Cezayı süresinde ödeyene %25, ödemeyene %50 indirim!..
Sosyal güvenlik sisteminde kişilerin yükümlülüklerini süresinde yerine getirmeleri, kayıtdışılığın önlenmesi ve caydırıcılığın artırılması açısından idari para cezaları önemli bir yere sahip. Ülkemizde idari para cezalarının caydırıcılık derecesi ise oldukça tartışmalı. Ancak bunların hepsi bir yana, bazen getirilen yasal düzenlemeler kişilerin yükümlülüklerini ertelemelerine ve hatta hiç yerine getirmemelerine neden oluyor. Sürekli çıkartılan yapılandırma kanunları da bu düzenlemelerin başında geliyor. En son geçen hafta (9 Haziran 2021) Resmi Gazete’de yayımlanan 7326 sayılı Kanun ile yeni bir yapılandırma getirildi.
Bugünkü yazımızda önce cezada peşin ödeme indirimine, daha sonra da yapılandırma kanunu ile idari para cezaları için getirilen af uygulamasına ve ortaya çıkan dengesizliğe değineceğiz.
Cezada Peşin Ödeme İndirimi %25
Sosyal güvenlik mevzuatında cezalar için peşin ödeme indirimi uygulanıyor. Peşin ödeme indiriminde sebebi açısından bir sınırlama söz konusu değil. Dolayısıyla 5510 sayılı Kanun’daki tüm idari para cezaları için peşin ödeme indirimi uygulanması mümkün.
Peşin ödeme indiriminde idari para cezasının hangi fiillerden kaynaklandığı hususu üzerinde durulmaksızın tümü için %25’lik bir indirim öngörülmüş.
Bu indirimden yararlanmak için aşağıdaki koşulların tümünün gerçekleşmesi şart;
- İdari para cezası SGK’ya itiraz edilmeden ödenmeli,
- İdari para cezası yargı yoluna başvurulmadan ödenmeli,
- İdari para cezası tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde peşin ödenmeli.
Yapılandırmada Ceza İndirimi %50
7326 sayılı yapılandırma Kanunu ile idari para cezalarının yeniden yapılandırma kapsamına dahil edilebilmesi için; işlenen fiilin 30/4/2021 tarihi veya öncesine ait bir tarih olması ve idari para cezasının en geç bu Kanunun yayım tarihi olan 9/6/2021 tarihinden önce kesinleşmiş olması gerekiyor.
Buna göre, 30/4/2021 tarihinden önce (bu tarih dâhil) işlenen fiillere ilişkin olup 9/6/2021 tarihinden önce kesinleştiği hâlde 9/6/2021 tarihi itibarıyla ödenmemiş olan idari para cezası asıllarının %50’si ile idari para cezasına uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacaklarının tamamının tahsilinden vazgeçiliyor. Bu imkandan faydalanılabilmesi için idari para cezası asıllarının %50’si ile bu tutara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden 9/6/2021 tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi gerekiyor.
Bu indirimden faydalanmak için başvuru formu doldurulmak suretiyle e-Sigorta kanalıyla veya elden ya da posta yoluyla işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine başvurulmalı.
Cezasını Ödemeyen Avantajlı
Görüldüğü üzere idari para cezasını süresinde ödemeyen işverenler süresinde ödeyenlere nazaran indirim açısından iki kat avantajlı durumda. Ortaya çıkan bu tablo hiç kuşkusuz yükümlülüklerini süresinde yerine getiren işverenlerin davranış kalıplarını olumsuz yönde etkiliyor. Nitekim yılda en az bir kez çıkartılması alışkanlık haline gelen yapılandırmalar bu beklentiyi de artırıyor.
Sosyal güvenlik sisteminde kişilerin yükümlülüklerini süresinde yerine getirmeleri, kayıtdışılığın önlenmesi ve caydırıcılığın artırılması açısından idari para cezaları önemli bir yere sahip. Ülkemizde idari para cezalarının caydırıcılık derecesi ise oldukça tartışmalı. Ancak bunların hepsi bir yana, bazen getirilen yasal düzenlemeler kişilerin yükümlülüklerini ertelemelerine ve hatta hiç yerine getirmemelerine neden oluyor. Sürekli çıkartılan yapılandırma kanunları da bu düzenlemelerin başında geliyor. En son geçen hafta (9 Haziran 2021) Resmi Gazete’de yayımlanan 7326 sayılı Kanun ile yeni bir yapılandırma getirildi.
Bugünkü yazımızda önce cezada peşin ödeme indirimine, daha sonra da yapılandırma kanunu ile idari para cezaları için getirilen af uygulamasına ve ortaya çıkan dengesizliğe değineceğiz.
Cezada Peşin Ödeme İndirimi %25
Sosyal güvenlik mevzuatında cezalar için peşin ödeme indirimi uygulanıyor. Peşin ödeme indiriminde sebebi açısından bir sınırlama söz konusu değil. Dolayısıyla 5510 sayılı Kanun’daki tüm idari para cezaları için peşin ödeme indirimi uygulanması mümkün.
Peşin ödeme indiriminde idari para cezasının hangi fiillerden kaynaklandığı hususu üzerinde durulmaksızın tümü için %25’lik bir indirim öngörülmüş.
Bu indirimden yararlanmak için aşağıdaki koşulların tümünün gerçekleşmesi şart;
- İdari para cezası SGK’ya itiraz edilmeden ödenmeli,
- İdari para cezası yargı yoluna başvurulmadan ödenmeli,
- İdari para cezası tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde peşin ödenmeli.
Yapılandırmada Ceza İndirimi %50
7326 sayılı yapılandırma Kanunu ile idari para cezalarının yeniden yapılandırma kapsamına dahil edilebilmesi için; işlenen fiilin 30/4/2021 tarihi veya öncesine ait bir tarih olması ve idari para cezasının en geç bu Kanunun yayım tarihi olan 9/6/2021 tarihinden önce kesinleşmiş olması gerekiyor.
Buna göre, 30/4/2021 tarihinden önce (bu tarih dâhil) işlenen fiillere ilişkin olup 9/6/2021 tarihinden önce kesinleştiği hâlde 9/6/2021 tarihi itibarıyla ödenmemiş olan idari para cezası asıllarının %50’si ile idari para cezasına uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacaklarının tamamının tahsilinden vazgeçiliyor. Bu imkandan faydalanılabilmesi için idari para cezası asıllarının %50’si ile bu tutara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden 9/6/2021 tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi gerekiyor.
Bu indirimden faydalanmak için başvuru formu doldurulmak suretiyle e-Sigorta kanalıyla veya elden ya da posta yoluyla işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine başvurulmalı.
Cezasını Ödemeyen Avantajlı
Görüldüğü üzere idari para cezasını süresinde ödemeyen işverenler süresinde ödeyenlere nazaran indirim açısından iki kat avantajlı durumda. Ortaya çıkan bu tablo hiç kuşkusuz yükümlülüklerini süresinde yerine getiren işverenlerin davranış kalıplarını olumsuz yönde etkiliyor. Nitekim yılda en az bir kez çıkartılması alışkanlık haline gelen yapılandırmalar bu beklentiyi de artırıyor.
14.06.2021
Dr. Mehmet BULUT
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
mhmtblt79@gmail.com
Dr. Mehmet BULUT
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
mhmtblt79@gmail.com
