Kabak işverene patlar!
Hangi kabak olduğunu açıklamadan önce bir işverenimizin sorusuna yer verelim:
"Sadettin Bey, yaklaşık 13 yıldır çalıştırdığımız bir işçimiz bizden bir istekte bulundu. Söylediğine göre SGK'ya ayda 2800 liradan düşük bildirilen işçilerin emekli maaşında düşüş oluyormuş.
Eğer sigortasını ayda 30 gün yerine 5-6 gün bildirir ve yüksek ödersek emekli aylığı düşmek yerine artmaya başlayacakmış. Yaptığımız hesaba göre bizim cebimizden aynı para çıkacak ama kendisini 30 gün çalıştırdığımız halde 5-6 gün bildirmemiz ileride sorun oluşturur mu? Sizin görüşünüzü almadan harekete geçmek istemedik. İhsan M."
Evet, İhsan Bey'in kafasını karıştıran konu binlerce işveren ve yüz binlerce çalışanın da kafasını meşgul ediyor. 2000 yılından önce sigortalı olan SSK'lı ve Bağ-Kurlular, 2008 yılından sonra çalışmaya devam ettikçe emekli aylıklarında düşüş yaşanıyor.
Bu düşüşü engellemek için aylık 2800 lira veya günlük 94 liranın üzerinde bildirilmeleri gerekiyor. İşvereni ayda 2800 liranın üzerinde bildirmeye ikna edemeyen çalışanlar, İhsan Bey'in işçisi gibi, 'öyleyse 5-6 gün bildir ama primimi yüksek öde' teklifinde bulunuyor. Özellikle prim gününü doldurup da yaşı bekleyen sigortalılar bu yola başvuruyor.
25 bin lira ceza ve
Ayda 5-6 gün yüksek ücret üzerinden bildirilmek işçi açısından emekli aylığını kurtarır. Ancak işveren, 30 gün çalıştırdığı bir işçiyi ayda 5-6 gün bildirirse, diğer günlerde işçisini sigortasız çalıştırmış olur. Dolayısıyla hakkında kayıt dışı işçi çalıştırmaktan işlem yapılır.
SGK tarafından bu durumun tespit edilmesi halinde, işveren hakkında her ay için 2043 lira idari para cezası uygulanacağı gibi beş puanlık prim indirimi ve diğer teşviklerden de mahrum kalacaktır. Yani bu durumun işverene bir yıllık maliyeti en az 25 bin lira olur. İşçi hakkında herhangi bir cezai işlem uygulanmayacağı gibi durumdan kârlı da çıkacaktır. İşte yazımızın başlığında yer verdiğimiz 'kabak' budur. İşçinin işi görülsün derken, almakta olduğunuz riski de bilmeniz gerekir.
Kıdem hakkınız yanmış
Soru: Sadettin Bey, yaklaşık iki sene önce kendi isteğimle işten ayrıldım. Aslında ayrılırken 15 yıl ve 3600 gün şartlarını yerine getirmiştim. Fakat eşim de aynı iş yerinde çalıştığı için, onun çalışma huzurunu düşünerek işverenden hiçbir talepte bulunmadım. Eşim şimdi o işyerinden ayrıldı ve ben kıdem tazminatımı almak istiyorum. Acaba bu hakkımı şimdi kullanabilir miyim? Bu konuda bir zaman aşımı söz konusu mudur? Özgür D.
Cevap: Özgür Bey, 15 yıl ve 3600 günü doldurduğunuz için istifa etmiş olsanız bile kıdem tazminatı alma hakkınız vardı. Fakat bu hakkınızı kullanabilmeniz için işten ayrılmadan önce SGK'ya başvurarak 'kıdem tazminatı alabilir' yazısı talep etmeniz ve bu yazıyı işverene vermeniz gerekiyordu. İşten ayrıldıktan sonra böyle bir yazı alsanız bile işverenin tazminat ödeme yükümlülüğü bulunmuyor. 26 Temmuz 2013/BUGÜN
Hangi kabak olduğunu açıklamadan önce bir işverenimizin sorusuna yer verelim:
"Sadettin Bey, yaklaşık 13 yıldır çalıştırdığımız bir işçimiz bizden bir istekte bulundu. Söylediğine göre SGK'ya ayda 2800 liradan düşük bildirilen işçilerin emekli maaşında düşüş oluyormuş.
Eğer sigortasını ayda 30 gün yerine 5-6 gün bildirir ve yüksek ödersek emekli aylığı düşmek yerine artmaya başlayacakmış. Yaptığımız hesaba göre bizim cebimizden aynı para çıkacak ama kendisini 30 gün çalıştırdığımız halde 5-6 gün bildirmemiz ileride sorun oluşturur mu? Sizin görüşünüzü almadan harekete geçmek istemedik. İhsan M."
Evet, İhsan Bey'in kafasını karıştıran konu binlerce işveren ve yüz binlerce çalışanın da kafasını meşgul ediyor. 2000 yılından önce sigortalı olan SSK'lı ve Bağ-Kurlular, 2008 yılından sonra çalışmaya devam ettikçe emekli aylıklarında düşüş yaşanıyor.
Bu düşüşü engellemek için aylık 2800 lira veya günlük 94 liranın üzerinde bildirilmeleri gerekiyor. İşvereni ayda 2800 liranın üzerinde bildirmeye ikna edemeyen çalışanlar, İhsan Bey'in işçisi gibi, 'öyleyse 5-6 gün bildir ama primimi yüksek öde' teklifinde bulunuyor. Özellikle prim gününü doldurup da yaşı bekleyen sigortalılar bu yola başvuruyor.
25 bin lira ceza ve
Ayda 5-6 gün yüksek ücret üzerinden bildirilmek işçi açısından emekli aylığını kurtarır. Ancak işveren, 30 gün çalıştırdığı bir işçiyi ayda 5-6 gün bildirirse, diğer günlerde işçisini sigortasız çalıştırmış olur. Dolayısıyla hakkında kayıt dışı işçi çalıştırmaktan işlem yapılır.
SGK tarafından bu durumun tespit edilmesi halinde, işveren hakkında her ay için 2043 lira idari para cezası uygulanacağı gibi beş puanlık prim indirimi ve diğer teşviklerden de mahrum kalacaktır. Yani bu durumun işverene bir yıllık maliyeti en az 25 bin lira olur. İşçi hakkında herhangi bir cezai işlem uygulanmayacağı gibi durumdan kârlı da çıkacaktır. İşte yazımızın başlığında yer verdiğimiz 'kabak' budur. İşçinin işi görülsün derken, almakta olduğunuz riski de bilmeniz gerekir.
Kıdem hakkınız yanmış
Soru: Sadettin Bey, yaklaşık iki sene önce kendi isteğimle işten ayrıldım. Aslında ayrılırken 15 yıl ve 3600 gün şartlarını yerine getirmiştim. Fakat eşim de aynı iş yerinde çalıştığı için, onun çalışma huzurunu düşünerek işverenden hiçbir talepte bulunmadım. Eşim şimdi o işyerinden ayrıldı ve ben kıdem tazminatımı almak istiyorum. Acaba bu hakkımı şimdi kullanabilir miyim? Bu konuda bir zaman aşımı söz konusu mudur? Özgür D.
Cevap: Özgür Bey, 15 yıl ve 3600 günü doldurduğunuz için istifa etmiş olsanız bile kıdem tazminatı alma hakkınız vardı. Fakat bu hakkınızı kullanabilmeniz için işten ayrılmadan önce SGK'ya başvurarak 'kıdem tazminatı alabilir' yazısı talep etmeniz ve bu yazıyı işverene vermeniz gerekiyordu. İşten ayrıldıktan sonra böyle bir yazı alsanız bile işverenin tazminat ödeme yükümlülüğü bulunmuyor. 26 Temmuz 2013/BUGÜN