İşyerinde Kreş Olmaması Haklı Fesih Sebebi mi?
Ülkemiz çalışma mevzuatında işverenlere getirilmiş birçok yükümlülük bulunuyor ve bunların yerine getirilmemesi halinde bazı yaptırımların yanı sıra işçiler açısından iş sözleşmesinin haklı nedenlerle feshi mümkün olabiliyor. Bu kapsamda ele alınması gereken hususlardan birisi de işyerinde kreş bulundurma yükümlülüğü.
Hangi İşyerlerinde Kreş Bulunmalı?
İşyerinde kreş bulundurma yükümlülüğü çalıştırılan kadın işçi sayısına göre belirleniyor. Şayet işyerinde 150’den çok kadın çalışan varsa, 0-6 yaşındaki çocukların bırakılması, bakımı ve emziren çalışanların çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine yakın bir kreşin kurulması zorunlu. Ayrıca kreş, işyerine 250 metreden daha uzaksa işveren taşıt sağlamakla da yükümlü.
Burada önemli olan hususlardan birisi de kadın işçi sayısının nasıl belirlendiği. Kreş açma yükümlülüğünün belirlenmesinde, işverenin belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan tüm işyerlerindeki kadın çalışanların toplam sayısı dikkate alınıyor. Ayrıca, kreş kurulması için gereken kadın çalışan sayısının hesabına erkek çalışanlar arasından çocuğunun annesi ölmüş veya velayeti babaya verilmiş olanlar da dâhil edilmesi gerekiyor.
İşbirliği Mümkün
Kreş yükümlülüğü yerine getirilirken birden fazla işveren ortak hareket edebilir. Buna göre birkaç işveren bir araya gelerek, ortaklaşa kreş kurabilirler. Ayrıca işverenlerin kreş açma yükümlülüğünü, kamu kurumlarınca yetkilendirilmiş kreşlerle yapacakları anlaşmalarla da yerine getirebilmeleri mümkün.
Bildirim Nasıl Yapılmalı?
İşverenlerin açmış oldukları kreşlerle ilgili bildirimde de bulunmaları gerekiyor. Buna göre, açılan kreşlerle ilgili bilgi ve belgeler, açılma tarihinden itibaren en geç 30 gün içinde bir rapor halinde Millî Eğitim Bakanlığı ile bağlı oldukları Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğüne gönderilmeli.
Bu raporda aşağıdaki hususların bulunması gerekiyor;
a) İşyerinin unvanı, bağlı olduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü sicil numarası ve adresi,
b) İşyerinde çalıştırılan toplam çalışan sayısı ve kadın çalışan sayısı,
c) Kuruma alınan çocuk sayısı, cinsiyeti,
ç) Kurumun açık adresi, oda sayısı, oyun yerleri, bahçenin büyüklüğü, bakım ve eğitim araçlarının miktar ve çeşitleri.
2019 İçin Kreş Olmamasının Yaptırımı
İşverenlerin yukarıda bahsettiğimiz şekilde kreş bulundurmamaları halinde idari para cezası ödemeleri gerekiyor. Ayrıca, emzirme odası ve kreşlerin Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik ekinde (Ek-IV) yer alan maddi koşulları taşıması gerekiyor.
Oda ve kreşin açılmaması veya gerekli şartları taşımaması halinde ödenecek idari para cezası tutarı işyerinin tehlike sınıfına göre değişiyor. Buna göre, 2019 yılında her tespit için;
Kreş Olmaması Haklı Fesih Sebebi
İşyerinde kreş bulundurulması gerektiği halde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde kadın işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle fesih hakkı bulunuyor. Tabi ki bu durumda kadın işçinin kıdem tazminatını alma hakkı da doğuyor. Nitekim Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2016/19971 ve 2017/18828 sayılı kararlarında; işverenin kreş açma zorunluluğu bulunması halinde, bu yükümlülüğünü yerine getirmeyen işveren karşısında işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle fesih hakkı bulunduğu belirtilmiştir.
Ülkemiz çalışma mevzuatında işverenlere getirilmiş birçok yükümlülük bulunuyor ve bunların yerine getirilmemesi halinde bazı yaptırımların yanı sıra işçiler açısından iş sözleşmesinin haklı nedenlerle feshi mümkün olabiliyor. Bu kapsamda ele alınması gereken hususlardan birisi de işyerinde kreş bulundurma yükümlülüğü.
Hangi İşyerlerinde Kreş Bulunmalı?
İşyerinde kreş bulundurma yükümlülüğü çalıştırılan kadın işçi sayısına göre belirleniyor. Şayet işyerinde 150’den çok kadın çalışan varsa, 0-6 yaşındaki çocukların bırakılması, bakımı ve emziren çalışanların çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine yakın bir kreşin kurulması zorunlu. Ayrıca kreş, işyerine 250 metreden daha uzaksa işveren taşıt sağlamakla da yükümlü.
Burada önemli olan hususlardan birisi de kadın işçi sayısının nasıl belirlendiği. Kreş açma yükümlülüğünün belirlenmesinde, işverenin belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan tüm işyerlerindeki kadın çalışanların toplam sayısı dikkate alınıyor. Ayrıca, kreş kurulması için gereken kadın çalışan sayısının hesabına erkek çalışanlar arasından çocuğunun annesi ölmüş veya velayeti babaya verilmiş olanlar da dâhil edilmesi gerekiyor.
İşbirliği Mümkün
Kreş yükümlülüğü yerine getirilirken birden fazla işveren ortak hareket edebilir. Buna göre birkaç işveren bir araya gelerek, ortaklaşa kreş kurabilirler. Ayrıca işverenlerin kreş açma yükümlülüğünü, kamu kurumlarınca yetkilendirilmiş kreşlerle yapacakları anlaşmalarla da yerine getirebilmeleri mümkün.
Bildirim Nasıl Yapılmalı?
İşverenlerin açmış oldukları kreşlerle ilgili bildirimde de bulunmaları gerekiyor. Buna göre, açılan kreşlerle ilgili bilgi ve belgeler, açılma tarihinden itibaren en geç 30 gün içinde bir rapor halinde Millî Eğitim Bakanlığı ile bağlı oldukları Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğüne gönderilmeli.
Bu raporda aşağıdaki hususların bulunması gerekiyor;
a) İşyerinin unvanı, bağlı olduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü sicil numarası ve adresi,
b) İşyerinde çalıştırılan toplam çalışan sayısı ve kadın çalışan sayısı,
c) Kuruma alınan çocuk sayısı, cinsiyeti,
ç) Kurumun açık adresi, oda sayısı, oyun yerleri, bahçenin büyüklüğü, bakım ve eğitim araçlarının miktar ve çeşitleri.
2019 İçin Kreş Olmamasının Yaptırımı
İşverenlerin yukarıda bahsettiğimiz şekilde kreş bulundurmamaları halinde idari para cezası ödemeleri gerekiyor. Ayrıca, emzirme odası ve kreşlerin Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik ekinde (Ek-IV) yer alan maddi koşulları taşıması gerekiyor.
Oda ve kreşin açılmaması veya gerekli şartları taşımaması halinde ödenecek idari para cezası tutarı işyerinin tehlike sınıfına göre değişiyor. Buna göre, 2019 yılında her tespit için;
- Az tehlikeli işyerinde 2.866 TL,
- Tehlikeli işyerlerinde 3.822 TL,
- Çok tehlikeli işyerlerinde 5.733 TL,
Kreş Olmaması Haklı Fesih Sebebi
İşyerinde kreş bulundurulması gerektiği halde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde kadın işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle fesih hakkı bulunuyor. Tabi ki bu durumda kadın işçinin kıdem tazminatını alma hakkı da doğuyor. Nitekim Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2016/19971 ve 2017/18828 sayılı kararlarında; işverenin kreş açma zorunluluğu bulunması halinde, bu yükümlülüğünü yerine getirmeyen işveren karşısında işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle fesih hakkı bulunduğu belirtilmiştir.
