İşyerinde Acil Durum Yükümlülüğüne Dikkat!…
Geçtiğimiz ay 7252 sayılı Torba Kanunla kamu kurumları ile az tehlikeli ve 50 den az çalışanı olan işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerine ilişkin personel çalıştırma yükümlülüğü 31/12/2023 tarihine kadar ertelenmişti. Ayrıca 31/12/2023 tarihine kadar, çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B) sınıfı iş güvenliği uzmanları ve tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (C) sınıfı iş güvenliği uzmanları tarafından iş güvenliği hizmetleri yerine getirilebilecek.
Yukarıda bahsettiğimiz söz konusu ertelemeler kamu kurumları ile az tehlikeli ve 50 den az çalışanı olan işyerlerinde sadece İSG personeli açısından geçerli. Dolayısıyla İSG mevzuatında yer alan diğer yükümlülüklerin bu işyerleri tarafından yerine getirilmesine devam edilecek. Risk değerlendirmesinin yapılması, İSG eğitimlerinin düzenlenmesi ve acil durum planının yapılması bu yükümlülüklerden bazıları.
Bu yazımızda tüm işyerleri için geçerli olan ve İSG açısından büyük öneme sahip acil durum yükümlülüğünden bahsedeceğiz.
Her İşyeri Acil Durumları Belirlenmeli
Acil durum, tehlike sınıfına bakılmaksızın tüm işyerlerinde ortaya çıkabilir. Mevzuatımıza göre acil durum, işyerinin tamamında veya bir kısmında meydana gelebilecek yangın, patlama, tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanan yayılım, doğal afet gibi acil müdahale, mücadele, ilkyardım veya tahliye gerektiren olayları ifade ediyor.
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeler, iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak meydana gelebilecek ve çalışan ile çalışma çevresini etkileyecek acil durumları önceden değerlendirerek muhtemel acil durumları belirlemek zorunda. Bunun için de bir acil durum planı hazırlamalı.
Acil durum planı, tüm işyerleri için tasarım veya kuruluş aşamasından başlamak üzere acil durumların belirlenmesi, bunların olumsuz etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı tedbirlerin alınması, görevlendirilecek kişilerin belirlenmesi, acil durum müdahale ve tahliye yöntemlerinin oluşturulması, dokümantasyon, tatbikat ve acil durum planının yenilenmesi aşamaları izlenerek hazırlanır.
İşveren acil durumları önceden belirlemenin yanı sıra, acil durumların olumsuz etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı tedbirleri de almak zorunda.
Acil durumların olumsuz etkilerinden korunmak üzere tedbirler belirlenirken gerekli olduğu durumda ölçüm ve değerlendirmeler yapılır. Alınacak tedbirler, risklerden korunma ilkelerine uygun olmak ve toplu korumayı esas almak zorunda.
Belirli Periyodlarla Acil Durum Planı Yenilenmeli
İşyerinde, belirlenmiş olan acil durumları etkileyebilecek veya yeni acil durumların ortaya çıkmasına neden olacak değişikliklerin meydana gelmesi halinde etkinin büyüklüğüne göre acil durum planı tamamen veya kısmen yenilenmelidir.
Hazırlanmış olan acil durum planları;
- Çok tehlikeli işyerlerinde en geç iki yılda bir yenilenir.
- Tehlikeli işyerlerinde en geç dört yılda bir yenilenir.
- Az tehlikeli işyerlerinde en geç altı yılda bir yenilenir.
Müdahale Yöntemleri Yazılı Olmalı ve Eğitimli Personel Bulunmalı
İşverence acil durumların meydana gelmesi halinde uyarı verme, arama, kurtarma, tahliye, haberleşme, ilk yardım ve yangınla mücadele gibi uygulanması gereken acil durum müdahale yöntemleri belirlenmeli ve yazılı hale getirilmelidir.
İşveren; çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 çalışana, tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 40 çalışana ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 50 çalışana kadar;
a) Arama, kurtarma ve tahliye,
b) Yangınla mücadele,
konularının her biri için uygun donanıma sahip ve özel eğitimli en az birer çalışanı destek elemanı olarak görevlendirmek zorunda. İşyerinde bunları aşan sayılarda çalışanın bulunması halinde, tehlike sınıfına göre her 30, 40 ve 50’ye kadar çalışan için birer destek elemanı daha görevlendirir.
10’dan az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde bu yükümlülüğü yerine getirmek üzere bir kişi görevlendirilmesi yeterlidir.
İşyerinde Tatbikat Yapılmalı
Hazırlanan acil durum planının uygulama adımlarının düzenli olarak takip edilebilmesi ve uygulanabilirliğinden emin olmak için işyerlerinde yılda en az bir defa olmak üzere tatbikat yapılır, denetlenir ve gözden geçirilerek gerekli düzeltici ve önleyici faaliyetler yapılır. Ayrıca, gerçekleştirilen tatbikatın tarihi, görülen eksiklikler ve bu eksiklikler doğrultusunda yapılacak düzenlemeleri içeren tatbikat raporu hazırlanır.
Para Cezası Var
Acil durum hallerinde işverenin yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde tehlike sınıfına ve çalıştırılan işçi sayısına göre değişen idari para cezası ödenmek zorunda.
Buna göre;
Geçtiğimiz ay 7252 sayılı Torba Kanunla kamu kurumları ile az tehlikeli ve 50 den az çalışanı olan işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerine ilişkin personel çalıştırma yükümlülüğü 31/12/2023 tarihine kadar ertelenmişti. Ayrıca 31/12/2023 tarihine kadar, çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B) sınıfı iş güvenliği uzmanları ve tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (C) sınıfı iş güvenliği uzmanları tarafından iş güvenliği hizmetleri yerine getirilebilecek.
Yukarıda bahsettiğimiz söz konusu ertelemeler kamu kurumları ile az tehlikeli ve 50 den az çalışanı olan işyerlerinde sadece İSG personeli açısından geçerli. Dolayısıyla İSG mevzuatında yer alan diğer yükümlülüklerin bu işyerleri tarafından yerine getirilmesine devam edilecek. Risk değerlendirmesinin yapılması, İSG eğitimlerinin düzenlenmesi ve acil durum planının yapılması bu yükümlülüklerden bazıları.
Bu yazımızda tüm işyerleri için geçerli olan ve İSG açısından büyük öneme sahip acil durum yükümlülüğünden bahsedeceğiz.
Her İşyeri Acil Durumları Belirlenmeli
Acil durum, tehlike sınıfına bakılmaksızın tüm işyerlerinde ortaya çıkabilir. Mevzuatımıza göre acil durum, işyerinin tamamında veya bir kısmında meydana gelebilecek yangın, patlama, tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanan yayılım, doğal afet gibi acil müdahale, mücadele, ilkyardım veya tahliye gerektiren olayları ifade ediyor.
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeler, iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak meydana gelebilecek ve çalışan ile çalışma çevresini etkileyecek acil durumları önceden değerlendirerek muhtemel acil durumları belirlemek zorunda. Bunun için de bir acil durum planı hazırlamalı.
Acil durum planı, tüm işyerleri için tasarım veya kuruluş aşamasından başlamak üzere acil durumların belirlenmesi, bunların olumsuz etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı tedbirlerin alınması, görevlendirilecek kişilerin belirlenmesi, acil durum müdahale ve tahliye yöntemlerinin oluşturulması, dokümantasyon, tatbikat ve acil durum planının yenilenmesi aşamaları izlenerek hazırlanır.
İşveren acil durumları önceden belirlemenin yanı sıra, acil durumların olumsuz etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı tedbirleri de almak zorunda.
Acil durumların olumsuz etkilerinden korunmak üzere tedbirler belirlenirken gerekli olduğu durumda ölçüm ve değerlendirmeler yapılır. Alınacak tedbirler, risklerden korunma ilkelerine uygun olmak ve toplu korumayı esas almak zorunda.
Belirli Periyodlarla Acil Durum Planı Yenilenmeli
İşyerinde, belirlenmiş olan acil durumları etkileyebilecek veya yeni acil durumların ortaya çıkmasına neden olacak değişikliklerin meydana gelmesi halinde etkinin büyüklüğüne göre acil durum planı tamamen veya kısmen yenilenmelidir.
Hazırlanmış olan acil durum planları;
- Çok tehlikeli işyerlerinde en geç iki yılda bir yenilenir.
- Tehlikeli işyerlerinde en geç dört yılda bir yenilenir.
- Az tehlikeli işyerlerinde en geç altı yılda bir yenilenir.
Müdahale Yöntemleri Yazılı Olmalı ve Eğitimli Personel Bulunmalı
İşverence acil durumların meydana gelmesi halinde uyarı verme, arama, kurtarma, tahliye, haberleşme, ilk yardım ve yangınla mücadele gibi uygulanması gereken acil durum müdahale yöntemleri belirlenmeli ve yazılı hale getirilmelidir.
İşveren; çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 çalışana, tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 40 çalışana ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 50 çalışana kadar;
a) Arama, kurtarma ve tahliye,
b) Yangınla mücadele,
konularının her biri için uygun donanıma sahip ve özel eğitimli en az birer çalışanı destek elemanı olarak görevlendirmek zorunda. İşyerinde bunları aşan sayılarda çalışanın bulunması halinde, tehlike sınıfına göre her 30, 40 ve 50’ye kadar çalışan için birer destek elemanı daha görevlendirir.
10’dan az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde bu yükümlülüğü yerine getirmek üzere bir kişi görevlendirilmesi yeterlidir.
İşyerinde Tatbikat Yapılmalı
Hazırlanan acil durum planının uygulama adımlarının düzenli olarak takip edilebilmesi ve uygulanabilirliğinden emin olmak için işyerlerinde yılda en az bir defa olmak üzere tatbikat yapılır, denetlenir ve gözden geçirilerek gerekli düzeltici ve önleyici faaliyetler yapılır. Ayrıca, gerçekleştirilen tatbikatın tarihi, görülen eksiklikler ve bu eksiklikler doğrultusunda yapılacak düzenlemeleri içeren tatbikat raporu hazırlanır.
Para Cezası Var
Acil durum hallerinde işverenin yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde tehlike sınıfına ve çalıştırılan işçi sayısına göre değişen idari para cezası ödenmek zorunda.
Buna göre;
- Acil durumları belirlememek,
- Acil durumlar için tedbir almamak,
- Acil durum planlarını hazırlamamak,
- Destek elemanı görevlendirmemek,
- Araç gereç sağlamamak,
- Acil durumlarda işyeri dışındaki kuruluşla irtibatı sağlayacak düzenlemeyi yapmamak
Söz konusu ceza tutarları her bir yükümlülük için ayrı ayrı uygulanıyor ve aykırılığın devamı halinde cezalar her ay uygulanmaya devam ediliyor.
10.08.2020
Dr. Mehmet BULUT
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
[email protected]
10.08.2020
Dr. Mehmet BULUT
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
[email protected]
