10 soruda zorunlu arabuluculuk uygulaması
7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edilerek yasalaştı ve 25 Ekim 2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Peki yeni İş Mahkemeleri Kanunu ile çalışma hayatında neler değişecek? Bu konuda merak edilenleri on soru başlığı altında cevaplandırmaya çalışacağız.
1. Arabulucu kimdir?
Arabulucu, Adalet Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş ve arabulucular siciline kayıtlı kişidir.
2. Arabulucuya başvurma zorunluluğu ne zaman başlıyor?
1 Ocak 2018 tarihi itibariyle, işçi ve işveren arasında yaşanan uyuşmazlıklarda dava yoluna gidilmeden önce arabulucuya başvurulması zorunlu olacak. Yani işçi veya işveren, doğrudan karşı taraf hakkında dava yoluna başvuramayacak, önce arabulucuya başvurulacak. Dolayısıyla 1 Ocak 2018 tarihi itibariyle, ücret alacağı, kıdem, ihbar vb. tazminat alacağı ve işe iade talebiyle doğrudan dava açılamayacak.
3. Hangi konularda arabulucuya başvurmadan doğrudan dava açılabilecek?
İş kazası ve meslek hastalığından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat, tespit, itiraz ve rücu davalarında arabulucuya başvurma şartı aranmayacak. Bu konularda doğrudan dava açılabilecek. Ayrıca sigortasız çalıştırılan kişiler de arabulucuya başvurmaksızın doğrudan hizmet tespit davası açabilecek.
4. Arabulucuyu kim belirleyecek?
İşçi ile işveren arasındaki uyuşmazlığa dair arabulucu görevlendirmesi adliyelerdeki arabuluculuk büroları tarafından yapılabilecek. Fakat taraflar kendileri anlaşarak bir arabulucu tayin edebilecekler. Bir taraf, diğer tarafın belirlediği arabulucuyu kabul etmek zorunda olmayacak.
5. Arabulucu, başvuruyu ne kadar sürede sonuçlandıracak?
Arabulucu, yapılan başvuruyu en geç üç hafta içerisinde sonuçlandıracak. Zorunlu hallerde bu süre en fazla bir hafta daha uzatılacaktır.
6. Arabulucuda anlaşma sağlanamazsa ne olacak?
İşçi ve işveren, tayin edilen arabulucunun hazır bulunduğu toplantı veya toplantılara katılarak, uyuşmazlık konusu ile ilgili iradesini ortaya koyacak. Taraflardan birisi, geçerli bir mazeret göstermeksizin ilk toplantıya katılmazsa, bu durum tutanağa bağlanarak arabuluculuk faaliyeti sona erecek. Bu durumda yargılama süreci sonrasında, toplantıya katılmayan taraf kısmen veya tamamen haklı çıksa dahi, yargılama giderinin tamamını ödeyecek.
7. Arabulucuda anlaşılırsa ne olacak?
Tarafların arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaları halinde, konu tutanağa bağlanacak. İşçi veya işveren, arabulucu vasıtasıyla anlaşmaya varılan konuda dava açamayacak.
8. Arabulucuya kim, ne kadar ödeme yapacak?
Arabuluculuk ücretini işçi ve işveren eşit olarak paylaşacağı gibi, tarafların mutabık kalması halinde tek taraf da ücretin tamamını ödeyebilecek. Arabuluculuk ücreti 120 TL’den başlamak üzere, arabuluculuk faaliyetinin süresine bağlı olarak değişecek.
9. Alt işveren olan işyerlerinde kiminle anlaşma yapılacak?
Asıl işveren - alt işveren ilişkisinin bulunduğu işyerlerinde, işe iade talebiyle arabulucuya başvurulması halinde, anlaşmanın gerçekleşebilmesi için her iki işverenin arabuluculuk görüşmelerine birlikte katılması gerekiyor.
10. 1 Ocak 2018’e kadar dava açılabilir mi?
İşçi ve işveren uyuşmazlıklarında dava açmadan önce arabulucuya başvurma zorunluluğu 1 Ocak 2018’de başlayacak. Dolayısıyla bu tarihe kadar, varsa uyuşmazlık konusuyla ilgili olarak doğrudan dava açmak mümkün.
Güncelleme: 27.1.2019
Dr. Sadettin ORHAN
CEO
7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edilerek yasalaştı ve 25 Ekim 2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Peki yeni İş Mahkemeleri Kanunu ile çalışma hayatında neler değişecek? Bu konuda merak edilenleri on soru başlığı altında cevaplandırmaya çalışacağız.
1. Arabulucu kimdir?
Arabulucu, Adalet Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş ve arabulucular siciline kayıtlı kişidir.
2. Arabulucuya başvurma zorunluluğu ne zaman başlıyor?
1 Ocak 2018 tarihi itibariyle, işçi ve işveren arasında yaşanan uyuşmazlıklarda dava yoluna gidilmeden önce arabulucuya başvurulması zorunlu olacak. Yani işçi veya işveren, doğrudan karşı taraf hakkında dava yoluna başvuramayacak, önce arabulucuya başvurulacak. Dolayısıyla 1 Ocak 2018 tarihi itibariyle, ücret alacağı, kıdem, ihbar vb. tazminat alacağı ve işe iade talebiyle doğrudan dava açılamayacak.
3. Hangi konularda arabulucuya başvurmadan doğrudan dava açılabilecek?
İş kazası ve meslek hastalığından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat, tespit, itiraz ve rücu davalarında arabulucuya başvurma şartı aranmayacak. Bu konularda doğrudan dava açılabilecek. Ayrıca sigortasız çalıştırılan kişiler de arabulucuya başvurmaksızın doğrudan hizmet tespit davası açabilecek.
4. Arabulucuyu kim belirleyecek?
İşçi ile işveren arasındaki uyuşmazlığa dair arabulucu görevlendirmesi adliyelerdeki arabuluculuk büroları tarafından yapılabilecek. Fakat taraflar kendileri anlaşarak bir arabulucu tayin edebilecekler. Bir taraf, diğer tarafın belirlediği arabulucuyu kabul etmek zorunda olmayacak.
5. Arabulucu, başvuruyu ne kadar sürede sonuçlandıracak?
Arabulucu, yapılan başvuruyu en geç üç hafta içerisinde sonuçlandıracak. Zorunlu hallerde bu süre en fazla bir hafta daha uzatılacaktır.
6. Arabulucuda anlaşma sağlanamazsa ne olacak?
İşçi ve işveren, tayin edilen arabulucunun hazır bulunduğu toplantı veya toplantılara katılarak, uyuşmazlık konusu ile ilgili iradesini ortaya koyacak. Taraflardan birisi, geçerli bir mazeret göstermeksizin ilk toplantıya katılmazsa, bu durum tutanağa bağlanarak arabuluculuk faaliyeti sona erecek. Bu durumda yargılama süreci sonrasında, toplantıya katılmayan taraf kısmen veya tamamen haklı çıksa dahi, yargılama giderinin tamamını ödeyecek.
7. Arabulucuda anlaşılırsa ne olacak?
Tarafların arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaları halinde, konu tutanağa bağlanacak. İşçi veya işveren, arabulucu vasıtasıyla anlaşmaya varılan konuda dava açamayacak.
8. Arabulucuya kim, ne kadar ödeme yapacak?
Arabuluculuk ücretini işçi ve işveren eşit olarak paylaşacağı gibi, tarafların mutabık kalması halinde tek taraf da ücretin tamamını ödeyebilecek. Arabuluculuk ücreti 120 TL’den başlamak üzere, arabuluculuk faaliyetinin süresine bağlı olarak değişecek.
9. Alt işveren olan işyerlerinde kiminle anlaşma yapılacak?
Asıl işveren - alt işveren ilişkisinin bulunduğu işyerlerinde, işe iade talebiyle arabulucuya başvurulması halinde, anlaşmanın gerçekleşebilmesi için her iki işverenin arabuluculuk görüşmelerine birlikte katılması gerekiyor.
10. 1 Ocak 2018’e kadar dava açılabilir mi?
İşçi ve işveren uyuşmazlıklarında dava açmadan önce arabulucuya başvurma zorunluluğu 1 Ocak 2018’de başlayacak. Dolayısıyla bu tarihe kadar, varsa uyuşmazlık konusuyla ilgili olarak doğrudan dava açmak mümkün.
Güncelleme: 27.1.2019
Dr. Sadettin ORHAN
CEO
