Sağlıkta faturayı kim ödeyecek?
Kamuoyunun bildiği üzere 5-6 yıllık bir çalışmanın ürünü olarak geçtiğimiz yıl Sosyal Güvenlik Reformu yürürlüğe girdi.
Reformun en önemli saiklerinden birisi sosyal güvenlik açıklarıydı. Nitekim reform kanununa, açıkları azaltmaya matuf pek çok hüküm konuldu. Emeklilik yaşının kademeli olarak 65'e çıkarılması, aylık bağlama oranlarının düşürülmesi bunlardan bazıları.Öte yandan yine reform kapsamında hayatımıza girenGenel Sağlık Sigortası ise sosyal güvenlik açıklarının azalacağı beklentilerini maalesef boşa çıkardı. Zira 2009 yılı Sosyal Güvenlik Kurumu harcamaları, şimdiden yıl sonu hedeflerinden yukarı doğru sapmış durumda. Bu sapmadaki en büyük pay ise sağlık harcamalarına ait. Sağlık alanında;
· Acil sağlık hizmetlerinden doğum masraflarına kadar pek çok kalemin ücretsiz sağlık hizmetikapsamına alınması,
· 18 yaş altı nüfusun ücretsiz ve primsiz olarak doğrudan sağlık güvencesi kapsamına alınması,
· Özel sağlık kuruluşlarına bütün hastaların müracaat edebilmesinin sağlanması,
· Tüp bebek denemeleri gibi pek çok yeni sağlık kaleminin SGK'nın ödeme listesine eklenmesi gibi açılımlar, sağlık harcamalarının artışında etkili oldu. Bu listeye, kimi özel sağlık kuruluşları tarafından yapılan usulsüzlükleri de bir maliyet kalemi olarak ekleyebiliriz.
Geri dönüş mümkün mü?
Peki, sağlık alanında verilen bu haklar SGK harcamalarını artırıyor diye, verilen haklardan geriye dönüş olur mu? Muhtemelen hayır, zira bir hakkın geri alınması her zaman en zor seçenektir. Kaldı ki ülkemizdekişi başı yıllık sağlık harcaması son yıllardaki artışa rağmen gelişmiş ülke sıralamasında oldukça gerilerde. Fakat burada öncelikli olan, mevcut sistemin sürdürülebilir bir mecraya oturtulması ve suiistimallerin önlenmesi. Bunun için de sadece kamu otoritesine değil, hizmet alan vatandaşa ve özel sağlık kuruluşlarına da görevler düşüyor.
OHSAD da inisiyatif almalı
Kısa adı OHSAD olan Özel Hastaneler ve Sağlık Kuruluşları Derneği, ülkemizde özel sağlık sektörünün yaklaşık %80'ini temsil ediyor. OHSAD'ın, sahip olduğu bu temsil gücünü, sektörün etik ilkelerini belirlemede ve özdenetim yapısını kurmada iyi kullanması gerekiyor. Aksi halde sağlık sistemindeki mevcut gider artırıcı suiistimaller önlenemezse, faturanın önemli bir kısmı özel sağlık kuruluşlarına kesilecektir. Bu da netice itibarıyla vatandaşa verilen hizmetin kalitesine yansıyacaktır.
Okur sorularına cevaplar...
Bağ-Kur'dan özürlü olarak nasıl emekli olurum?
Soru: Sadettin Bey, doğum tarihim 13.05.1973. Ben 08.09.1998'den beri Bağ-Kur sigortalısıyım. Primlerimi kesintisiz bir şekilde ödüyorum ve benim %70 iş göremez raporum var. Bu şartlarla ne zaman emekli olabilirim? Ali Tosun
Cevap: Değerli okurum, eğer iş göremezliğiniz çalışmaya başladıktan sonra yani 08.09.1998 tarihinden sonra ortaya çıkmışsa, mevcut özür durumunuzla hemen malulen emekli olabilirsiniz. Tabii ki maluliyet raporunuzun SGK tarafından kabul edilmesi şartıyla. Eğer özür durumunuz doğuştan veya çalışmaya başlamadan önce oluşmuşsa, 3960 günü doldurmak koşuluyla 08.09.2013 tarihinden sonra özürlü sıfatıyla emekli olursunuz.
Ne kadar daha prim ödemem gerekiyor?
Soru: Sadettin Bey, 15.09.1969 doğumluyum ve 01.12.1986 SSK girişim var. 1167 gün SSK primim var. Ayrıca 1 yıl 7 ay 15 gün Bağ-Kur hizmetim var. 1 yıldır da isteğe bağlı prim ödüyorum. Ne zaman emekli olurum? Emekli olabilmem için ne kadar prim yatırmam gerekiyor? Şimdiden teşekkür ederim. Hatice Yüceer
Cevap: Hatice Hanım, isteğe bağlı prim ödemeye devam eder ve toplamda 7200 günü doldurursanız, 54 yaşınızı tamamladığınız 15.09.2023 tarihinde emekli olursunuz. Eğer bundan
sonra bir işyerinden sigortalı olur da SSK (4/a) kapsamında prim öderseniz, 5525 günü doldurduğunuz tarihte (2018 yılı başında) 5 yıl daha erken emekli olursunuz.
Erken yaşlanmayla emekli olabilir miyim?
Soru: Sadettin Bey 05.07.1956 doğumluyum, 01.08.1985 ilk işe giriş tarihim ve 4.130 iş günüm var. Erken yaşlanmadan dolayı hangi tarihte emekli olabilirim? Tarafıma bilgi verilmesini rica ederim. Emine Görgülü
Cevap: Emine Hanım, erken yaşlanma koşullarıyla emekli olabilmek için öncelikle SGK Antalya İl Müdürlüğü'ne başvuracaksınız. Kurumun yönlendireceği sağlık kurumundan erken yaşlandığınıza dairsağlık kurul raporu alacaksınız. Eğer bu yönde bir rapor alabilirseniz, mevcut prim gününüzle hemen emekli olabilirsiniz.
BUGÜN/12 Ağustos 2009
Reformun en önemli saiklerinden birisi sosyal güvenlik açıklarıydı. Nitekim reform kanununa, açıkları azaltmaya matuf pek çok hüküm konuldu. Emeklilik yaşının kademeli olarak 65'e çıkarılması, aylık bağlama oranlarının düşürülmesi bunlardan bazıları.Öte yandan yine reform kapsamında hayatımıza girenGenel Sağlık Sigortası ise sosyal güvenlik açıklarının azalacağı beklentilerini maalesef boşa çıkardı. Zira 2009 yılı Sosyal Güvenlik Kurumu harcamaları, şimdiden yıl sonu hedeflerinden yukarı doğru sapmış durumda. Bu sapmadaki en büyük pay ise sağlık harcamalarına ait. Sağlık alanında;
· Acil sağlık hizmetlerinden doğum masraflarına kadar pek çok kalemin ücretsiz sağlık hizmetikapsamına alınması,
· 18 yaş altı nüfusun ücretsiz ve primsiz olarak doğrudan sağlık güvencesi kapsamına alınması,
· Özel sağlık kuruluşlarına bütün hastaların müracaat edebilmesinin sağlanması,
· Tüp bebek denemeleri gibi pek çok yeni sağlık kaleminin SGK'nın ödeme listesine eklenmesi gibi açılımlar, sağlık harcamalarının artışında etkili oldu. Bu listeye, kimi özel sağlık kuruluşları tarafından yapılan usulsüzlükleri de bir maliyet kalemi olarak ekleyebiliriz.
Geri dönüş mümkün mü?
Peki, sağlık alanında verilen bu haklar SGK harcamalarını artırıyor diye, verilen haklardan geriye dönüş olur mu? Muhtemelen hayır, zira bir hakkın geri alınması her zaman en zor seçenektir. Kaldı ki ülkemizdekişi başı yıllık sağlık harcaması son yıllardaki artışa rağmen gelişmiş ülke sıralamasında oldukça gerilerde. Fakat burada öncelikli olan, mevcut sistemin sürdürülebilir bir mecraya oturtulması ve suiistimallerin önlenmesi. Bunun için de sadece kamu otoritesine değil, hizmet alan vatandaşa ve özel sağlık kuruluşlarına da görevler düşüyor.
OHSAD da inisiyatif almalı
Kısa adı OHSAD olan Özel Hastaneler ve Sağlık Kuruluşları Derneği, ülkemizde özel sağlık sektörünün yaklaşık %80'ini temsil ediyor. OHSAD'ın, sahip olduğu bu temsil gücünü, sektörün etik ilkelerini belirlemede ve özdenetim yapısını kurmada iyi kullanması gerekiyor. Aksi halde sağlık sistemindeki mevcut gider artırıcı suiistimaller önlenemezse, faturanın önemli bir kısmı özel sağlık kuruluşlarına kesilecektir. Bu da netice itibarıyla vatandaşa verilen hizmetin kalitesine yansıyacaktır.
Okur sorularına cevaplar...
Bağ-Kur'dan özürlü olarak nasıl emekli olurum?
Soru: Sadettin Bey, doğum tarihim 13.05.1973. Ben 08.09.1998'den beri Bağ-Kur sigortalısıyım. Primlerimi kesintisiz bir şekilde ödüyorum ve benim %70 iş göremez raporum var. Bu şartlarla ne zaman emekli olabilirim? Ali Tosun
Cevap: Değerli okurum, eğer iş göremezliğiniz çalışmaya başladıktan sonra yani 08.09.1998 tarihinden sonra ortaya çıkmışsa, mevcut özür durumunuzla hemen malulen emekli olabilirsiniz. Tabii ki maluliyet raporunuzun SGK tarafından kabul edilmesi şartıyla. Eğer özür durumunuz doğuştan veya çalışmaya başlamadan önce oluşmuşsa, 3960 günü doldurmak koşuluyla 08.09.2013 tarihinden sonra özürlü sıfatıyla emekli olursunuz.
Ne kadar daha prim ödemem gerekiyor?
Soru: Sadettin Bey, 15.09.1969 doğumluyum ve 01.12.1986 SSK girişim var. 1167 gün SSK primim var. Ayrıca 1 yıl 7 ay 15 gün Bağ-Kur hizmetim var. 1 yıldır da isteğe bağlı prim ödüyorum. Ne zaman emekli olurum? Emekli olabilmem için ne kadar prim yatırmam gerekiyor? Şimdiden teşekkür ederim. Hatice Yüceer
Cevap: Hatice Hanım, isteğe bağlı prim ödemeye devam eder ve toplamda 7200 günü doldurursanız, 54 yaşınızı tamamladığınız 15.09.2023 tarihinde emekli olursunuz. Eğer bundan
sonra bir işyerinden sigortalı olur da SSK (4/a) kapsamında prim öderseniz, 5525 günü doldurduğunuz tarihte (2018 yılı başında) 5 yıl daha erken emekli olursunuz.
Erken yaşlanmayla emekli olabilir miyim?
Soru: Sadettin Bey 05.07.1956 doğumluyum, 01.08.1985 ilk işe giriş tarihim ve 4.130 iş günüm var. Erken yaşlanmadan dolayı hangi tarihte emekli olabilirim? Tarafıma bilgi verilmesini rica ederim. Emine Görgülü
Cevap: Emine Hanım, erken yaşlanma koşullarıyla emekli olabilmek için öncelikle SGK Antalya İl Müdürlüğü'ne başvuracaksınız. Kurumun yönlendireceği sağlık kurumundan erken yaşlandığınıza dairsağlık kurul raporu alacaksınız. Eğer bu yönde bir rapor alabilirseniz, mevcut prim gününüzle hemen emekli olabilirsiniz.
BUGÜN/12 Ağustos 2009