Ay dönümünde Soma
Soma faciasını geride bırakalı bir ay dolmak üzere. Facia sonrası yapılanları ve bundan sonra yapılacakları üç başlıkta toplamak mümkün;
- Teşhis
- Telafi
- Tedbir
Teşhis, Soma olayının; sebepleri, oluş şekli, olayda ihmali, kusuru ve suçu bulunanların belirlenmesi ve tüm boyutlarıyla aydınlatılmasını ifade ediyor. Bu konuda süreç işliyor fakat ILO gözlemcilerinin sürece dahil edilmemiş olması bir eksiklik. Nihai ve kesin tablonun yargı kararıyla ortaya çıkacağını ve bunun da ülkemizde epey uzun sürdüğünü kabul etmek lazım.
Telafi, Soma şehitlerinin ailelerine ve yaralı olarak kurtulan işçilere gereken yardımların yapılmasını, maddi ve manevi açıdan yaralarının sarılmasını kapsıyor. Bu konuda hem devletin hem de sivil toplumun gerekli duyarlığı gösterdiğini, Soma’nın yetimlerine, öksüzlerine ve yaralılarına kol kanat gerdiğini söyleyebiliriz.
En önemlisi tedbir!
Tedbir aşaması, Soma sonrasında atılması gereken en kritik adımları ifade ediyor. Yani bir daha Soma ve benzeri faciaların yaşanmaması, ne toplu ne de tek tek işçilerimizi kaybetmememiz için yapılması gerekenlerin hepsi tedbir başlığını oluşturuyor. Bu kapsamda Meclis’e sunulan yasa taslağı kapsamında;
- Maden işçilerinin çalışma sürelerinin kısaltılması,
- İş güvencesinde 6 ay şartının maden işçileri için aranmaması,
- Maden işçilerinin yıllık ücretli izinlerinin dörder gün artırımlı olarak uygulanması,
madencilerin çalışma koşullarını iyileştirici adımlar. Ayrıca madenlerde iş güvenliğini düzenleyen 176 sayılı ILO sözleşmesinin imzalanması için çalışmaların başlatılmış olması da sevindirici. Bu adımlar şüphesiz maden iş kazalarında işçiye bağlı faktörlerin azalmasında etkili olacaktır. Buna karşın yapısal tedbir olarak atılması gereken adımların henüz atılmadığını görüyoruz. Örneğin;
- Yer altı maden işlerinde taşeronlaşmanın yasaklanması,
- İş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimlerini işveren karşısında güçlendirilmesi,
- Maden işyerlerini denetleyen kamu denetim elemanlarının daha bağımsız örgütlenmesi ve
- Maden çalışanları için daha yüksek asgari ücretin belirlenmesi,
Konularında henüz adım atılmadı.
Tek aylık bağlanır
Soru: Sadettin Bey, ben 2022 sayılı Kanun kapsamında özürlü aylığı alıyorum. Bana ayrıca muhtaçlık aylığı bağlanır mı? Dinçay G.
Cevap: Değerli okurum, hem özürlü aylığı hem de muhtaçlık aylığı aynı kanun (2022) kapsamında bağlanır. Bu aylıkların ikisi bir arada verilmez. Yani engelli aylığı yanında muhtaçlık aylığını alamazsınız.
Yeni yasayla borçlanırsınız
Soru: Sadettin Bey, ben Emekli Sandığına bağlı çalışırken istifa ettim. 2 yıl sonra doğum yaptım. Şuan sigortalı çalışmaktayım. Geriye dönük doğum borçlanması yapabiliyor muyum? Salime S.
Cevap: Değerli okurum, mevcut uygulamaya göre memuriyetten ayrıldıktan sonra yaptığınız doğumu borçlanamıyorsunuz. Fakat şuan Meclis’te bulunan tasarı yasalaşırsa, borçlanma yapabileceksiniz. Yasa çıktıktan sonra SGK’ya başvurarak iki yıllık borçlanma yapabilirsiniz.
BUGÜN - 11 Haziran 2014
Soma faciasını geride bırakalı bir ay dolmak üzere. Facia sonrası yapılanları ve bundan sonra yapılacakları üç başlıkta toplamak mümkün;
- Teşhis
- Telafi
- Tedbir
Teşhis, Soma olayının; sebepleri, oluş şekli, olayda ihmali, kusuru ve suçu bulunanların belirlenmesi ve tüm boyutlarıyla aydınlatılmasını ifade ediyor. Bu konuda süreç işliyor fakat ILO gözlemcilerinin sürece dahil edilmemiş olması bir eksiklik. Nihai ve kesin tablonun yargı kararıyla ortaya çıkacağını ve bunun da ülkemizde epey uzun sürdüğünü kabul etmek lazım.
Telafi, Soma şehitlerinin ailelerine ve yaralı olarak kurtulan işçilere gereken yardımların yapılmasını, maddi ve manevi açıdan yaralarının sarılmasını kapsıyor. Bu konuda hem devletin hem de sivil toplumun gerekli duyarlığı gösterdiğini, Soma’nın yetimlerine, öksüzlerine ve yaralılarına kol kanat gerdiğini söyleyebiliriz.
En önemlisi tedbir!
Tedbir aşaması, Soma sonrasında atılması gereken en kritik adımları ifade ediyor. Yani bir daha Soma ve benzeri faciaların yaşanmaması, ne toplu ne de tek tek işçilerimizi kaybetmememiz için yapılması gerekenlerin hepsi tedbir başlığını oluşturuyor. Bu kapsamda Meclis’e sunulan yasa taslağı kapsamında;
- Maden işçilerinin çalışma sürelerinin kısaltılması,
- İş güvencesinde 6 ay şartının maden işçileri için aranmaması,
- Maden işçilerinin yıllık ücretli izinlerinin dörder gün artırımlı olarak uygulanması,
madencilerin çalışma koşullarını iyileştirici adımlar. Ayrıca madenlerde iş güvenliğini düzenleyen 176 sayılı ILO sözleşmesinin imzalanması için çalışmaların başlatılmış olması da sevindirici. Bu adımlar şüphesiz maden iş kazalarında işçiye bağlı faktörlerin azalmasında etkili olacaktır. Buna karşın yapısal tedbir olarak atılması gereken adımların henüz atılmadığını görüyoruz. Örneğin;
- Yer altı maden işlerinde taşeronlaşmanın yasaklanması,
- İş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimlerini işveren karşısında güçlendirilmesi,
- Maden işyerlerini denetleyen kamu denetim elemanlarının daha bağımsız örgütlenmesi ve
- Maden çalışanları için daha yüksek asgari ücretin belirlenmesi,
Konularında henüz adım atılmadı.
Tek aylık bağlanır
Soru: Sadettin Bey, ben 2022 sayılı Kanun kapsamında özürlü aylığı alıyorum. Bana ayrıca muhtaçlık aylığı bağlanır mı? Dinçay G.
Cevap: Değerli okurum, hem özürlü aylığı hem de muhtaçlık aylığı aynı kanun (2022) kapsamında bağlanır. Bu aylıkların ikisi bir arada verilmez. Yani engelli aylığı yanında muhtaçlık aylığını alamazsınız.
Yeni yasayla borçlanırsınız
Soru: Sadettin Bey, ben Emekli Sandığına bağlı çalışırken istifa ettim. 2 yıl sonra doğum yaptım. Şuan sigortalı çalışmaktayım. Geriye dönük doğum borçlanması yapabiliyor muyum? Salime S.
Cevap: Değerli okurum, mevcut uygulamaya göre memuriyetten ayrıldıktan sonra yaptığınız doğumu borçlanamıyorsunuz. Fakat şuan Meclis’te bulunan tasarı yasalaşırsa, borçlanma yapabileceksiniz. Yasa çıktıktan sonra SGK’ya başvurarak iki yıllık borçlanma yapabilirsiniz.
BUGÜN - 11 Haziran 2014
