Uyumlu Prim Borçlusuna Düşük Faizli Erteleme
Sosyal Güvenlik Kurumu’na prim borcu olan işverenler için sık sık yapılandırma kanunları çıkartılmasına alıştık artık. Bazı işverenler nasıl olsa bir yapılandırma çıkar düşüncesiyle prim borçlarını ödemiyorlar. Nitekim beklentileri de çoğu zaman gerçek oluyor.
Aslında mevcut hukuk sistemimizde herhangi bir yapılandırma kanununa gerek olmaksızın işverenlerin prim borçlarını 36 aya kadar taksitlendirilmesi mümkün. Ancak tecil faizi oranının yüksekliği, teminat uygulaması ve prosedürlerin çokluğu nedeniyle yapılandırma kanunlarına nazaran tercih edilmiyor.
Bu sebeple 2017 yılında 6183 sayılı Kanun’a eklenen 48/A maddesiyle yeni bir tecil (taksitlendirme) uygulaması yürürlüğe girdi. Yeni düzenlemenin SGK tarafından nasıl uygulanacağı merak konusuydu ve nihayet geçen hafta yayınlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile kapsam ve koşullar netleşti.
Uyumlu Borçlu Ne Demek?
Yeni tecil uygulamasından tüm prim borçlusu işverenler faydalanamayacak. Bunun için “uyumlu prim borçlusu” özelliklerinin taşınması gerekiyor.
Buna göre bir kişinin uyumlu prim borçlusu sayılması için;
Çok Zor Durum ve Teminat Şartları Var
Tüm prim borçlularına uygulanabilen 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesindeki tecil uygulamasında olduğu gibi uyumlu prim borçlularına uygulanacak 48/A maddesindeki yeni düzenlemede de çok zor durum ve teminat şartları var.
Çok zor durum tespitinde 2018/11284 sayılı Bakanlar Kurulu Kararındaki rasyolar kullanılarak hesaplama yapılacak. Söz konusu hesaplama mali müşavirler ve yeminli mali müşavirler tarafından yapılacak SGK’ya rapor olarak sunulacak. Tabi ki SGK’nın rapordaki bilgileri teyit için kayıtları inceleme yetkisi bulunuyor.
Yeni düzenlemedeki en önemli yeniliklerden birisi teminat ile ilgili. 48 inci maddedeki genel tecil uygulamasında teminat istenmesi için borcun 50 Bin TL’nin üzerinde olması gerekiyor ve bu durumda teminat miktarı 50 Bin TL’yi aşan kısmın yarısı kadar oluyor. Uyumlu prim borçluları için uygulanacak 48/A maddesindeki uygulamada ise borç tutarı 500 Bin TL’yi aşmadığı müddetçe teminat istenmeyecek. Bu tutarın üzerindeki borcun tecilinde, gösterilmesi zorunlu teminat tutarı 500 bin TL’yi aşan kısmın %25’i olacak.
Düşük Tecil Faizi Uygulanacak
Uyumlu prim borçluları için getirilen tecil uygulamasının genel tecil uygulamasından bir diğer farkı da tecil faizi oranıyla ilgili. Nitekim 2018/11284 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında borçlunun çok zor durum derecesi ve tecil süresine göre değişen ve normal tecil oranından daha düşük oranlar belirlenmiş. Böylece işverenlerin yapılandırma kanunu çıkmasını beklemeden taksitlendirme uygulamasından faydalanmasının önü açılmış.
Taksitler Süresinde Ödenmeli
Getirilen yeni tecil düzenlemesine göre, tecil şartlarına riayet edilmemesi nedeniyle muaccel olan amme alacağının tecili, talep edilmesi hâlinde en fazla iki defa geçerli sayılabilecek. Bundan sonra da tecil şartlarına riayet edilmez ise 5 yıl geçmedikçe uyumlu prim borçlularına sağlanan tecil uygulamasından faydalanılamayacak.
Sosyal Güvenlik Kurumu’na prim borcu olan işverenler için sık sık yapılandırma kanunları çıkartılmasına alıştık artık. Bazı işverenler nasıl olsa bir yapılandırma çıkar düşüncesiyle prim borçlarını ödemiyorlar. Nitekim beklentileri de çoğu zaman gerçek oluyor.
Aslında mevcut hukuk sistemimizde herhangi bir yapılandırma kanununa gerek olmaksızın işverenlerin prim borçlarını 36 aya kadar taksitlendirilmesi mümkün. Ancak tecil faizi oranının yüksekliği, teminat uygulaması ve prosedürlerin çokluğu nedeniyle yapılandırma kanunlarına nazaran tercih edilmiyor.
Bu sebeple 2017 yılında 6183 sayılı Kanun’a eklenen 48/A maddesiyle yeni bir tecil (taksitlendirme) uygulaması yürürlüğe girdi. Yeni düzenlemenin SGK tarafından nasıl uygulanacağı merak konusuydu ve nihayet geçen hafta yayınlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile kapsam ve koşullar netleşti.
Uyumlu Borçlu Ne Demek?
Yeni tecil uygulamasından tüm prim borçlusu işverenler faydalanamayacak. Bunun için “uyumlu prim borçlusu” özelliklerinin taşınması gerekiyor.
Buna göre bir kişinin uyumlu prim borçlusu sayılması için;
- Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle yıllık gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olunmalı.
- Başvuru tarihi itibariyle en az 3 yıldır prim ödeme yükümlüsü olunmalı.
- Başvuru tarihinden geriye doğru 3 yıla ait prim belgeleri süresinde verilmiş olmalı (Düzeltme amaçlı prim belgeleri hariç).
- Son bir yıl içinde borçlar ödenememiş olmalı.
- Borcun 1/1/2018 tarihinden itibaren vadesi gelmiş olmalı.
Çok Zor Durum ve Teminat Şartları Var
Tüm prim borçlularına uygulanabilen 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesindeki tecil uygulamasında olduğu gibi uyumlu prim borçlularına uygulanacak 48/A maddesindeki yeni düzenlemede de çok zor durum ve teminat şartları var.
Çok zor durum tespitinde 2018/11284 sayılı Bakanlar Kurulu Kararındaki rasyolar kullanılarak hesaplama yapılacak. Söz konusu hesaplama mali müşavirler ve yeminli mali müşavirler tarafından yapılacak SGK’ya rapor olarak sunulacak. Tabi ki SGK’nın rapordaki bilgileri teyit için kayıtları inceleme yetkisi bulunuyor.
Yeni düzenlemedeki en önemli yeniliklerden birisi teminat ile ilgili. 48 inci maddedeki genel tecil uygulamasında teminat istenmesi için borcun 50 Bin TL’nin üzerinde olması gerekiyor ve bu durumda teminat miktarı 50 Bin TL’yi aşan kısmın yarısı kadar oluyor. Uyumlu prim borçluları için uygulanacak 48/A maddesindeki uygulamada ise borç tutarı 500 Bin TL’yi aşmadığı müddetçe teminat istenmeyecek. Bu tutarın üzerindeki borcun tecilinde, gösterilmesi zorunlu teminat tutarı 500 bin TL’yi aşan kısmın %25’i olacak.
Düşük Tecil Faizi Uygulanacak
Uyumlu prim borçluları için getirilen tecil uygulamasının genel tecil uygulamasından bir diğer farkı da tecil faizi oranıyla ilgili. Nitekim 2018/11284 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında borçlunun çok zor durum derecesi ve tecil süresine göre değişen ve normal tecil oranından daha düşük oranlar belirlenmiş. Böylece işverenlerin yapılandırma kanunu çıkmasını beklemeden taksitlendirme uygulamasından faydalanmasının önü açılmış.
Taksitler Süresinde Ödenmeli
Getirilen yeni tecil düzenlemesine göre, tecil şartlarına riayet edilmemesi nedeniyle muaccel olan amme alacağının tecili, talep edilmesi hâlinde en fazla iki defa geçerli sayılabilecek. Bundan sonra da tecil şartlarına riayet edilmez ise 5 yıl geçmedikçe uyumlu prim borçlularına sağlanan tecil uygulamasından faydalanılamayacak.
02.04.2018
Dr. Mehmet BULUT
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
Twitter: @mhmtblt79
Dr. Mehmet BULUT
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
Twitter: @mhmtblt79
