Hangi İşyerlerinde İzin Kurulu Olmalı?
Yavaş yavaş yaz dönemine girmeye başlayan işyerleri personelinin yıllık izin planlamasını da yapmaya başladılar. İşverenlerin personeline yıllık izin verirken dikkat etmeleri gereken noktalar olduğu gibi personelin de bilmesi gereken hak ve sorumlulukları bulunuyor.
Bir işçinin yıllık izne hak kazanabilmesi için, işyerinde işe başladığı günden itibaren, en az bir yıl çalışmış olması gerekli. Yani işyerinde bir yıldan az kıdemi olan bir işçi işvereninden yıllık izin isteyemiyor. Şayet iş sözleşmesinde bir deneme süresi kararlaştırılmışsa, söz konusu bir yıllık sürenin hesabında deneme süresi de göz önünde tutuluyor. Ayrıca söz konusu bir yılın hesaplanmasında; işçinin raporlu olduğu süreler, hafta tatili ve resmi tatil günleri, evlilik ve ölüm izinleri gibi süreler de dikkate alınıyor ve işçi bu sürelerde de çalışmış gibi sayılıyor.
İşçinin bir yıl içinde ne kadar yıllık izin kullanabileceği işyerinde çalıştığı süreye göre değişiyor. Buna göre işyerindeki hizmet süresi 1 yıldan 5 yıla kadar olanların izin süresi 14 gün olarak uygulanır. Hizmet süresi 5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlar için izin süresi 20 gün iken hizmet süresi 15 yıl ve daha fazla olanlarda 26 gündür. Ayrıca yer altı maden işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri dörder gün arttırılarak uygulanır. 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık izin süresi ise 20 günden az olamaz. Bununla birlikte yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir.
İş Kanunu’nun 57 nci maddesine göre, işveren, yıllık ücretli iznini kullanan her işçiye, yıllık izin dönemine ilişkin ücretini ilgili işçinin izine başlamasından önce peşin olarak ödemek veya avans olarak vermek zorunda. Ancak, işçinin yıllık izinde ücret karşılığı bir işte çalıştığı anlaşılırsa, peşin olarak ödenen bu ücret işverence geri alınabilir. Yıllık ücretli izin süresine rastlayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücretleri ise ayrıca ödenir.
Yıllık izinlerin takibi ve belli bir düzen içinde yerine getirilmesi de işverenin yükümlülüklerden birisi. Bu noktada karşımıza izin kurulu oluşturma yükümlülüğü çıkıyor.
İzin Kurulu Zorunlu mu?
İzin kurulunun oluşturulması ve şartlarına ilişkin hükümlere Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği’nde yer verilmiş. Yönetmeliğe göre tüm işverenler için izin kurulu oluşturulması zorunluluğu getirilmemiş. Sadece işçi sayısı yüzden fazla olan işyerlerinde izin kurulu oluşturulması zorunlu.
İzin Kurulu Kimlerden Oluşur?
İşyerlerinde oluşturulacak izin kurulu, işveren veya işveren vekilini temsilen bir, işçileri temsilen iki kişi olmak üzere toplam üç kişiden oluşması gerekiyor.
Yapılacak toplantılarda kurula işveren temsilcisi başkanlık eder. Kurulun başkanı dışında kalan işçi üyeleri ve yedekleri işyerinde varsa, işyeri sendika temsilcileri tarafından seçilir.
Kurul Üyeleri Nasıl Seçilir?
Sendika temsilcileri seçilmemiş işyerinde izin kurulunun işçi üyeleri ve yedekleri, o işyerindeki işçilerin yarıdan bir fazlasının katılacağı bir toplantıda açık oyla seçilmesi gerekiyor.
İzin kurulu başkanı ile üye ve yedekleri işyerinde işveren tarafından ilan edilir. Asil üyelerin yokluğunda yedeklerin biri başkanın çağrısı üzerine toplantıya katılır.
İzin kurulu üyeleri seçiminin iki yılda bir yapılması gerekiyor.
İzin Kurulunun Görevleri Neler?
İzin kurulunun görev ve yetkilerini aşağıdaki şekilde sıralamamız mümkün:
a) Adı soyadı,
b) Sicil numarası,
c) İşe giriş tarihi,
d) Yıllık izne hak kazandığı tarih,
e) İşyerindeki çalışma süresi,
f) İzin günleri sayısı,
g) Yol izni günleri sayısı,
h) İznin başlama tarihi,
ı) İznin sona ereceği tarih,
unsurlarının yer alması gereklidir.
Karar Defteri Tutulmalı
İzin kurulu oluşturulması zorunlu olan işyerlerinde hem kurul çalışmalarını kayda geçmek hem de kurulun varlığını ispat için toplantılarda alınan kararlar ve yapılan işlerin yazılıp imzalandığı bir izin kurulu karar defterinin tutulması gerekli.
Yavaş yavaş yaz dönemine girmeye başlayan işyerleri personelinin yıllık izin planlamasını da yapmaya başladılar. İşverenlerin personeline yıllık izin verirken dikkat etmeleri gereken noktalar olduğu gibi personelin de bilmesi gereken hak ve sorumlulukları bulunuyor.
Bir işçinin yıllık izne hak kazanabilmesi için, işyerinde işe başladığı günden itibaren, en az bir yıl çalışmış olması gerekli. Yani işyerinde bir yıldan az kıdemi olan bir işçi işvereninden yıllık izin isteyemiyor. Şayet iş sözleşmesinde bir deneme süresi kararlaştırılmışsa, söz konusu bir yıllık sürenin hesabında deneme süresi de göz önünde tutuluyor. Ayrıca söz konusu bir yılın hesaplanmasında; işçinin raporlu olduğu süreler, hafta tatili ve resmi tatil günleri, evlilik ve ölüm izinleri gibi süreler de dikkate alınıyor ve işçi bu sürelerde de çalışmış gibi sayılıyor.
İşçinin bir yıl içinde ne kadar yıllık izin kullanabileceği işyerinde çalıştığı süreye göre değişiyor. Buna göre işyerindeki hizmet süresi 1 yıldan 5 yıla kadar olanların izin süresi 14 gün olarak uygulanır. Hizmet süresi 5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlar için izin süresi 20 gün iken hizmet süresi 15 yıl ve daha fazla olanlarda 26 gündür. Ayrıca yer altı maden işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri dörder gün arttırılarak uygulanır. 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık izin süresi ise 20 günden az olamaz. Bununla birlikte yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir.
İş Kanunu’nun 57 nci maddesine göre, işveren, yıllık ücretli iznini kullanan her işçiye, yıllık izin dönemine ilişkin ücretini ilgili işçinin izine başlamasından önce peşin olarak ödemek veya avans olarak vermek zorunda. Ancak, işçinin yıllık izinde ücret karşılığı bir işte çalıştığı anlaşılırsa, peşin olarak ödenen bu ücret işverence geri alınabilir. Yıllık ücretli izin süresine rastlayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücretleri ise ayrıca ödenir.
Yıllık izinlerin takibi ve belli bir düzen içinde yerine getirilmesi de işverenin yükümlülüklerden birisi. Bu noktada karşımıza izin kurulu oluşturma yükümlülüğü çıkıyor.
İzin Kurulu Zorunlu mu?
İzin kurulunun oluşturulması ve şartlarına ilişkin hükümlere Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği’nde yer verilmiş. Yönetmeliğe göre tüm işverenler için izin kurulu oluşturulması zorunluluğu getirilmemiş. Sadece işçi sayısı yüzden fazla olan işyerlerinde izin kurulu oluşturulması zorunlu.
İzin Kurulu Kimlerden Oluşur?
İşyerlerinde oluşturulacak izin kurulu, işveren veya işveren vekilini temsilen bir, işçileri temsilen iki kişi olmak üzere toplam üç kişiden oluşması gerekiyor.
Yapılacak toplantılarda kurula işveren temsilcisi başkanlık eder. Kurulun başkanı dışında kalan işçi üyeleri ve yedekleri işyerinde varsa, işyeri sendika temsilcileri tarafından seçilir.
Kurul Üyeleri Nasıl Seçilir?
Sendika temsilcileri seçilmemiş işyerinde izin kurulunun işçi üyeleri ve yedekleri, o işyerindeki işçilerin yarıdan bir fazlasının katılacağı bir toplantıda açık oyla seçilmesi gerekiyor.
İzin kurulu başkanı ile üye ve yedekleri işyerinde işveren tarafından ilan edilir. Asil üyelerin yokluğunda yedeklerin biri başkanın çağrısı üzerine toplantıya katılır.
İzin kurulu üyeleri seçiminin iki yılda bir yapılması gerekiyor.
İzin Kurulunun Görevleri Neler?
İzin kurulunun görev ve yetkilerini aşağıdaki şekilde sıralamamız mümkün:
- İşçilerin izin isteklerine göre hazırlayacağı izin çizelgelerini işverenin onayına sunmak,
- İzin çizelgelerini; işçilerin kıdemlerini, izni belirli bir dönemde kullanmak bakımından içinde bulundukları zorunluluk veya engellerini, işin aksamadan yürütülmesini ve işçi sayısını göz önünde bulundurarak hazırlamak,
- İşçilerin yıllık izin hakları ile ilgili dilek ve şikayetlerini inceleyerek sonucunu işverene ve ilgili işçiye bildirmek,
- Her yıl ücretli izinlerin daha yararlı geçirilebilmesi için kamplar ve geziler düzenlemek, bu konuda alınması mümkün olan tedbirleri araştırmak ve işverene tekliflerde bulunmak.
a) Adı soyadı,
b) Sicil numarası,
c) İşe giriş tarihi,
d) Yıllık izne hak kazandığı tarih,
e) İşyerindeki çalışma süresi,
f) İzin günleri sayısı,
g) Yol izni günleri sayısı,
h) İznin başlama tarihi,
ı) İznin sona ereceği tarih,
unsurlarının yer alması gereklidir.
Karar Defteri Tutulmalı
İzin kurulu oluşturulması zorunlu olan işyerlerinde hem kurul çalışmalarını kayda geçmek hem de kurulun varlığını ispat için toplantılarda alınan kararlar ve yapılan işlerin yazılıp imzalandığı bir izin kurulu karar defterinin tutulması gerekli.
