Esnafa kriz tüyosu: Priminizi %50'ye kadar düşürebilirsiniz!
Bilindiği üzere 1 Ekim 2008 tarihine kadar, Bağ-Kur'da basamak sistemine göre prim alınıyordu.
Gerek esnaf Bağ-Kur'lular ve gerekse tarım Bağ-Kur'lular 1 ila 24 basamak arasında bulundukları basamağın primini ödüyorlardı. 1 Ekim'le birlikte yürürlüğe giren yeni SGK'da ise basamak sistemi terk edildi. Yeni sistemde daha önce SSK'lılar için uygulanmakta olan prime esas kazanç sistemi benimsendi.
Buna göre Bağ-Kur'lular da tıpkı SSK'lılar gibi asgari ücret (638,70 YTL) ile bunun 6,5 katı (4151,55 YTL) arasındaki rakam üzerinden prim ödeyecekler. Bağ-Kur'luların prim oranlarının %33,5 ila %39 arasında değişeceğini dikkate alırsak, ödenebilecek en düşük prim 214 YTL olacak.
Prim matrahını seçme hakkınız var!
Daha önceki basamak sisteminde sigortalılar, Bağ-Kur'a girişlerinde ilk 12 basamaktan birisini seçebiliyorlardı. Ancak 12. basamaktan sonra herhangi bir seçme hakları bulunmuyordu. Oysa yeni sistemde, alt ve üst sınırlar arasında olmak kaydıyla dilediğiniz ay prim matrahını değiştirebileceksiniz. Bu imkandan yararlanarak aylık prim ödemenizi yarıya yakın hatta kimi basamaklar için üçte bire kadar düşürme şansınız olacak.
Şöyle ki... Diyelim ki 1 Ekim'den önce Bağ-Kur'a 15. basamaktan prim ödüyordunuz. Buna göre en son 2008/Eylül ayında ödediğiniz prim 424,14 YTL idi. Dilerseniz şimdi prim matrahı olarak asgari ücreti, yani 638,70 YTL'yi seçebilir ve 214 YTL prim ödeyebilirsiniz. Böylece aylık prim giderinizi %50 civarında azaltmış olursunuz.
Daha önce 24. basamaktan ayda 784,28 YTL ödeyen kişi ise prim ödemesini üçte bir oranında düşürme şansı yakalamış oluyor. Bağ-Kur'luların genelde 13,14 ve 15. basamaklarda prim ödediğini düşünürsek, genel olarak %50 civarında bir düşüş yaşanacaktır.
Siz seçmezseniz SGK belirleyecek
Önceden beri Bağ-Kur'a prim ödeyen birisi olarak eğer 31.12.2008 tarihine kadar prim matrahınızı seçmezseniz, matrahınız SGK tarafından belirlenecek. SGK, kişinin önceden beri ödemekte olduğu prim tutarını esas alacak ve kişi beyanda bulununcaya kadar bu primi tahsil etmeye devam edecek. Örneğin, yukarıdaki örneğimizde yer alan 15. basamaktaki şahıs olarak, 31.12.2008'e kadar bir seçim yapmazsanız, yine 424,14 YTL'yi ödemeye devam edeceksiniz.
Krizden sonra yüksekten ödeyin!
Şurası muhakkak ki esnaf olarak SGK'ya ne kadar yüksek prim öderseniz emekli aylığınız da o derece yüksek olacaktır. Ancak krizin kendini hissettirmeye başladığı şu dönemde, düzensiz bir şekilde yüksek prim ödemektense, tabandan prim ödeyip düzenli ödemek daha avantajlı olacaktır. Böylece hem sağlık yardımlarını düzenli alabilecek, hem de SGK'ya borçlu kalmamış olacaksınız. Ancak imkanınız elverdiği ölçüde yüksek prim ödemeniz tabi ki bizim de tavsiyemizdir.
OKUR SORULARINA CEVAPLAR
Ne zaman emekli olurum?
Soru: Sadettin Bey aşağıda tarihlerini verdiğim günlere göre emeklilik yaşımı ve tarihini öğrenmek istiyorum. Saygılarımla.. Doğum tarihim: 10.02.1962 01-03-1981 / 30-09-1982 (270 gün sigortalılık), 03-11-1982 / 02-07-1984 ( 20 ay askerlik borçlanması) ödedim. 01-01-1985 / 31-03-1985 (90 gün sigortalılık), 20-04-1985 / 14-09-1989 ( 4 yıl 4 ay 24 gün Bağ-Kur), 30-08-1989 / - TSK Sivil memur olarak görevime devam etmekteyim almakta olduğum maaş derecem 1/1, emeklilik derecem. Ne zaman emekli olurum? R.Demirtaştan
Cevap: Değerli okurum verdiğiniz bilgilere göre, memuriyet öncesi çalışmalarınız, memurluk başlangıcınızı 1982 yılı başına çekmektedir. Buna göre emeklilik için gerekli olan 25 yılı ve 46 yaşı doldurmuşsunuz. Hemen emekli olabilirsiniz.
Yurt dışı borçlanma hakkım var mı?
Soru: Sadettin Bey, ben yıllardır Avustralya'da çalışıyorum. Türkiye'ye henüz kesin dönüş yapmayı düşünmüyorum ama elimde imkanım varken yurtdışı hizmet borçlanması yapmak istiyorum. Kesin dönüş yapmadan borçlanma yapma imkanım var mı? Murat Koyuncu Cevap: Değerli okurum, Türkiye'ye kesin dönüş yapmadan da yurtdışı hizmet borçlanması yapabilirsiniz. Kesin dönüş şartı emekli aylığı bağlanması için mevcut. Borçlanmayı yaparsınız ama aylığınız yurda kesin dönüş yaptığınız ay itibariyle bağlanır. BUGÜN/25 Aralık 2008
Gerek esnaf Bağ-Kur'lular ve gerekse tarım Bağ-Kur'lular 1 ila 24 basamak arasında bulundukları basamağın primini ödüyorlardı. 1 Ekim'le birlikte yürürlüğe giren yeni SGK'da ise basamak sistemi terk edildi. Yeni sistemde daha önce SSK'lılar için uygulanmakta olan prime esas kazanç sistemi benimsendi.
Buna göre Bağ-Kur'lular da tıpkı SSK'lılar gibi asgari ücret (638,70 YTL) ile bunun 6,5 katı (4151,55 YTL) arasındaki rakam üzerinden prim ödeyecekler. Bağ-Kur'luların prim oranlarının %33,5 ila %39 arasında değişeceğini dikkate alırsak, ödenebilecek en düşük prim 214 YTL olacak.
Prim matrahını seçme hakkınız var!
Daha önceki basamak sisteminde sigortalılar, Bağ-Kur'a girişlerinde ilk 12 basamaktan birisini seçebiliyorlardı. Ancak 12. basamaktan sonra herhangi bir seçme hakları bulunmuyordu. Oysa yeni sistemde, alt ve üst sınırlar arasında olmak kaydıyla dilediğiniz ay prim matrahını değiştirebileceksiniz. Bu imkandan yararlanarak aylık prim ödemenizi yarıya yakın hatta kimi basamaklar için üçte bire kadar düşürme şansınız olacak.
Şöyle ki... Diyelim ki 1 Ekim'den önce Bağ-Kur'a 15. basamaktan prim ödüyordunuz. Buna göre en son 2008/Eylül ayında ödediğiniz prim 424,14 YTL idi. Dilerseniz şimdi prim matrahı olarak asgari ücreti, yani 638,70 YTL'yi seçebilir ve 214 YTL prim ödeyebilirsiniz. Böylece aylık prim giderinizi %50 civarında azaltmış olursunuz.
Daha önce 24. basamaktan ayda 784,28 YTL ödeyen kişi ise prim ödemesini üçte bir oranında düşürme şansı yakalamış oluyor. Bağ-Kur'luların genelde 13,14 ve 15. basamaklarda prim ödediğini düşünürsek, genel olarak %50 civarında bir düşüş yaşanacaktır.
Siz seçmezseniz SGK belirleyecek
Önceden beri Bağ-Kur'a prim ödeyen birisi olarak eğer 31.12.2008 tarihine kadar prim matrahınızı seçmezseniz, matrahınız SGK tarafından belirlenecek. SGK, kişinin önceden beri ödemekte olduğu prim tutarını esas alacak ve kişi beyanda bulununcaya kadar bu primi tahsil etmeye devam edecek. Örneğin, yukarıdaki örneğimizde yer alan 15. basamaktaki şahıs olarak, 31.12.2008'e kadar bir seçim yapmazsanız, yine 424,14 YTL'yi ödemeye devam edeceksiniz.
Krizden sonra yüksekten ödeyin!
Şurası muhakkak ki esnaf olarak SGK'ya ne kadar yüksek prim öderseniz emekli aylığınız da o derece yüksek olacaktır. Ancak krizin kendini hissettirmeye başladığı şu dönemde, düzensiz bir şekilde yüksek prim ödemektense, tabandan prim ödeyip düzenli ödemek daha avantajlı olacaktır. Böylece hem sağlık yardımlarını düzenli alabilecek, hem de SGK'ya borçlu kalmamış olacaksınız. Ancak imkanınız elverdiği ölçüde yüksek prim ödemeniz tabi ki bizim de tavsiyemizdir.
OKUR SORULARINA CEVAPLAR
Ne zaman emekli olurum?
Soru: Sadettin Bey aşağıda tarihlerini verdiğim günlere göre emeklilik yaşımı ve tarihini öğrenmek istiyorum. Saygılarımla.. Doğum tarihim: 10.02.1962 01-03-1981 / 30-09-1982 (270 gün sigortalılık), 03-11-1982 / 02-07-1984 ( 20 ay askerlik borçlanması) ödedim. 01-01-1985 / 31-03-1985 (90 gün sigortalılık), 20-04-1985 / 14-09-1989 ( 4 yıl 4 ay 24 gün Bağ-Kur), 30-08-1989 / - TSK Sivil memur olarak görevime devam etmekteyim almakta olduğum maaş derecem 1/1, emeklilik derecem. Ne zaman emekli olurum? R.Demirtaştan
Cevap: Değerli okurum verdiğiniz bilgilere göre, memuriyet öncesi çalışmalarınız, memurluk başlangıcınızı 1982 yılı başına çekmektedir. Buna göre emeklilik için gerekli olan 25 yılı ve 46 yaşı doldurmuşsunuz. Hemen emekli olabilirsiniz.
Yurt dışı borçlanma hakkım var mı?
Soru: Sadettin Bey, ben yıllardır Avustralya'da çalışıyorum. Türkiye'ye henüz kesin dönüş yapmayı düşünmüyorum ama elimde imkanım varken yurtdışı hizmet borçlanması yapmak istiyorum. Kesin dönüş yapmadan borçlanma yapma imkanım var mı? Murat Koyuncu Cevap: Değerli okurum, Türkiye'ye kesin dönüş yapmadan da yurtdışı hizmet borçlanması yapabilirsiniz. Kesin dönüş şartı emekli aylığı bağlanması için mevcut. Borçlanmayı yaparsınız ama aylığınız yurda kesin dönüş yaptığınız ay itibariyle bağlanır. BUGÜN/25 Aralık 2008