10 yıl çalışan memura
emeklilik
Anayasa Mahkemesi geçtiğimiz yıl memurların emekliliğine dair önemli bir iptal kararı vermişti. Karar, 18 Ocak 2014 tarihli Resmi Gazetede yayımlandı ve bir yıl sonra yürürlüğe girmiş olacak. Söz konusu iptal kararı memurların yaş haddiyle emekliliğini düzenleyen 5434 sayılı Kanunun geçici 206. Maddesiyle ilgili. Bu maddeye göre;
- 8 Eylül 1999 tarihinde memuriyeti devam eden,
- Aynı tarih itibariyle 50 yaşını doldurmuş olan ve
- Toplam 10 yıllık hizmet süresini dolduran kadın ve erkek memurlar,
61 yaşlarını doldurduklarında emekli olabiliyorlardı. İşte Anayasa Mahkemesi bu şartlardan birincisini yani 8 Eylül 1999’da memuriyette bulunma şartını, Anayasaya aykırı bularak iptal etti.
Şimdi ne olacak?
İptal kararından sonra yaş haddiyle emeklilik koşulları kolaylaşmış oldu. Buna göre 2008/Ekim ayından önce göreve başlayan, yani 5510 sayılı Kanuna değil de 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununa tabi olan memurlar, 10 yılı ve 61 yaşı tamamlamak şartıyla emekli olabilecekler. Fakat AYM’nin iptal kararı 18 Ocak 2015 tarihinde yürürlüğe gireceğinden, bu kapsamdaki memurların bir yıl beklemeleri gerekiyor. Bu bir yıllık süre sonunda iki farklı senaryo gerçekleşebilir;
- TBMM, iptal edilen yasa hükmü yerine herhangi bir düzenleme yapmazsa, 10 yılı ve 61 yaşı dolduran iştirakçi memurların tamamına emeklilik yolu açılmış olur.
- TBMM, iptal edilen yasa hükmü yerine bir düzenleme yapıp, farklı bir koşul koyabilir. Bu durumda kimlerin nasıl emekli olacağı, getirilecek koşula bağlı olur.
Örnek emeklilik hesabı
AYM kararının ne anlama geldiğini bir örnekle açıklamış olalım. Diyelim ki 1.1.1985’te memur oldunuz ve on yıl çalıştıktan sonra 1.1.1995’te istifa etmeniz gerekti. İptal edilen hükme göre 8.9.1999 tarihinde memuriyette bulunmadığınız için, 61 yaşınızı doldurmuş olsanız bile emekli olamıyordunuz. İptal kararından sonra ise 10 yıllık hizmetiniz bulunduğu için 61 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabileceksiniz. Tabii TBMM’den buna engel olacak bir düzenleme çıkmazsa.
Aylıktan vazgeçilemez
Soru: Sadettin Bey kardeşim, ben 70 yaşında her an vefatını bekleyen bir amcanım. Kendim emekliyim, eşim ve eşlerinden boşanmış üç tane de kızım var. Vefatım halinde maaşımın sadece eşime kalmasını istiyorum. Kızlarım da buna razılar. “Biz maaş istemiyoruz, tamamını annemiz alsın” diyorlar. Bu konuda nasıl bir prosedür gerekiyor? Ayrıca dul aylığı bağlatmak için hangi işlemler gerekiyor? Ersen D.
Cevap: Değerli amcacığım, Allah size uzun ve sağlıklı ömür versin. Vefatınız halinde eşinize dul aylığı, evli olmayan ve çalışmayan kızlarınıza da yetim aylığı bağlanır. Kızlarınız yasal olarak “ben yetim aylığı istemiyorum” diyemezler. Zira sosyal güvenlik hakkından vazgeçilemez ve bu hak devredilemez. Ancak kızlarınız kendi hesaplarına yatan yetim aylıklarını annelerine verebilirler. Bu gayrı resmi olarak kendi aralarında yapacakları bir tasarruftur. Dul ve yetim aylığına başvuru için en yakın SGK müdürlüğüne gitmeleri yeterli. Burada dolduracakları matbu dilekçe ile aylık talebinde bulunurlar. Başkaca hiçbir işleme gerek kalmadan, aylığın bağlandığına dair yazı ve hangi bankadan alacakları bilgisi kendilerine ulaşır.
BUGÜN 22 Ocak 2014
Anayasa Mahkemesi geçtiğimiz yıl memurların emekliliğine dair önemli bir iptal kararı vermişti. Karar, 18 Ocak 2014 tarihli Resmi Gazetede yayımlandı ve bir yıl sonra yürürlüğe girmiş olacak. Söz konusu iptal kararı memurların yaş haddiyle emekliliğini düzenleyen 5434 sayılı Kanunun geçici 206. Maddesiyle ilgili. Bu maddeye göre;
- 8 Eylül 1999 tarihinde memuriyeti devam eden,
- Aynı tarih itibariyle 50 yaşını doldurmuş olan ve
- Toplam 10 yıllık hizmet süresini dolduran kadın ve erkek memurlar,
61 yaşlarını doldurduklarında emekli olabiliyorlardı. İşte Anayasa Mahkemesi bu şartlardan birincisini yani 8 Eylül 1999’da memuriyette bulunma şartını, Anayasaya aykırı bularak iptal etti.
Şimdi ne olacak?
İptal kararından sonra yaş haddiyle emeklilik koşulları kolaylaşmış oldu. Buna göre 2008/Ekim ayından önce göreve başlayan, yani 5510 sayılı Kanuna değil de 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununa tabi olan memurlar, 10 yılı ve 61 yaşı tamamlamak şartıyla emekli olabilecekler. Fakat AYM’nin iptal kararı 18 Ocak 2015 tarihinde yürürlüğe gireceğinden, bu kapsamdaki memurların bir yıl beklemeleri gerekiyor. Bu bir yıllık süre sonunda iki farklı senaryo gerçekleşebilir;
- TBMM, iptal edilen yasa hükmü yerine herhangi bir düzenleme yapmazsa, 10 yılı ve 61 yaşı dolduran iştirakçi memurların tamamına emeklilik yolu açılmış olur.
- TBMM, iptal edilen yasa hükmü yerine bir düzenleme yapıp, farklı bir koşul koyabilir. Bu durumda kimlerin nasıl emekli olacağı, getirilecek koşula bağlı olur.
Örnek emeklilik hesabı
AYM kararının ne anlama geldiğini bir örnekle açıklamış olalım. Diyelim ki 1.1.1985’te memur oldunuz ve on yıl çalıştıktan sonra 1.1.1995’te istifa etmeniz gerekti. İptal edilen hükme göre 8.9.1999 tarihinde memuriyette bulunmadığınız için, 61 yaşınızı doldurmuş olsanız bile emekli olamıyordunuz. İptal kararından sonra ise 10 yıllık hizmetiniz bulunduğu için 61 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabileceksiniz. Tabii TBMM’den buna engel olacak bir düzenleme çıkmazsa.
Aylıktan vazgeçilemez
Soru: Sadettin Bey kardeşim, ben 70 yaşında her an vefatını bekleyen bir amcanım. Kendim emekliyim, eşim ve eşlerinden boşanmış üç tane de kızım var. Vefatım halinde maaşımın sadece eşime kalmasını istiyorum. Kızlarım da buna razılar. “Biz maaş istemiyoruz, tamamını annemiz alsın” diyorlar. Bu konuda nasıl bir prosedür gerekiyor? Ayrıca dul aylığı bağlatmak için hangi işlemler gerekiyor? Ersen D.
Cevap: Değerli amcacığım, Allah size uzun ve sağlıklı ömür versin. Vefatınız halinde eşinize dul aylığı, evli olmayan ve çalışmayan kızlarınıza da yetim aylığı bağlanır. Kızlarınız yasal olarak “ben yetim aylığı istemiyorum” diyemezler. Zira sosyal güvenlik hakkından vazgeçilemez ve bu hak devredilemez. Ancak kızlarınız kendi hesaplarına yatan yetim aylıklarını annelerine verebilirler. Bu gayrı resmi olarak kendi aralarında yapacakları bir tasarruftur. Dul ve yetim aylığına başvuru için en yakın SGK müdürlüğüne gitmeleri yeterli. Burada dolduracakları matbu dilekçe ile aylık talebinde bulunurlar. Başkaca hiçbir işleme gerek kalmadan, aylığın bağlandığına dair yazı ve hangi bankadan alacakları bilgisi kendilerine ulaşır.
BUGÜN 22 Ocak 2014
