10 Soruda Yeni Asgari Ücret Desteği
İlk olarak 2016 yılında uygulanan işverenlere asgari ücret desteği, 2019 yılında da devam edecek. Yürürlükteki 19 istihdam teşvikinden birisi olarak asgari ücret desteği işverenler için çok önemli bir sübvansiyon kalemi. Fakat bu kez desteğin tutarı, hesaplanması ve kapsama giren işyerlerinin tespiti önceki yıllara göre biraz daha karmaşık. Bu yazımızda yeni asgari ücret desteği uygulamasının detaylarına değineceğiz.
1- Desteğin tutarı ne kadar olacak?
Geçtiğimiz yıllarda işçi başına 100 TL olarak uygulanan desteğin tutarı, 2019’da işyeri çalışan sayısına göre farklılık gösterecek. 500’den az çalışanı olan işyerlerinde destek kapsamına giren işçi başına günlük 5 TL, aylık 150 TL verilirken, 500 (dahil) üzerinde işçisi olan işyerlerinde desteğin tutarı günlük 3,36, aylık 100,8 TL olacak. Genel olarak teşvik sisteminde işçi sayısındaki artış teşvik tutarını da artırırken, asgari ücret desteğinde durum bunun tersi olarak işleyecek. Örneğin 490 kişi için 73.500 TL destek alan işveren, 510 kişi için 51.408 TL destek alabilecek.
2- 500 işçi sayısında hangi ay esas alınacak?
İşyerinin 500’den az mı yoksa fazla mı işçi çalıştırdığı tespit edilirken cari ay çalışan sayısına değil, 2018 yılı çalışan ortalamasına bakılacak. Buna göre 2018 yılı Ocak-Kasım dönemi onbir aylık ortalama işçi sayısı 500’ün altındaysa 150 TL, 500 ve üzerinde ise 100,8 TL destek verilecek.
3- Destek kapsamına giren işçiler nasıl belirlenecek?
İşyerinde hangi personellerin asgari ücret desteği kapsamına girdiği belirlenirken, 2019 yılı cari ay toplam prim ödeme gün sayısı esas alınacak. Fakat bu prim gün sayısı 2018 yılı aynı ayında, brüt 102 TL ve altında kazançla bildirilen prim gün sayısını geçemeyecek. Örneğin 2019 Ocak ayında işyerindeki toplam prim ödeme gün sayısı 1500 fakat 2018 Ocak ayında 102 TL altındaki prim ödeme gün sayısı 1100 ise, işverene (1100 x 5) 5.500 TL destek verilecek.
Öte yandan 2019 yılında ilk defa açılan işyerlerinde 2018 yılı ile karşılaştırma imkanı bulunmadığından, bu işyerlerine 2019 yılı toplam prim gün sayısı kadar destek verilecek. Toplu iş sözleşmesi kapsamında bulunan sendikalı işyerlerinde ise 2018 yılı için prime esas kazanç sınırı 102 TL yerine 203 TL olarak uygulanacak.
4- Cari ay işçi sayısı destekten yararlanmada belirleyici mi?
Evet, belirleyici olacak. 2019 yılı asgari ücret desteği uygulamasında, önceki yıllarda yer verilmeyen bir şarta daha yer verildi. Buna göre işveren, 2018 yılı oniki ayı boyunda uzun vadeli sigorta kollarından en az işçi bildirdiği aydaki çalışan sayısının altına düşerse, destekten yararlanamayacak. Örneğin 2018 yılında en düşük sayıda sigortalı bildirimi 245 kişi ile Ağustos ayında gerçekleşmişse, 2019 yılında işveren 245 kişinin altında bildirim yaptığı aylarda asgari ücret desteğinden yararlanamayacak.
5- Destekten mahrum kalma halleri nelerdir?
İşverenin asgari ücret desteğinden yararlanabilmesi için prim ve hizmet belgelerini yasal süresinde SGK’ya vermesi, primleri yine yasal süresinde ödemesi gerekiyor. Aksi halde bu aylarda destekten yararlanamıyor. Fakat prim borcunu yapılandıran veya taksitlendiren işverenler destekten yararlanabiliyor. İşyerinde sigortasız işçi çalıştırdığı tespit edilen işverenler ise destekten mahrum bırakılıyor.
6- Linyit ve kömür madenlerinde destek nasıl uygulanacak?
Linyit ve taşkömürü maden işyerlerinde, yer altında çalışan işçiler için asgari ücret normal ücretin iki katı olarak uygulanıyor. Dolayısıyla bu işyerlerinde destek kapsamına girecek işçiler belirlenirken, diğer işyerlerindeki gibi 102 TL değil, 271 TL brüt kazanç sınırı olarak esas alınıyor. Fakat her halükarda 2018 yılı ilgili ayındaki toplam prim ödeme gün sayısının yarısını geçemiyor. Örneğin 2019/Şubat ayı prim ödeme gün sayısı 8000, 2018/Şubat ayı 271 TL altındaki prim gün sayısı 6500 olsun. 2018/Şubat ayı toplam prim gün sayısının yarısı da 5000 ise, bu işyerinde 2019/Şubat ayı için uygulanacak destek tutarı (5000 x 5) 25.000 TL’dir.
7- İhale konusu işlerde asgari ücret desteği verilecek mi?
Genel kural, özel sektörün üstlendiği ihale konusu işyerlerine de asgari ücret desteğinin verilmesidir. Fakat sözleşmesinde fiyat farkı ödeneceği öngörülen hizmet alımlarında, ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için işverenin aldığı asgari ücret desteği kadar tutar, ilgili idare tarafından hakedişten düşülecektir.
8- Diğer teşviklerle birlikte asgari ücret desteği alınabilir mi?
Evet, alınabilir. İşverenin diğer devlet desteği ve teşviklerinden yararlanması, asgari ücret desteğini almasına engel oluşturmuyor.
9- Destek için başvuru gerekiyor mu?
Hayır, asgari ücret desteği için herhangi bir başvuru gerekmiyor. İşlemler SGK tarafından sistemden gerçekleştiriliyor. Hesaplanan destek tutarı, bankada ödeme esnasında toplam tahakkuk tutarından düşülüyor. Fakat destekten mahrum kalmama adına, işyeri bazında 2018 yılında en düşük personel bildirilen aya göre cari ayları takip etmekte fayda var. Özellikle birden fazla şubesi bulunan işyerleri için bu takip ödem taşıyor.
10- Destek tutarını nereden takip edebiliriz?
Aylık olarak asgari ücret desteğinden ne kadar yararlandığınızı SGK E-Bildirge sistemi “Aylık Prim ve Hizmet Belgesi İşlemleri” linkini tıklayarak “6661 Sayılı Kanun Gereği Asgari Ücret Destek Tutarları” linkinden görebilirsiniz.
22 Ocak 2019
Dr. Sadettin ORHAN
CEO
İlk olarak 2016 yılında uygulanan işverenlere asgari ücret desteği, 2019 yılında da devam edecek. Yürürlükteki 19 istihdam teşvikinden birisi olarak asgari ücret desteği işverenler için çok önemli bir sübvansiyon kalemi. Fakat bu kez desteğin tutarı, hesaplanması ve kapsama giren işyerlerinin tespiti önceki yıllara göre biraz daha karmaşık. Bu yazımızda yeni asgari ücret desteği uygulamasının detaylarına değineceğiz.
1- Desteğin tutarı ne kadar olacak?
Geçtiğimiz yıllarda işçi başına 100 TL olarak uygulanan desteğin tutarı, 2019’da işyeri çalışan sayısına göre farklılık gösterecek. 500’den az çalışanı olan işyerlerinde destek kapsamına giren işçi başına günlük 5 TL, aylık 150 TL verilirken, 500 (dahil) üzerinde işçisi olan işyerlerinde desteğin tutarı günlük 3,36, aylık 100,8 TL olacak. Genel olarak teşvik sisteminde işçi sayısındaki artış teşvik tutarını da artırırken, asgari ücret desteğinde durum bunun tersi olarak işleyecek. Örneğin 490 kişi için 73.500 TL destek alan işveren, 510 kişi için 51.408 TL destek alabilecek.
2- 500 işçi sayısında hangi ay esas alınacak?
İşyerinin 500’den az mı yoksa fazla mı işçi çalıştırdığı tespit edilirken cari ay çalışan sayısına değil, 2018 yılı çalışan ortalamasına bakılacak. Buna göre 2018 yılı Ocak-Kasım dönemi onbir aylık ortalama işçi sayısı 500’ün altındaysa 150 TL, 500 ve üzerinde ise 100,8 TL destek verilecek.
3- Destek kapsamına giren işçiler nasıl belirlenecek?
İşyerinde hangi personellerin asgari ücret desteği kapsamına girdiği belirlenirken, 2019 yılı cari ay toplam prim ödeme gün sayısı esas alınacak. Fakat bu prim gün sayısı 2018 yılı aynı ayında, brüt 102 TL ve altında kazançla bildirilen prim gün sayısını geçemeyecek. Örneğin 2019 Ocak ayında işyerindeki toplam prim ödeme gün sayısı 1500 fakat 2018 Ocak ayında 102 TL altındaki prim ödeme gün sayısı 1100 ise, işverene (1100 x 5) 5.500 TL destek verilecek.
Öte yandan 2019 yılında ilk defa açılan işyerlerinde 2018 yılı ile karşılaştırma imkanı bulunmadığından, bu işyerlerine 2019 yılı toplam prim gün sayısı kadar destek verilecek. Toplu iş sözleşmesi kapsamında bulunan sendikalı işyerlerinde ise 2018 yılı için prime esas kazanç sınırı 102 TL yerine 203 TL olarak uygulanacak.
4- Cari ay işçi sayısı destekten yararlanmada belirleyici mi?
Evet, belirleyici olacak. 2019 yılı asgari ücret desteği uygulamasında, önceki yıllarda yer verilmeyen bir şarta daha yer verildi. Buna göre işveren, 2018 yılı oniki ayı boyunda uzun vadeli sigorta kollarından en az işçi bildirdiği aydaki çalışan sayısının altına düşerse, destekten yararlanamayacak. Örneğin 2018 yılında en düşük sayıda sigortalı bildirimi 245 kişi ile Ağustos ayında gerçekleşmişse, 2019 yılında işveren 245 kişinin altında bildirim yaptığı aylarda asgari ücret desteğinden yararlanamayacak.
5- Destekten mahrum kalma halleri nelerdir?
İşverenin asgari ücret desteğinden yararlanabilmesi için prim ve hizmet belgelerini yasal süresinde SGK’ya vermesi, primleri yine yasal süresinde ödemesi gerekiyor. Aksi halde bu aylarda destekten yararlanamıyor. Fakat prim borcunu yapılandıran veya taksitlendiren işverenler destekten yararlanabiliyor. İşyerinde sigortasız işçi çalıştırdığı tespit edilen işverenler ise destekten mahrum bırakılıyor.
6- Linyit ve kömür madenlerinde destek nasıl uygulanacak?
Linyit ve taşkömürü maden işyerlerinde, yer altında çalışan işçiler için asgari ücret normal ücretin iki katı olarak uygulanıyor. Dolayısıyla bu işyerlerinde destek kapsamına girecek işçiler belirlenirken, diğer işyerlerindeki gibi 102 TL değil, 271 TL brüt kazanç sınırı olarak esas alınıyor. Fakat her halükarda 2018 yılı ilgili ayındaki toplam prim ödeme gün sayısının yarısını geçemiyor. Örneğin 2019/Şubat ayı prim ödeme gün sayısı 8000, 2018/Şubat ayı 271 TL altındaki prim gün sayısı 6500 olsun. 2018/Şubat ayı toplam prim gün sayısının yarısı da 5000 ise, bu işyerinde 2019/Şubat ayı için uygulanacak destek tutarı (5000 x 5) 25.000 TL’dir.
7- İhale konusu işlerde asgari ücret desteği verilecek mi?
Genel kural, özel sektörün üstlendiği ihale konusu işyerlerine de asgari ücret desteğinin verilmesidir. Fakat sözleşmesinde fiyat farkı ödeneceği öngörülen hizmet alımlarında, ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için işverenin aldığı asgari ücret desteği kadar tutar, ilgili idare tarafından hakedişten düşülecektir.
8- Diğer teşviklerle birlikte asgari ücret desteği alınabilir mi?
Evet, alınabilir. İşverenin diğer devlet desteği ve teşviklerinden yararlanması, asgari ücret desteğini almasına engel oluşturmuyor.
9- Destek için başvuru gerekiyor mu?
Hayır, asgari ücret desteği için herhangi bir başvuru gerekmiyor. İşlemler SGK tarafından sistemden gerçekleştiriliyor. Hesaplanan destek tutarı, bankada ödeme esnasında toplam tahakkuk tutarından düşülüyor. Fakat destekten mahrum kalmama adına, işyeri bazında 2018 yılında en düşük personel bildirilen aya göre cari ayları takip etmekte fayda var. Özellikle birden fazla şubesi bulunan işyerleri için bu takip ödem taşıyor.
10- Destek tutarını nereden takip edebiliriz?
Aylık olarak asgari ücret desteğinden ne kadar yararlandığınızı SGK E-Bildirge sistemi “Aylık Prim ve Hizmet Belgesi İşlemleri” linkini tıklayarak “6661 Sayılı Kanun Gereği Asgari Ücret Destek Tutarları” linkinden görebilirsiniz.
22 Ocak 2019
Dr. Sadettin ORHAN
CEO
