ÖZEL HASTANELERİN İLAVE ÜCRET YÜKÜMLÜLÜKLERİ
Ülkemizde uygulanan genel sağlık sigortası sistemi her vatandaşın eşit şekilde sağlık hizmetlerinden faydalanmasını öngörüyor. Ayrıca bu sistemin temel mantığı, ödenen primler nedeniyle sağlık hizmetlerinden bedava faydalanmaya dayanıyor. Ama genel sağlık sigortasına dahil hastalar hastanelere gittiğinde ilave ücret, muayene katılım payı, ilaç katılım payı gibi birçok ödeme yapmak zorunda kalıyorlar. Ayrıca burada kişinin asgari ücretli veya patron olmasının da bir önemi yok ve hepsinden aynı şekilde ücret alınıyor.
İlave ücret uygulaması sigortalılar açısından önemli bir maddi külfet olmakla birlikte özel hastanelerin de ilave ücret alabilmeleri için bazı kurallara uymaları gerekiyor. Aksi halde yüksek tutarlı cezalarla karşılaşılması söz konusu. Bugünkü yazımızda bu yükümlülüklerden ve yaptırımlarından bahsedeceğiz.
Özel Hastaneye Gidenler İlave Ücret Öder
Hastalandığınız zaman devlet hastanelerinin yanı sıra SGK ile anlaşmalı vakıf üniversite hastaneleri ile özel hastanelere gitmeniz mümkün. Ancak bu hastanelerce hastalardan ilave ücret alınabiliyor. Söz konusu ilave ücret tutarı mevcutta sağlık hizmeti bedelinin 2 katına kadar çıkabiliyor.
Örneğin, SGK ile anlaşması olan bir özel hastaneye veya vakıf üniversitesi hastanesine gittiğinizde Sağlık Uygulama Tebliği’ne göre SGK’nın 300 TL şeklinde karşıladığı bir sağlık hizmeti alırsanız, hastane sizden de ayrıca 600 TL isteyebiliyor. İşte buna ilave ücret deniyor.
İlave ücretler, genel sağlık sigortalıları veya bakmakla yükümlü olunan kişilerce ve/veya sağlık kurum/kuruluşlarınca SGK’dan talep edilemiyor. Ayrıca sağlık hizmeti sunucularınca, SGK tarafından finansmanı sağlanmayan sağlık hizmetleri için talep edilen ücretler, ilave ücret olarak değerlendirilmiyor.
İlave Ücret İçin Yazılı Onay Alınmalı
Sağlık hizmeti sunucusu, sunduğu sağlık hizmetleri öncesinde, alacağı ilave ücrete ilişkin olarak hasta veya hasta yakınının yazılı onayını almak zorunda. Bu yazılı onay alınmadan, işlemler sonrasında herhangi bir gerekçe ileri sürerek ilave ücret talebinde bulunmak mümkün değil.
Hastanın acil servislerde 24 saat içinde stabilizasyonu esas. Hastanın acil servise başvurusundan itibaren 24 saat içinde stabilize edilerek ilgili kliniğe yatışı ya da başka bir sağlık hizmeti sunucusunun yataklı kliniğine sevk edilmesiyle acil hal sona eriyor. Acil servislerden kabul edilerek doğrudan uygulanan acil girişimsel işlemler ile 24 saat içinde acil gözlem ünitelerinde uygulanan tüm sağlık hizmetleri için ilave ücret alınamıyor. Hastadan ilave ücret alınabilmesi için hastaya/hasta yakınına acil halin sona erdiğine ve müteakip işlemlerin ilave ücrete tabi olduğuna ilişkin “Acil Halin Sona Ermesine İlişkin Bilgilendirme Formu” kullanılarak, yazılı bilginin imza karşılığı verilmesi zorunlu.
İlave Ücret Belgesi Verilmezse Ceza Var
Kurumla sözleşmeli/protokollü vakıf üniversiteleri ile özel sağlık kurum ve kuruluşları, aynı başvuru numarası altında yatarak tedavilerde yapılan SGK tarafından karşılanan sağlık hizmeti bedellerinin toplamının 100 (yüz) TL’yi aşması halinde, bu hizmetleri ve varsa ilave ücret tutarını gösterir, SUT eki “Hastaya Sunulmuş Olan Hizmetleri ve İlave Ücreti Gösterir Belge”yi en geç hastanın taburcu olduğu tarihte hastaya vermek zorunda. Söz konusu bilgiler aynı süreler içerisinde elektronik ortamda da verilebilir.
SUT’ta belirtilen hastaya sunulmuş olan hizmetleri ve ilave ücreti gösterir belgenin süresi içinde imza karşılığı veya elektronik ortamda hastaya/hasta yakınına verilmemesi halinde her bir hasta için 3.000 TL ceza koşulu uygulanması söz konusu.
İlave Ücret Tabelası Asılmalı
Özel hastaneler, ilave ücret alınmayacak sağlık hizmetlerini ve ilave ücret alınacak sağlık hizmetlerinde alınacak ilave ücret oranını; ilave ücret oranında branşlar arasında farklılık varsa branş bazında, farklılık yoksa “tüm branşlarda %... oranında ilave ücret alınabilmektedir.” şeklinde tabelayı; hasta tarafından görülebilecek şekilde ilave ücretin tahsil edildiği yerlere asmak zorunda.
Özel hastanelerin sadece ilave ücret alınmayacak sağlık hizmetlerinde faaliyet göstermesi halinde, ilave ücret alınmadığını bir tabela ile duyurması da zorunlu.
Yukarıda belirttiğimiz şekillere uygun olmayan tabelanın asılması veya hiç tabela asılmaması halinde her bir tabela için 10.000 TL ceza koşulu uygulanması söz konusu.
SGK’ya İlave Ücret Bildirimleri Yapılmalı
Özel hastaneler, tavan dahilinde belirlediği ilave ücret oranını, Kurumca ilave ücret tavan oranının duyurulmasını ve/veya Kurumca ödenecek sağlık hizmeti bedellerinin yayımlanmasını takiben 20 (yirmi) iş günü içinde, alınacak ilave ücret oranındaki değişiklikleri ise 10 (on) iş günü içinde; alınacak ilave ücret oranında branşlar arasında farklılık varsa “…branşında %...oranında ilave ücret alınabilmektedir.” farklılık yoksa “tüm branşlarda %...oranında ilave ücret alınabilmektedir.” şeklinde yazılı ortamda veya MEDULA Sistemi üzerinden Kurum ilgili birimine bildirmekle yükümlü.
Aksi takdirde özel hastane hakkında 1.000 TL ceza koşulu uygulanması söz konusu. Bu cezanın tutarı 2022 Haziran ayından önce geçerli olan eski sözleşmede 10.000 TL iken yeni sözleşmede 1.000 TL olarak belirlendi.
Mevzuata Aykırı İlave Ücret Alınırsa…
Özel hastaneler tarafından hastadan/hasta yakınından Kurum mevzuatına aykırı şekilde ilave ücret alındığının, ilave ücret alınmayacak sağlık hizmetlerinden ilave ücret alındığının veya ilave ücret alınmayacak kişilerden ilave ücret alındığının tespit edilmesi halinde her bir hasta için alınan/fazla alınan ilave ücret bedelinin 5 (beş) katı tutarında ceza koşulu uygulanıyor.
Ancak Kurum mevzuatına aykırı olarak alınan/fazla alınan ilave ücret bedelinin, cezanın tebliğ tarihinden sonraki 10 uncu iş günü bitimine kadar hastaya/hasta yakınına iadesi durumunda alınan/fazla alınan ilave ücret bedeli kadar ceza koşulu uygulanması söz konusu. Bu cezanın tutarı 2022 Haziran ayından önce geçerli olan eski sözleşmede ilave ücret bedelinin 2 katı iken yeni sözleşmede “ilave ücret bedeli kadar” şeklinde belirlendi.
Ayrıca belirtmek gerekir ki fazla alınan ilave ücretin hastaya iade edilmediğinin tespiti halinde, alınan ilave ücret SGK tarafından özel hastanenin alacağından mahsup edilerek ilgiliye ödenir.
20.06.2022
Dr. Mehmet BULUT
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
mhmtblt79@gmail.com
Ülkemizde uygulanan genel sağlık sigortası sistemi her vatandaşın eşit şekilde sağlık hizmetlerinden faydalanmasını öngörüyor. Ayrıca bu sistemin temel mantığı, ödenen primler nedeniyle sağlık hizmetlerinden bedava faydalanmaya dayanıyor. Ama genel sağlık sigortasına dahil hastalar hastanelere gittiğinde ilave ücret, muayene katılım payı, ilaç katılım payı gibi birçok ödeme yapmak zorunda kalıyorlar. Ayrıca burada kişinin asgari ücretli veya patron olmasının da bir önemi yok ve hepsinden aynı şekilde ücret alınıyor.
İlave ücret uygulaması sigortalılar açısından önemli bir maddi külfet olmakla birlikte özel hastanelerin de ilave ücret alabilmeleri için bazı kurallara uymaları gerekiyor. Aksi halde yüksek tutarlı cezalarla karşılaşılması söz konusu. Bugünkü yazımızda bu yükümlülüklerden ve yaptırımlarından bahsedeceğiz.
Özel Hastaneye Gidenler İlave Ücret Öder
Hastalandığınız zaman devlet hastanelerinin yanı sıra SGK ile anlaşmalı vakıf üniversite hastaneleri ile özel hastanelere gitmeniz mümkün. Ancak bu hastanelerce hastalardan ilave ücret alınabiliyor. Söz konusu ilave ücret tutarı mevcutta sağlık hizmeti bedelinin 2 katına kadar çıkabiliyor.
Örneğin, SGK ile anlaşması olan bir özel hastaneye veya vakıf üniversitesi hastanesine gittiğinizde Sağlık Uygulama Tebliği’ne göre SGK’nın 300 TL şeklinde karşıladığı bir sağlık hizmeti alırsanız, hastane sizden de ayrıca 600 TL isteyebiliyor. İşte buna ilave ücret deniyor.
İlave ücretler, genel sağlık sigortalıları veya bakmakla yükümlü olunan kişilerce ve/veya sağlık kurum/kuruluşlarınca SGK’dan talep edilemiyor. Ayrıca sağlık hizmeti sunucularınca, SGK tarafından finansmanı sağlanmayan sağlık hizmetleri için talep edilen ücretler, ilave ücret olarak değerlendirilmiyor.
İlave Ücret İçin Yazılı Onay Alınmalı
Sağlık hizmeti sunucusu, sunduğu sağlık hizmetleri öncesinde, alacağı ilave ücrete ilişkin olarak hasta veya hasta yakınının yazılı onayını almak zorunda. Bu yazılı onay alınmadan, işlemler sonrasında herhangi bir gerekçe ileri sürerek ilave ücret talebinde bulunmak mümkün değil.
Hastanın acil servislerde 24 saat içinde stabilizasyonu esas. Hastanın acil servise başvurusundan itibaren 24 saat içinde stabilize edilerek ilgili kliniğe yatışı ya da başka bir sağlık hizmeti sunucusunun yataklı kliniğine sevk edilmesiyle acil hal sona eriyor. Acil servislerden kabul edilerek doğrudan uygulanan acil girişimsel işlemler ile 24 saat içinde acil gözlem ünitelerinde uygulanan tüm sağlık hizmetleri için ilave ücret alınamıyor. Hastadan ilave ücret alınabilmesi için hastaya/hasta yakınına acil halin sona erdiğine ve müteakip işlemlerin ilave ücrete tabi olduğuna ilişkin “Acil Halin Sona Ermesine İlişkin Bilgilendirme Formu” kullanılarak, yazılı bilginin imza karşılığı verilmesi zorunlu.
İlave Ücret Belgesi Verilmezse Ceza Var
Kurumla sözleşmeli/protokollü vakıf üniversiteleri ile özel sağlık kurum ve kuruluşları, aynı başvuru numarası altında yatarak tedavilerde yapılan SGK tarafından karşılanan sağlık hizmeti bedellerinin toplamının 100 (yüz) TL’yi aşması halinde, bu hizmetleri ve varsa ilave ücret tutarını gösterir, SUT eki “Hastaya Sunulmuş Olan Hizmetleri ve İlave Ücreti Gösterir Belge”yi en geç hastanın taburcu olduğu tarihte hastaya vermek zorunda. Söz konusu bilgiler aynı süreler içerisinde elektronik ortamda da verilebilir.
SUT’ta belirtilen hastaya sunulmuş olan hizmetleri ve ilave ücreti gösterir belgenin süresi içinde imza karşılığı veya elektronik ortamda hastaya/hasta yakınına verilmemesi halinde her bir hasta için 3.000 TL ceza koşulu uygulanması söz konusu.
İlave Ücret Tabelası Asılmalı
Özel hastaneler, ilave ücret alınmayacak sağlık hizmetlerini ve ilave ücret alınacak sağlık hizmetlerinde alınacak ilave ücret oranını; ilave ücret oranında branşlar arasında farklılık varsa branş bazında, farklılık yoksa “tüm branşlarda %... oranında ilave ücret alınabilmektedir.” şeklinde tabelayı; hasta tarafından görülebilecek şekilde ilave ücretin tahsil edildiği yerlere asmak zorunda.
Özel hastanelerin sadece ilave ücret alınmayacak sağlık hizmetlerinde faaliyet göstermesi halinde, ilave ücret alınmadığını bir tabela ile duyurması da zorunlu.
Yukarıda belirttiğimiz şekillere uygun olmayan tabelanın asılması veya hiç tabela asılmaması halinde her bir tabela için 10.000 TL ceza koşulu uygulanması söz konusu.
SGK’ya İlave Ücret Bildirimleri Yapılmalı
Özel hastaneler, tavan dahilinde belirlediği ilave ücret oranını, Kurumca ilave ücret tavan oranının duyurulmasını ve/veya Kurumca ödenecek sağlık hizmeti bedellerinin yayımlanmasını takiben 20 (yirmi) iş günü içinde, alınacak ilave ücret oranındaki değişiklikleri ise 10 (on) iş günü içinde; alınacak ilave ücret oranında branşlar arasında farklılık varsa “…branşında %...oranında ilave ücret alınabilmektedir.” farklılık yoksa “tüm branşlarda %...oranında ilave ücret alınabilmektedir.” şeklinde yazılı ortamda veya MEDULA Sistemi üzerinden Kurum ilgili birimine bildirmekle yükümlü.
Aksi takdirde özel hastane hakkında 1.000 TL ceza koşulu uygulanması söz konusu. Bu cezanın tutarı 2022 Haziran ayından önce geçerli olan eski sözleşmede 10.000 TL iken yeni sözleşmede 1.000 TL olarak belirlendi.
Mevzuata Aykırı İlave Ücret Alınırsa…
Özel hastaneler tarafından hastadan/hasta yakınından Kurum mevzuatına aykırı şekilde ilave ücret alındığının, ilave ücret alınmayacak sağlık hizmetlerinden ilave ücret alındığının veya ilave ücret alınmayacak kişilerden ilave ücret alındığının tespit edilmesi halinde her bir hasta için alınan/fazla alınan ilave ücret bedelinin 5 (beş) katı tutarında ceza koşulu uygulanıyor.
Ancak Kurum mevzuatına aykırı olarak alınan/fazla alınan ilave ücret bedelinin, cezanın tebliğ tarihinden sonraki 10 uncu iş günü bitimine kadar hastaya/hasta yakınına iadesi durumunda alınan/fazla alınan ilave ücret bedeli kadar ceza koşulu uygulanması söz konusu. Bu cezanın tutarı 2022 Haziran ayından önce geçerli olan eski sözleşmede ilave ücret bedelinin 2 katı iken yeni sözleşmede “ilave ücret bedeli kadar” şeklinde belirlendi.
Ayrıca belirtmek gerekir ki fazla alınan ilave ücretin hastaya iade edilmediğinin tespiti halinde, alınan ilave ücret SGK tarafından özel hastanenin alacağından mahsup edilerek ilgiliye ödenir.
20.06.2022
Dr. Mehmet BULUT
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
mhmtblt79@gmail.com