10 SORUDA İŞVERENE 3 AYLIK ÜCRET DESTEĞİ
Ülkemizde uygulanmakta olan 19 tane istihdam teşviki bulunuyor. Bunların birçoğu ise sigorta prim desteği niteliğinde. 22/02/2019 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Torba Yasa ile teşvik uygulamalarına bir yenisi daha eklendi. Ancak bu sefer getirilen teşvik diğerlerine göre uygulama ve şartlar açısından önemli farklılıklar içeriyor. Ayrıca bu yeni teşvik sigorta prim desteği değil ücret desteği niteliğinde.
Peki söz konusu yeni destekten kimler ve hangi şartlarla faydalanabilecek? İşte 10 soruda bunların cevapları…
1. Ücret desteğinden yararlanmak için işe alımlar hangi tarihlerde yapılmalı?
Yeni ücret desteğinden yararlanmak için Kanunda üç aylık bir tarih aralığı öngörülmüş. Buna göre 1/2/2019 – 30/4/2019 tarihleri arasında işe alınan kişiler için ücret desteği verilecek. Başka bir deyişle 2019 Şubat-Mart-Nisan ayları dışında işe alınanlar için ücret desteği uygulanmayacak.
2. İşe alım döneminde işçi sayısı ne kadar olmalı?
Yeni ücret desteğinin en önemli koşulu işyerinde çalıştırılan işçi sayısının belirlenmesi ile ilgili. Bu belirlemenin yapılabilmesi için öncelikle işverenin 2018 yılı Ocak-Aralık aylarındaki prim belgelerine göz atması gerekiyor. Burada önemli olan husus 2018 yılında en az sigortalı bildirimi yapılan ayı bulmak. En az sigortalı çalıştırılan ayı bulduktan sonra o ayda çalışan sigortalı sayısına ilave olarak işe alınanlar için ücret desteğinden faydalanmak mümkün olacak.
Örneğin; 2018 yılında en az sigortalı bildiriminin Ağustos ayında 4 sigortalı ile olduğu görülmüşse ve 2019 Şubat ayında işe alınan bir kişi ile 5 sigortalı bildirimi yapılmışsa bir kişi için ücret desteğinden faydalanılabilecek.
3. İşçi sayısı hesabında çıraklar ve stajyerler dahil mi?
Yukarıda belirttiğimiz 2018 yılı Ocak-Aralık aylarındaki prim belgelerinde en az sigortalı bildirimi yapılan ayın tespitinde sadece 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında uzun vadeli sigorta kollarından bildirimi yapılan sigortalılar dikkate alınacak. Dolayısıyla sadece kısa vadeli sigorta kollarından yararlanan sigortalılar (çıraklar, stajyerler, bursiyerler vs.) bu hesaba dahil edilmeyecek.
4. Ücret desteğinden hemen yararlanılabilecek mi?
Yeni ücret desteğinin bir başka önemli özelliği ileriye yönelik şart koşuyor olması. Buna göre 1/2/2019 – 30/4/2019 tarihleri arasında işe alınan sigortalılar bakımından ücret desteğinden yararlanabilmek için bu sigortalıların işe alındıkları tarihten itibaren dokuz aylık sürede işten çıkartılmamaları, yani iş sözleşmelerinin feshedilmemesi gerekiyor. Dolayısıyla işverenin ücret desteğinden yararlanıp yararlanamayacağı işe alımdan itibaren dokuz ay sonra ortaya çıkacak.
5. İşçi işten ayrılırsa veya haklı nedenle fesih olursa destek yanacak mı?
Yukarıda belirttiğimiz gibi destekten yararlanabilmek için işçinin dokuz ay çalışması gerekiyor. Ancak yasal düzenlemeye göre, bu süre zarfında işveren iş sözleşmesini haklı nedenle feshederse destekten yararlanmak mümkün olacak. Buna karşın işverenin haklı nedenle değil de geçerli nedenlerle iş sözleşmesini feshi halinde bu sigortalı için destekten yararlanılması mümkün olmayacak.
Burada kafaları karıştıran nokta ise işçinin işten ayrılması durumunda ne olacağı. Şayet işçi haklı nedenlerle işten ayrılırsa desteğin yanacağı açık bir durum. Ancak ihbar öneli ile işçinin işten ayrılması halinde ne olacak? Bu konuda kanunda bir açıklık yok. Yasada yer alan “dokuz aylık sürede iş sözleşmesi feshedilmeksizin çalıştırılmaları halinde” ibaresinden feshin kim tarafından yapılacağı belirtilmemiş. Ancak burada kanun koyucunun işveren tarafından feshi kastettiğini düşünüyorum. Bu sebeple ileride ücret desteğinden yararlanmak adına fesih suiistimallerini önlemek için SGK’nın Genelge ile açıklamada bulunması gerekiyor.
6. Ücret desteği hangi aylar için uygulanacak?
Ücret desteği sigortalının işe alındıkları ay dâhil üç aylık süre için uygulanacak.
7. Ücret desteğinin tutarı ne kadar olacak?
Ücret desteğinin tutarı destekten yararlanılabilecek üç aylık süre için prim ödeme gün sayısının 67,36 Türk lirası ile çarpımı sonucu bulunacak tutar olacak. Başka bir deyişle destek tutarı ilave istihdam edilen gün sayısına göre belirlenecek.
Örneğin, destek kapsamına giren sigortalının 30 günden bildirilmesi halinde bir aylık destek tutarı yaklaşıl 2020 TL olacak. Buna göre destekten üç ay için faydalanınca tutar 6060 TL olacak.
Tabi bu tutar ilave işe alımı gerçekleşen sigortalı sayısına göre artacak. Şayet bu şekilde 4 sigortalı varsa, üç ay için faydalanmada destek tutarı 24.240 TL olacak.
8. Ücret desteğinden faydalanınca Geçici 19. Madde teşviki ne olacak?
4447 sayılı Kanun’un geçici 19 ucu maddesinde düzenlenen ve hem sigortalı hem de işveren hissesi primlerini karşılayan teşvik uygulaması yeni ücret desteği uygulamasından etkilenmeyecek. Yani ücret desteği Geçici 19 uncu madde teşviki ile birlikte uygulanabilecek.
9. Ücret desteği ne zaman işverenin cebine girecek?
Yukarıda belirttiğimiz gibi ücret desteğinden faydalanmak için işe alımdan itibaren 9 ay beklenmesi gerekiyor. Ancak bu süre sonunda da işverene nakdi bir ödeme yapılmayacak. Bu süreden sonra işverene sağlanan ücret desteği işverenin Sosyal Güvenlik Kurumuna olan borçlarına mahsup edilecek.
10. Ücret desteği nereden finanse edilecek?
Yeni ücret desteği ile işverene sağlanacak tutar İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacak.
27.02.2019
Dr. Mehmet BULUT
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
[email protected]
Ülkemizde uygulanmakta olan 19 tane istihdam teşviki bulunuyor. Bunların birçoğu ise sigorta prim desteği niteliğinde. 22/02/2019 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Torba Yasa ile teşvik uygulamalarına bir yenisi daha eklendi. Ancak bu sefer getirilen teşvik diğerlerine göre uygulama ve şartlar açısından önemli farklılıklar içeriyor. Ayrıca bu yeni teşvik sigorta prim desteği değil ücret desteği niteliğinde.
Peki söz konusu yeni destekten kimler ve hangi şartlarla faydalanabilecek? İşte 10 soruda bunların cevapları…
1. Ücret desteğinden yararlanmak için işe alımlar hangi tarihlerde yapılmalı?
Yeni ücret desteğinden yararlanmak için Kanunda üç aylık bir tarih aralığı öngörülmüş. Buna göre 1/2/2019 – 30/4/2019 tarihleri arasında işe alınan kişiler için ücret desteği verilecek. Başka bir deyişle 2019 Şubat-Mart-Nisan ayları dışında işe alınanlar için ücret desteği uygulanmayacak.
2. İşe alım döneminde işçi sayısı ne kadar olmalı?
Yeni ücret desteğinin en önemli koşulu işyerinde çalıştırılan işçi sayısının belirlenmesi ile ilgili. Bu belirlemenin yapılabilmesi için öncelikle işverenin 2018 yılı Ocak-Aralık aylarındaki prim belgelerine göz atması gerekiyor. Burada önemli olan husus 2018 yılında en az sigortalı bildirimi yapılan ayı bulmak. En az sigortalı çalıştırılan ayı bulduktan sonra o ayda çalışan sigortalı sayısına ilave olarak işe alınanlar için ücret desteğinden faydalanmak mümkün olacak.
Örneğin; 2018 yılında en az sigortalı bildiriminin Ağustos ayında 4 sigortalı ile olduğu görülmüşse ve 2019 Şubat ayında işe alınan bir kişi ile 5 sigortalı bildirimi yapılmışsa bir kişi için ücret desteğinden faydalanılabilecek.
3. İşçi sayısı hesabında çıraklar ve stajyerler dahil mi?
Yukarıda belirttiğimiz 2018 yılı Ocak-Aralık aylarındaki prim belgelerinde en az sigortalı bildirimi yapılan ayın tespitinde sadece 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında uzun vadeli sigorta kollarından bildirimi yapılan sigortalılar dikkate alınacak. Dolayısıyla sadece kısa vadeli sigorta kollarından yararlanan sigortalılar (çıraklar, stajyerler, bursiyerler vs.) bu hesaba dahil edilmeyecek.
4. Ücret desteğinden hemen yararlanılabilecek mi?
Yeni ücret desteğinin bir başka önemli özelliği ileriye yönelik şart koşuyor olması. Buna göre 1/2/2019 – 30/4/2019 tarihleri arasında işe alınan sigortalılar bakımından ücret desteğinden yararlanabilmek için bu sigortalıların işe alındıkları tarihten itibaren dokuz aylık sürede işten çıkartılmamaları, yani iş sözleşmelerinin feshedilmemesi gerekiyor. Dolayısıyla işverenin ücret desteğinden yararlanıp yararlanamayacağı işe alımdan itibaren dokuz ay sonra ortaya çıkacak.
5. İşçi işten ayrılırsa veya haklı nedenle fesih olursa destek yanacak mı?
Yukarıda belirttiğimiz gibi destekten yararlanabilmek için işçinin dokuz ay çalışması gerekiyor. Ancak yasal düzenlemeye göre, bu süre zarfında işveren iş sözleşmesini haklı nedenle feshederse destekten yararlanmak mümkün olacak. Buna karşın işverenin haklı nedenle değil de geçerli nedenlerle iş sözleşmesini feshi halinde bu sigortalı için destekten yararlanılması mümkün olmayacak.
Burada kafaları karıştıran nokta ise işçinin işten ayrılması durumunda ne olacağı. Şayet işçi haklı nedenlerle işten ayrılırsa desteğin yanacağı açık bir durum. Ancak ihbar öneli ile işçinin işten ayrılması halinde ne olacak? Bu konuda kanunda bir açıklık yok. Yasada yer alan “dokuz aylık sürede iş sözleşmesi feshedilmeksizin çalıştırılmaları halinde” ibaresinden feshin kim tarafından yapılacağı belirtilmemiş. Ancak burada kanun koyucunun işveren tarafından feshi kastettiğini düşünüyorum. Bu sebeple ileride ücret desteğinden yararlanmak adına fesih suiistimallerini önlemek için SGK’nın Genelge ile açıklamada bulunması gerekiyor.
6. Ücret desteği hangi aylar için uygulanacak?
Ücret desteği sigortalının işe alındıkları ay dâhil üç aylık süre için uygulanacak.
7. Ücret desteğinin tutarı ne kadar olacak?
Ücret desteğinin tutarı destekten yararlanılabilecek üç aylık süre için prim ödeme gün sayısının 67,36 Türk lirası ile çarpımı sonucu bulunacak tutar olacak. Başka bir deyişle destek tutarı ilave istihdam edilen gün sayısına göre belirlenecek.
Örneğin, destek kapsamına giren sigortalının 30 günden bildirilmesi halinde bir aylık destek tutarı yaklaşıl 2020 TL olacak. Buna göre destekten üç ay için faydalanınca tutar 6060 TL olacak.
Tabi bu tutar ilave işe alımı gerçekleşen sigortalı sayısına göre artacak. Şayet bu şekilde 4 sigortalı varsa, üç ay için faydalanmada destek tutarı 24.240 TL olacak.
8. Ücret desteğinden faydalanınca Geçici 19. Madde teşviki ne olacak?
4447 sayılı Kanun’un geçici 19 ucu maddesinde düzenlenen ve hem sigortalı hem de işveren hissesi primlerini karşılayan teşvik uygulaması yeni ücret desteği uygulamasından etkilenmeyecek. Yani ücret desteği Geçici 19 uncu madde teşviki ile birlikte uygulanabilecek.
9. Ücret desteği ne zaman işverenin cebine girecek?
Yukarıda belirttiğimiz gibi ücret desteğinden faydalanmak için işe alımdan itibaren 9 ay beklenmesi gerekiyor. Ancak bu süre sonunda da işverene nakdi bir ödeme yapılmayacak. Bu süreden sonra işverene sağlanan ücret desteği işverenin Sosyal Güvenlik Kurumuna olan borçlarına mahsup edilecek.
10. Ücret desteği nereden finanse edilecek?
Yeni ücret desteği ile işverene sağlanacak tutar İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacak.
27.02.2019
Dr. Mehmet BULUT
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
[email protected]
