Yeni torba kanun teklifinde çalışma hayatına ilişkin neler var?
Geçen hafta TBMM’ye geniş kapsamlı bir torba kanun teklifi sunuldu. Kısa süre içerisinde de bu teklifin kabul edilmesi ve Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmesi bekleniyor. Teklifin içerisinde çalışma hayatına ilişkin önemli düzenlemeler de yer alıyor.
Yemek Bedeli İstisnasından Yararlanmak Daha Kolay Olacak
Gelir Vergisi Kanunu’nun 23. Maddesinin birinci fıkrası ücret gelirlerindeki istisnaları düzenlemekte. Bu fıkranın sekizinci bendine göre, işverenler tarafından çalışanlara işyerinde veya müştemilatında yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatler gelir vergisinden istisna edilmiştir. İşverenlerce işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda ise çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin ilgili yıl için belirtilen tutarı (2022 yılı için 51 TL’yi) aşmaması ve buna ilişkin ödemenin yemek verme hizmetini sağlayan mükelleflere yapılması şartıyla bu ödemeler istisna kapsamında değerlendirilmekte. Ödemenin söz konusu tutarı aşması halinde aşan kısım ile hizmet erbabına yemek bedeli olarak nakden yapılan ödemeler ve bu amaçla sağlanan menfaatler ücret olarak vergilendirilmekte. Ayrıca yemek bedelinin yemek kartlarına veya çeklerine yüklenmek suretiyle kullandırılması durumunda ise yemek bedelinin 51 TL’yi aşmayan kısmının yemek verme hizmeti sağlayan işletmelerde kullanılması kaydıyla gelir vergisinden istisna olup, bu kartların/çeklerin yemek hizmeti vermeyen market gibi işletmelerde alışveriş yapılmasında kullanıldığı durumlarda söz konusu istisnadan faydalanılamamakta.
Torba kanun teklifi ile getirilen düzenleme ile yemek bedelinin çalışanların banka hesabına yatırılması ve çalışanlarca bu tutarın yemek hizmeti veren işletmeler dışında da kullanılması durumunda bahsedilen istisnadan faydalanılması mümkün olacak.
Yurtdışına Götürülen İşçiye Vergi İstisnası
Torba kanun teklifiyle Gelir Vergisi Kanunu’nun 23. Maddesinin birinci fıkrasına yeni bir bent ekleniyor ve ücret gelirlerine ilişkin yeni bir istisna düzenlemesi getiriliyor. Buna göre; Yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerde, hizmet erbabının yurt dışında çalıştırılmasını teşvik etmek amacıyla, yurt dışında bu işlerde çalışmak üzere götürülen ve fiilen yurt dışında çalışan hizmet erbabına yurt dışından karşılanarak yapılan ücret ödemeleri gelir vergisinden ve damga vergisinden istisna ediliyor.
Elektrik ve Isınma Ödemelerine İstisna
Torba kanun teklifinde yer alan bir diğer önemli düzenleme ise işverenler tarafından çalışanlarına yapılan elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma ödemeleri ile ilgili. Buna göre işveren tarafından çalışanlarına elektrik, doğalgaz ve ısınma giderlerine karşılık olmak üzere maddenin yürürlüğe girdiği tarihten 2023 Haziran sonuna kadar, mevcut ücretlerine/prime esas kazançlarına ilave olarak yapılacak aylık 1.000 TL’yi aşmayan ödemeler prime esas kazanca dahil edilmeyecek ve gelir vergisinden de istisna tutulacak.
Hatalı KÇÖ ve NÜD İşlemlerine Terkin
Torba kanun teklifi ile 4447 sayılı Kanun’a geçici bir madde ekleniyor ve pandemi sürecinde yapılan hatalı işlemler ile ilgili birkaç düzenleme yapılıyor. Buna göre;
- Covid-19 sebebiyle işverenlerin yaptıkları zorlayıcı sebep gerekçeli kısa çalışma başvurularının alınması, değerlendirilmesi ve ödenmesine ilişkin işlemler ile nakdi ücret desteği işlemleri hakkında Bakanlık ve personeline herhangi bir sorumluluk yüklenemeyecek.
- Covid-19 sebebiyle ödenen kısa çalışma ödeneği ile nakdi ücret desteği ödemelerinde hatalı işlemlerden kaynaklanan fazla ve yersiz ödemelerden tahsil edilmemiş olanlar terkin edilecek. Ancak tahsil edilenler iade veya mahsup edilmeyecek.
- Kısa çalışma uygulanan dönemde ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı haller dışında işveren tarafından işçi çıkarılmasına istinaden oluşan fazla ve yersiz ödemeler ile ceza soruşturması veya kovuşturmasına konu olmuş kısa çalışma ödeneği ve nakdi ücret desteği ödemeleri için söz konusu düzenlemeler uygulanmayacak.
- Ceza soruşturması veya kovuşturması sonucu takipsizlik veya beraat kararı verilenler hakkında ise terkin hükümleri uygulanabilecek.
17.10.2022
Dr. Mehmet BULUT
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
[email protected]
Geçen hafta TBMM’ye geniş kapsamlı bir torba kanun teklifi sunuldu. Kısa süre içerisinde de bu teklifin kabul edilmesi ve Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmesi bekleniyor. Teklifin içerisinde çalışma hayatına ilişkin önemli düzenlemeler de yer alıyor.
Yemek Bedeli İstisnasından Yararlanmak Daha Kolay Olacak
Gelir Vergisi Kanunu’nun 23. Maddesinin birinci fıkrası ücret gelirlerindeki istisnaları düzenlemekte. Bu fıkranın sekizinci bendine göre, işverenler tarafından çalışanlara işyerinde veya müştemilatında yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatler gelir vergisinden istisna edilmiştir. İşverenlerce işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda ise çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin ilgili yıl için belirtilen tutarı (2022 yılı için 51 TL’yi) aşmaması ve buna ilişkin ödemenin yemek verme hizmetini sağlayan mükelleflere yapılması şartıyla bu ödemeler istisna kapsamında değerlendirilmekte. Ödemenin söz konusu tutarı aşması halinde aşan kısım ile hizmet erbabına yemek bedeli olarak nakden yapılan ödemeler ve bu amaçla sağlanan menfaatler ücret olarak vergilendirilmekte. Ayrıca yemek bedelinin yemek kartlarına veya çeklerine yüklenmek suretiyle kullandırılması durumunda ise yemek bedelinin 51 TL’yi aşmayan kısmının yemek verme hizmeti sağlayan işletmelerde kullanılması kaydıyla gelir vergisinden istisna olup, bu kartların/çeklerin yemek hizmeti vermeyen market gibi işletmelerde alışveriş yapılmasında kullanıldığı durumlarda söz konusu istisnadan faydalanılamamakta.
Torba kanun teklifi ile getirilen düzenleme ile yemek bedelinin çalışanların banka hesabına yatırılması ve çalışanlarca bu tutarın yemek hizmeti veren işletmeler dışında da kullanılması durumunda bahsedilen istisnadan faydalanılması mümkün olacak.
Yurtdışına Götürülen İşçiye Vergi İstisnası
Torba kanun teklifiyle Gelir Vergisi Kanunu’nun 23. Maddesinin birinci fıkrasına yeni bir bent ekleniyor ve ücret gelirlerine ilişkin yeni bir istisna düzenlemesi getiriliyor. Buna göre; Yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerde, hizmet erbabının yurt dışında çalıştırılmasını teşvik etmek amacıyla, yurt dışında bu işlerde çalışmak üzere götürülen ve fiilen yurt dışında çalışan hizmet erbabına yurt dışından karşılanarak yapılan ücret ödemeleri gelir vergisinden ve damga vergisinden istisna ediliyor.
Elektrik ve Isınma Ödemelerine İstisna
Torba kanun teklifinde yer alan bir diğer önemli düzenleme ise işverenler tarafından çalışanlarına yapılan elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma ödemeleri ile ilgili. Buna göre işveren tarafından çalışanlarına elektrik, doğalgaz ve ısınma giderlerine karşılık olmak üzere maddenin yürürlüğe girdiği tarihten 2023 Haziran sonuna kadar, mevcut ücretlerine/prime esas kazançlarına ilave olarak yapılacak aylık 1.000 TL’yi aşmayan ödemeler prime esas kazanca dahil edilmeyecek ve gelir vergisinden de istisna tutulacak.
Hatalı KÇÖ ve NÜD İşlemlerine Terkin
Torba kanun teklifi ile 4447 sayılı Kanun’a geçici bir madde ekleniyor ve pandemi sürecinde yapılan hatalı işlemler ile ilgili birkaç düzenleme yapılıyor. Buna göre;
- Covid-19 sebebiyle işverenlerin yaptıkları zorlayıcı sebep gerekçeli kısa çalışma başvurularının alınması, değerlendirilmesi ve ödenmesine ilişkin işlemler ile nakdi ücret desteği işlemleri hakkında Bakanlık ve personeline herhangi bir sorumluluk yüklenemeyecek.
- Covid-19 sebebiyle ödenen kısa çalışma ödeneği ile nakdi ücret desteği ödemelerinde hatalı işlemlerden kaynaklanan fazla ve yersiz ödemelerden tahsil edilmemiş olanlar terkin edilecek. Ancak tahsil edilenler iade veya mahsup edilmeyecek.
- Kısa çalışma uygulanan dönemde ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı haller dışında işveren tarafından işçi çıkarılmasına istinaden oluşan fazla ve yersiz ödemeler ile ceza soruşturması veya kovuşturmasına konu olmuş kısa çalışma ödeneği ve nakdi ücret desteği ödemeleri için söz konusu düzenlemeler uygulanmayacak.
- Ceza soruşturması veya kovuşturması sonucu takipsizlik veya beraat kararı verilenler hakkında ise terkin hükümleri uygulanabilecek.
17.10.2022
Dr. Mehmet BULUT
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
[email protected]