ÇALIŞAN TEMSİLCİSİ OLMAYAN İŞYERİNE CEZA…

İşverenlerin iş sağlığı ve güvenliğine yönelik birçok yükümlülüğü var. Bu yükümlülüklerden bazıları ise ne yazık ki birçok işyeri tarafından bilinmiyor veya gözden kaçırılıyor. Ancak işyerinde yapılan denetimler sonucunda bu eksiklikler ortaya çıkıyor ve işverenler de yüksek meblağlarda ceza ödemek zorunda kalıyor.

İşte bu yükümlülüklerden bir tanesi de işyerinde çalışan temsilcisi bulundurmak. Nitekim işyerinizde 2 tane işçiniz olsa bile çalışan temsilcisi bulundurmanız gerekiyor. Ayrıca işçi sayınıza göre çalışan temsilcisi sayınız da artıyor.
 
Çalışan Temsilcisi Ne Yapar?
Çalışan temsilcisinin iş sağlığı ve güvenliği noktasında çok önemli görevler üstleniyor. Bir bakıma işveren gerekli önlemleri alıyor mu şeklinde bir kontrol fonksiyonu var.
Gerek İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na gerekse de çalışan temsilcisi ile ilgili tebliğe göre çalışan temsilcisine bazı görevler verilmiş:

• İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalara katılma ve izleme
• Tehlikeli durumlarda tedbir alınmasını isteme ve tekliflerde bulunma
• Hayati tehlike durumlarında iş güvenliği uzmanı tarafından bilgilendirilme
• Tehlikeli durumlarda işçilerin iş görmekten kaçınmasını sağlama

İşveren, çalışan temsilcilerinin görevlerini yerine getirebilmeleri için gerekli imkânları sağlamak zorunda. Ayrıca görevini yürütmesi nedeniyle, çalışan temsilcisinin hakları kesinlikle kısıtlanamıyor.
 
İşyerinde Seçim Yapılmalı
İşyerinde kimin çalışan temsilcisi olacağına işveren karar veremiyor. İşçiler bir seçim yapıyor ve çalışan temsilcilerini belirliyor.
Bir işçinin çalışan temsilcisi olabilmesi için bazı özellikleri taşıması gerekiyor:

1. İşçi tam süreli daimi çalışan olmalı.
2. En az 3 yıllık iş deneyimi olmalı.
3. En az ortaokul düzeyinde öğrenim görmüş olmalı.

Ancak saydığımız bu kurallar Tebliğ ile bazı durumlarda yumuşatılmış. Örneğin;

• Belirli süreli veya geçici işlerde tam süreli çalışma ve 3 yıllık deneyim şartları aranmıyor.
• Eğer işyerinde 3 yıllık iş deneyimi olan çalışan veya çalışan temsilcisi adayı yoksa 3 yıllık deneyim şartı aranmıyor.
• Çalışanlar ya da temsilci adayları arasında ortaokul mezunu yoksa bu şart da aranmıyor.

Ayrıca şayet işyerinde yetkili bir sendika varsa çalışan temsilcisini belirlemek için seçim yapmaya gerek yok. Bu durumda işyerindeki sendika temsilcisi aynı zamanda çalışan temsilcisi olarak görevlendiriliyor.

İşyerinde Kaç Çalışan Temsilcisi Olmalı?
İşyerinde görevlendirilecek çalışan temsilcisi sayısı işyerindeki işçi sayısına göre değişiyor.
İşyerinde Çalışan İşçi Sayısı

Eğer işyerinde birden fazla çalışan temsilcisi varsa bunlardan birisinin seçimle baştemsilci olarak belirlenmesi gerekiyor.
 
Çalışan Temsilcisi Yoksa Ceza Var
Mevzuatta çalışan temsilcisi görevlendirmeyle ilgili birden fazla para cezası var. Ayrıca bu cezalar işyerinin tehlike sınıfına ve çalıştırılan işçi sayısına göre değişiyor. Örneğin;

• Eğer işveren olarak işyerinde yeterli sayıda çalışan temsilcisi görevlendirmezseniz 1.300 TL ile 3.900 TL arasında ceza ödenmesi gerekiyor.
• Eğer işveren tarafından çalışan temsilcilerinin öneride bulunma ve tedbir alınmasını isteme hakkı ihlal edilirse 1.950 TL ile 5.850 TL arasında ceza söz konusu.
• Bunun dışında çalışan temsilcisinin haklarını kısıtlıyor ve kendisine gerekli imkânları sağlamıyorsanız yine 1.300 TL ile 3.900 TL arasında ceza ödenmeniz gerekiyor.

Söz konusu ceza tutarları 2016 yılı için söz konusu olup 2017 yılında artacaklar. Çalışan temsilcisi çalıştırma ile ilgili tehlike sınıfına ve çalıştırılan işçi sayısına göre değişen idari para cezası tutarlarını ayrıntılı olarak aşağıdaki gibi verebiliriz:

5.12.2016

Dr. Mehmet BULUT 
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı