SGK Cezalarında Uzlaşma ve İndirim Birlikte Uygulanır mı?
Sosyal güvenlik sistemimizde 5510 sayılı Kanun gereğince uygulanan birçok idari para cezası bulunuyor. Söz konusu idari para cezaları ile muhatap olan işverenler için ise başvurulacak bazı yollar var. Bu yollarla idari para cezaları kısmen azaltılabiliyor. Uzlaşma ve peşin ödeme indirimi ise bu yollardan bazıları.
Uzlaşma Hangi Hallerde Mümkün?
Uzlaşma müessesesi tüm işyerlerinin borçları için uygulanmıyor. Nitekim bu husus ile alakalı önemli bir sınırlandırma var. Uzlaşma, sadece devamlı mahiyetteki işyerleri için uygulanabiliyor. Uzlaşmanın uygulanabileceği devamlı mahiyetteki işyeri, geçici veya mevsimlik olmayan, işyeri tescilinde 1 (bir) veya 2 (iki) mahiyet kodunda tasnif edilmesi gereken veya bu şekilde tasnif edilen işyerini ifade ediyor. Dolayısıyla 3 (üç) veya 4 (dört) mahiyet kodunda tasnif edilmiş olan geçici ve mevsimlik işyerleri için uzlaşma talep edilmesi mümkün değil.
Uzlaşma müessesesi devamlı mahiyetteki işyerlerinin tüm borçlarına da uygulanmıyor. Nitekim uzlaşma müessesesi sadece SGK’nın denetim ve kontrolle görevli memurları tarafından devamlı mahiyetteki işyerlerinde yapılan asgarî işçilik incelemesi sonucunda ortaya çıkan borçları için talep edilebiliyor. Dolayısıyla geçici işyerlerinde yapılan asgari işçilik incelemeleri uzlaşma kapsamı dışında kalıyor.
Hangi Cezalar Uzlaşma Kapsamında?
Uzlaşma, devamlı mahiyetteki işyerlerinde yapılan asgarî işçilik incelemesi sonucunda tespiti yapılan ve sigortalılara mal edilemeyen fark sigorta primine esas kazanç matrahı üzerinden gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte hesaplanacak sigorta primi ve buna bağlı uygulanacak idarî para cezalarını kapsıyor.
İdari para cezaları açısından yapılacak olan uzlaşmanın kapsamına fark sigorta primine esas kazanç matrahı üzerinden gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte hesaplanacak sigorta primine bağlı uygulanacak idari para cezaları da giriyor. Sigorta primine bağlı uygulanacak idari para cezaları, Kanunun 102. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi uyarınca verilen idari para cezalarını ifade ediyor.
Yani 5510 Sayılı Kanun’un 59. maddesi uyarınca Kurumun defter ve belge incelemeye yetkili denetim ve kontrolle görevlendirilmiş memurları tarafından düzenlenen raporlara istinaden, Kuruma bildirilmediği tespit edilen eksik işçilik tutarının mal edildiği her bir ay için, aylık asgari ücretin iki katı tutarında uygulanan idari para cezaları uzlaşma kapsamında.
Peşin Ödeme İndirimi Uzlaşma Halinde Mümkün mü?
İdarî para cezalarının, Kuruma itiraz edilmeden veya yargı yoluna başvurulmadan önce tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde peşin ödenmesi halinde, bunun dörtte üçü tahsil ediliyor. Yani %25 indirim söz konusu. Peşin ödeme indirimi olarak da adlandırılan bu uygulama uzlaşmanın kapsamı açısından büyük önem taşıyor.
Bazı durumlarda uzlaşma ve peşin ödeme indirimi uygulamaları kesişme gösterdiğinden işverenlerin iki uygulamadan birisini seçme zorunda. Nitekim işverenler, üzerinde uzlaşılan idarî para cezaları için ayrıca peşin ödeme indiriminden yararlandırılmıyor.
19.08.2019
Dr. Mehmet BULUT
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
[email protected]
Sosyal güvenlik sistemimizde 5510 sayılı Kanun gereğince uygulanan birçok idari para cezası bulunuyor. Söz konusu idari para cezaları ile muhatap olan işverenler için ise başvurulacak bazı yollar var. Bu yollarla idari para cezaları kısmen azaltılabiliyor. Uzlaşma ve peşin ödeme indirimi ise bu yollardan bazıları.
Uzlaşma Hangi Hallerde Mümkün?
Uzlaşma müessesesi tüm işyerlerinin borçları için uygulanmıyor. Nitekim bu husus ile alakalı önemli bir sınırlandırma var. Uzlaşma, sadece devamlı mahiyetteki işyerleri için uygulanabiliyor. Uzlaşmanın uygulanabileceği devamlı mahiyetteki işyeri, geçici veya mevsimlik olmayan, işyeri tescilinde 1 (bir) veya 2 (iki) mahiyet kodunda tasnif edilmesi gereken veya bu şekilde tasnif edilen işyerini ifade ediyor. Dolayısıyla 3 (üç) veya 4 (dört) mahiyet kodunda tasnif edilmiş olan geçici ve mevsimlik işyerleri için uzlaşma talep edilmesi mümkün değil.
Uzlaşma müessesesi devamlı mahiyetteki işyerlerinin tüm borçlarına da uygulanmıyor. Nitekim uzlaşma müessesesi sadece SGK’nın denetim ve kontrolle görevli memurları tarafından devamlı mahiyetteki işyerlerinde yapılan asgarî işçilik incelemesi sonucunda ortaya çıkan borçları için talep edilebiliyor. Dolayısıyla geçici işyerlerinde yapılan asgari işçilik incelemeleri uzlaşma kapsamı dışında kalıyor.
Hangi Cezalar Uzlaşma Kapsamında?
Uzlaşma, devamlı mahiyetteki işyerlerinde yapılan asgarî işçilik incelemesi sonucunda tespiti yapılan ve sigortalılara mal edilemeyen fark sigorta primine esas kazanç matrahı üzerinden gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte hesaplanacak sigorta primi ve buna bağlı uygulanacak idarî para cezalarını kapsıyor.
İdari para cezaları açısından yapılacak olan uzlaşmanın kapsamına fark sigorta primine esas kazanç matrahı üzerinden gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte hesaplanacak sigorta primine bağlı uygulanacak idari para cezaları da giriyor. Sigorta primine bağlı uygulanacak idari para cezaları, Kanunun 102. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi uyarınca verilen idari para cezalarını ifade ediyor.
Yani 5510 Sayılı Kanun’un 59. maddesi uyarınca Kurumun defter ve belge incelemeye yetkili denetim ve kontrolle görevlendirilmiş memurları tarafından düzenlenen raporlara istinaden, Kuruma bildirilmediği tespit edilen eksik işçilik tutarının mal edildiği her bir ay için, aylık asgari ücretin iki katı tutarında uygulanan idari para cezaları uzlaşma kapsamında.
Peşin Ödeme İndirimi Uzlaşma Halinde Mümkün mü?
İdarî para cezalarının, Kuruma itiraz edilmeden veya yargı yoluna başvurulmadan önce tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde peşin ödenmesi halinde, bunun dörtte üçü tahsil ediliyor. Yani %25 indirim söz konusu. Peşin ödeme indirimi olarak da adlandırılan bu uygulama uzlaşmanın kapsamı açısından büyük önem taşıyor.
Bazı durumlarda uzlaşma ve peşin ödeme indirimi uygulamaları kesişme gösterdiğinden işverenlerin iki uygulamadan birisini seçme zorunda. Nitekim işverenler, üzerinde uzlaşılan idarî para cezaları için ayrıca peşin ödeme indiriminden yararlandırılmıyor.
19.08.2019
Dr. Mehmet BULUT
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
[email protected]
