İtalya'dan prim iadesi yok
Soru: Sadettin Bey, internette çok araştırdım ama sorumun cevabını bulamadım.
İtalya'da yaklaşık 10 sene çalıştım, şu an Türkiye'deyim. İtalya'da ödenmiş primlerimin iadesi mümkün müdür? Bu çalışmaları emeklilik yönünden nasıl değerlendirebilirim?Sinem Ç.
Cevap: Değerli okurum, kimi ülkelerle yaptığımız ikili sosyal güvenlik sözleşmeleri kapsamında prim iadesi (örneğin Almanya) veya prim transferi (İsviçre) mümkün olabiliyor.
Fakat İtalya ile yapılan sözleşmede bu yönde bir hüküm yok. Dolayısıyla İtalya'daki çalışmalarınızın karşılığı olan primleri iade alamazsınız. Dilerseniz bu süreyi yurtdışı borçlanma kapsamında borçlanarak emekliliğinize saydırabilirsiniz. İkinci seçenek olarak, iki ülkedeki çalışmalarınızı birleştirerek İtalya'dan sözleşme aylığı alabilirsiniz. Ancak İtalya ile 2012'de imzalanan sözleşmemiz henüz yürürlüğe girmediğinden, bu ikinci seçenekten yararlanamazsınız. Zira sizin çalışmalarınız sözleşme öncesi döneme ait.
Anneye %75 oranında aylık bağlanır
Soru: Sadettin Bey, babam 1991 yılında vefat etti. Kardeşim, ben ve annem Bağ-Kur'dan emekli maaşına bağlandık. Ben ve kardeşim memur olduktan sonra bizlerden kesilen maaşlar anneme aktarılmadı. Oysa bizden kesilen paranın anneme aktarılması gerekiyormuş. Ben 1998'de, kardeşim 2002 yılında memur olduk. Anneme aktarılmayan parayı geriye dönük olarak alabilir miyiz? Baki S.
Cevap: Değerli okurum, yetim olarak sizlere verilen iki aylığın tamamı annenize aktarılmaz.
Anneniz kendisi emekli değilse ve yetim aylığı alan çocuğu yoksa sizin aylığınız kesildikten sonra annenizin aylığı %50'den %75'e çıkarılmıştır. Yani annenizin sizinle birlikte almakta olduğu aylığında yarısı kadar artış olması gerekir. Eğer bu artış yapılmamışsa geriye dönük olarak talep edebilirsiniz. Aylığı bağlayan SGK birimine yazılı olarak müracaat edip kontrol edilmesini talep edebilirsiniz.
AYM'ye götürülebilir
Soru: Sadettin Bey, eşimin memuriyetten önce herhangi bir SSK kaydı ve pirimi yoktu. İki çocuk doğurdu, çocuklar ilkokula başladıktan sonra devlet memuru olarak çalışmaya başladı. SSK kaydı olanlar doğum borçlanması yapabilirken eşim gibi SSK kaydı olmadan çocuklarını büyüttükten sonra memur olanlar borçlanma yapamıyor. Bu uygulama hukuka ve Anayasa'nın eşitlik ilkesine aykırı ve fırsat eşitliğini bozmak değil midir? Bunun için nasıl bir hukuki yol takip etmeliyiz? Yardımcı olur ve bilgi verirseniz sevinirim. Nuh Ş.
Cevap: Nuh Bey, sizin gibi pek çok kişi bu uygulamanın yasal olmadığını düşünerek hukuk mücadelesi başlattı fakat son olarak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, mevcut uygulamanın yasaya uygun olduğuna karar verdi. Fakat bir uygulamanın yasaya uygun olması aynı zamanda Anayasa'ya da uygun olacağı anlamına gelmiyor. Bildiğim kadarıyla bu konu somut norm denetimi veya bireysel başvuru kapsamında Anayasa Mahkemesi'nin önüne gelmedi. Bu kapsamda eşitlik ilkesine aykırılık yönünden 5510 Sayılı Kanun'un 41. Maddesi Anayasa Mahkemesi'ne götürülebilir. Bu durumda yüksek mahkeme nasıl bir karar verir bilemiyorum.
BUGÜN - 28 ŞUBAT 2014