.
Geciken emekliliğim için ne yapmalıyım?
Soru: Sadettin Bey, polisler için kaleme almış olduğunuz bu yazı dizisi için çok teşekkür ediyorum. Şimdiye kadar bizim sorunlarımıza bu denli kapsamlı değinen kimse olmadı. Benim de size bir sorum olacak. Ben 1976 doğumluyum. 1996'da askerlik hizmetimi yaptım (18 ay) ve 1999 Eylül ayında polis okulundan mezun olarak 2000 yılı Temmuz ayında göreve başladım. Askerliğimi emekliliğe saydırdım. Bana göre emeklilik tarihim 2018 sonu olması lazım fakat kurumumuzun netinden 2024 olarak görülüyor. Ben mesleğe girdiğimde 20 sene çalışıp 25 sene üzerinden emekli olabiliyorduk. Fakat bu hak elimizden alındı. Bu hakkımı geri nasıl kazanabilirim? Gerekirse Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne kadar gitmeyi düşünüyorum. Bize 2018 yılında emekli olabilirsin fakat emekli aylığı 2024 yılında bağlanır diyorlar. Bu konuda nasıl bir yol izlememiz gerekiyor? K.A.
Cevap: Değerli okurum, bahsettiğiniz durum, 8 Eylül 1999 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiş olan 4447 Sayılı Kanun'dan kaynaklanıyor. Evet, sizin de belirttiğiniz gibi bu tarihe kadar 20 çalışarak emekli olabiliyordunuz. Fakat bu tarih itibarıyla yaş şartı getirildiğinden ve sizler 52 yaş haddine tabi olduğunuzdan, 20 yılı doldurunca ayrılabilseniz bile, emekli aylığı için 52 yaşı beklemeniz gerekiyor. Bu düzenlemenin iptali için maalesef yapabileceğiniz pek bir şey yok. Zira zamanın siyasileri tarafından söz konusu yasa Anayasa Mahkemesi'ne de götürüldü, yüksek mahkeme bazı maddeleri iptal ederken bu maddelere dokunmadı. Dolayısıyla şu an için Türkiye'de hukuki sonuç almanız mümkün görünmüyor. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvurduğunuzda sonuç ne olur, onu da öngörmem mümkün değil.
İşçiler benzeri düzenleme gerekiyor
Devlette işçi statüsünde çalışanlarla özel sektör çalışanları yani SSK'lılar, emeklilik için gerekli prim gün sayısı ve sigortalılık süresini doldurdukları taktirde, kıdem tazminatlarını alarak işten ayrılabiliyorlar ve emeklilik için yaşı bekleyebiliyorlar. Ancak aynı hak genelde memurlar ve özelde polislere tanınmıyor. Oysa bu hak memurlara da verilmiş olsa, örneğin 25 yılını dolduran bir polis memuru emekli ikramiyesini alarak görevden ayrılabilir ve emekli aylığı için 52 yaş şartını bekleyebilir.
Yarın: Şehit polisler için yapılan yardımlar. BUGÜN/2 Ocak 2010