38 bin lira az ödeyin
Soru: Sadettin Bey, ben 1977’den beri Hollanda’da yaşamaktayım. 1984’den beri de çalışıyorum. Arada beş yıl kadar boşta geçen ve işsizlik maaşı aldığım süre var. Ben 1966 doğumluyum ve Türkiye’de hiç sigortalılığım yok. Ben borçlanma yaparak ne zaman ve ne kadar ödeme yaparak emekli olabilirim? Benim de ayni Türkiye’de olduğu gibi çalışmaya başladığım yıldan itibaren sigorta başlangıcım geçerli sayılı mı? Mevlüt E.
Cevap: Mevlüt Bey, Türk vatandaşı olarak 18 yaşınızdan sonra Hollanda’da çalışarak geçirdiğiniz sürelerle, çalışma sürelerinizin arasındaki işsiz olarak geçen sürelerin birer yılını borçlanabilirsiniz. Türkiye’de hiç çalışmaksızın doğrudan borçlanma talebinde bulunursanız 9000 gün üzerinden 90.000 TL ödersiniz. Türkiye’de önce 4/a’lı olarak çalışır ve daha sonra borçlanma yaparsanız 1984 yılı başlangıcınıza göre 5.225 gün üzerinden 52.225 TL ödeyerek 48 yaşınızı doldurduğunuz tarihte emekli olabilirsiniz. Yani borçlanmadan önce Türkiye’de sigortalı olarak çalışırsanız, 38 bin lira daha az ödeyerek emekli olabilirsiniz.
Aylığı yeniden hesaplatın
Soru: Sadettin Bey, annem babamdan kalan Bağ-Kur dul aylığını alıyor. Annemle beraber üç erkek kardeşim ve bir kız kardeşim de aylık almaktaydı. 7-8 yıl önce erkek kardeşlerimin maaşı yaştan, kız kardeşimin maaşı ise evlilikten dolayı kesildi. Ama annemin maaşında herhangi bir artış olmadı. Maaşı kesilen çocukların maaşlarının anneye ilave edildiğini duydum. Annemin bundan dolayı doğan bir hakkı var mı? Bu konuda ne yapmamızı tavsiye edersiniz? Halil C.
Cevap: Değerli okurum, anneniz çocuklarıyla birlikte aylık alırken %50 oranında dul aylığı alıyordu. Ancak çocuklarının aylığı kesildikten sonra, anneniz herhangi bir işte çalışmıyorsa veya kendisi emekli değilse, annenizin aylığı %75 oranına çıkarılmalıydı. Yani çalışmayan, kendisi emekli olmayan ve tek başına dul aylığı alan annenizin aylığının üçte bir oranında artması gerekiyordu. Bu konuda aylığı bağlayan SGK müdürlüğüne yazılı başvuruda bulunmanızı tavsiye ederim. Geriye dönük olarak %25’lik fark da ödenecektir.
Davadan sonuç alamazsınız
Soru: Sadettin Bey, ben 12.11.1971 doğumluyum.1992/Eylül ayında bir aylık SSK girişim var. 1998’de memuriyete başladım. 30 günlük SSK hizmetim emeklilik yaşımı aşağıya çekmiyor, sadece 30 gün geriye çekiyor. SSK ve Bağ-Kur’da ise ilk sigorta başlangıcına göre hesap yapılıyor. Bu durum bir çifte standart değil mi? İlerde dava açsam bir sonuç alabilir miyim? Fatih D.
Cevap: Fatih Bey, sigorta başlangıcına göre emeklilik hesabı sadece SSK’da yapılır. Bağ-Kur ve Emekli Sandığı’nda ise başlangıcın çok fazla etkisi olmayıp, fiilen prim ödenen süre esas alınır. Bunun sebebi ise SSK’lılar için geçerli olan sigortalılık süresi kavramıdır. Kayıtdışı istihdama muhatap olan SSK’lıların emekliliğini kolaylaştırmak için sigortalılık süresi kavramına yer verilmiş, bu da onlar için sigorta başlangıç tarihini önemli hale getirmiştir. 2008/Ekim itibariyle bu farklılık kaldırıldı ve herkes için yaş ve prim günü şartı benimsendi. Bu konuda dava açmanızın çok faydalı olacağı kanaatinde değilim. Nitekim Anayasa Mahkemesi de farklı sigortalılık statüleri için farklı normların uygulanmasını eşitlik ilkesine aykırı görmüyor.
Cevap: Mevlüt Bey, Türk vatandaşı olarak 18 yaşınızdan sonra Hollanda’da çalışarak geçirdiğiniz sürelerle, çalışma sürelerinizin arasındaki işsiz olarak geçen sürelerin birer yılını borçlanabilirsiniz. Türkiye’de hiç çalışmaksızın doğrudan borçlanma talebinde bulunursanız 9000 gün üzerinden 90.000 TL ödersiniz. Türkiye’de önce 4/a’lı olarak çalışır ve daha sonra borçlanma yaparsanız 1984 yılı başlangıcınıza göre 5.225 gün üzerinden 52.225 TL ödeyerek 48 yaşınızı doldurduğunuz tarihte emekli olabilirsiniz. Yani borçlanmadan önce Türkiye’de sigortalı olarak çalışırsanız, 38 bin lira daha az ödeyerek emekli olabilirsiniz.
Aylığı yeniden hesaplatın
Soru: Sadettin Bey, annem babamdan kalan Bağ-Kur dul aylığını alıyor. Annemle beraber üç erkek kardeşim ve bir kız kardeşim de aylık almaktaydı. 7-8 yıl önce erkek kardeşlerimin maaşı yaştan, kız kardeşimin maaşı ise evlilikten dolayı kesildi. Ama annemin maaşında herhangi bir artış olmadı. Maaşı kesilen çocukların maaşlarının anneye ilave edildiğini duydum. Annemin bundan dolayı doğan bir hakkı var mı? Bu konuda ne yapmamızı tavsiye edersiniz? Halil C.
Cevap: Değerli okurum, anneniz çocuklarıyla birlikte aylık alırken %50 oranında dul aylığı alıyordu. Ancak çocuklarının aylığı kesildikten sonra, anneniz herhangi bir işte çalışmıyorsa veya kendisi emekli değilse, annenizin aylığı %75 oranına çıkarılmalıydı. Yani çalışmayan, kendisi emekli olmayan ve tek başına dul aylığı alan annenizin aylığının üçte bir oranında artması gerekiyordu. Bu konuda aylığı bağlayan SGK müdürlüğüne yazılı başvuruda bulunmanızı tavsiye ederim. Geriye dönük olarak %25’lik fark da ödenecektir.
Davadan sonuç alamazsınız
Soru: Sadettin Bey, ben 12.11.1971 doğumluyum.1992/Eylül ayında bir aylık SSK girişim var. 1998’de memuriyete başladım. 30 günlük SSK hizmetim emeklilik yaşımı aşağıya çekmiyor, sadece 30 gün geriye çekiyor. SSK ve Bağ-Kur’da ise ilk sigorta başlangıcına göre hesap yapılıyor. Bu durum bir çifte standart değil mi? İlerde dava açsam bir sonuç alabilir miyim? Fatih D.
Cevap: Fatih Bey, sigorta başlangıcına göre emeklilik hesabı sadece SSK’da yapılır. Bağ-Kur ve Emekli Sandığı’nda ise başlangıcın çok fazla etkisi olmayıp, fiilen prim ödenen süre esas alınır. Bunun sebebi ise SSK’lılar için geçerli olan sigortalılık süresi kavramıdır. Kayıtdışı istihdama muhatap olan SSK’lıların emekliliğini kolaylaştırmak için sigortalılık süresi kavramına yer verilmiş, bu da onlar için sigorta başlangıç tarihini önemli hale getirmiştir. 2008/Ekim itibariyle bu farklılık kaldırıldı ve herkes için yaş ve prim günü şartı benimsendi. Bu konuda dava açmanızın çok faydalı olacağı kanaatinde değilim. Nitekim Anayasa Mahkemesi de farklı sigortalılık statüleri için farklı normların uygulanmasını eşitlik ilkesine aykırı görmüyor.
