İşe İade Davalarında Neler Değişti?
Geçerli veya haklı nedene dayanmaksızın işveren tarafından işten çıkartılan işçilerin açtığı işe iade davaları iş yargısında önemli bir yer tutuyor. İşe iade davaları işçi tarafından direkt iş mahkemelerinde açılmakta iken geçtiğimiz hafta Resmi Gazete’de yayımlanan 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu ile önemli değişiklikler getirildi.
İşe İade Başvurusu Arabulucuya
7036 sayılı Kanun ile işe iade davaları konusunda getirilen en önemli düzenleme başvurunun arabulucuya yapılması ile ilgili.
Buna göre; iş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde işe iade talebiyle, İş Mahkemeleri Kanunu hükümleri uyarınca arabulucuya başvurmak zorunda.
Anlaşma Olmazsa İş Mahkemesine
Yeni sistemde iş mahkemeleri, arabuluculuk aşamasında anlaşma sağlanamazsa devreye giriyor. Şayet arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamazsa son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren, iki hafta içinde iş mahkemesinde dava açılabilecek.
Bunun yanı sıra taraflar anlaşırlarsa uyuşmazlık söz konusu iki haftalık sürede iş mahkemesi yerine özel hakeme de götürülebilir. Ancak arabuluculuk müessesesi ile paralel amacı bulunan özel hakem uygulamasının bu aşamadan sonra pek uygulanabilirliğinin kalmayacağı açık.
Doğrudan Dava Açılamaz
Arabulucuya başvurmaksızın doğrudan iş mahkemesine dava açılması mümkün değil. Bu şekilde doğrudan dava açılması halinde dava usulden reddedilecek ve ret kararı taraflara resen tebliğ edilecek.
Söz konusu kesinleşen ret kararının resen tebliğinden itibaren iki hafta içinde arabulucuya başvurulabilmesi mümkün.
İstinaf Var Temyiz Yok
İş mahkemesi tarafından verilen karar üzerine taraflarca istinaf yoluna başvurulabilecek. İstinaf başvurusu iki hafta içinde bölge adliye mahkemesine yapılabilecek.
Bölge adliye mahkemesi tarafından verilen kararlar kesin ve bu kararlara karşı temyiz başvurusunda bulunulamayacak.
Dava Tarihindeki Ücret Esas Alınacak
İşe iade başvurularının bazı sonuçları bulunuyor. Şöyle ki;
Tarih ve Parasal Tutarlar Belirlenmeli
7036 sayılı Kanun ile getirilen bir diğer düzenleme ise işe iade ile ilgili arabuluculuk faaliyeti sonunda işe başlama ve parasal tutarların belirlenmesi ile ilgili. Buna göre, arabuluculuk faaliyeti sonunda tarafların, işçinin işe başlatılması konusunda anlaşmaları hâlinde;
a) İşe başlatma tarihini,
b) Hesaplanan ücret ve diğer hakların parasal miktarını,
c) İşçinin işe başlatılmaması durumunda hesaplanan tazminatın parasal miktarını,
belirlemeleri zorunlu.
Söz konusu tarih ve tutarlar belirlenmezse anlaşma sağlanamamış sayılacak ve son tutanak buna göre düzenlenecek.
Ayrıca işçinin kararlaştırılan tarihte işe başlamaması hâlinde fesih geçerli olacak ve işveren sadece bunun hukuki sonuçları ile sorumlu olacak.
Uygulama 2018’de Başlayacak
7036 sayılı Kanun ile işe iade başvurularına ilişkin getirilen düzenlemeler 01/01/2018 tarihinde yürürlüğe girecek.
Dolayısıyla 2018 yılına kadar işe iade başvuruları için direkt iş mahkemelerine başvurulabilecek. Bunun yanı sıra bu tarihe kadar sonuçlanan mahkeme kararları için Yargıtay’a temyiz başvurusunda da bulunulabilecek.
Geçerli veya haklı nedene dayanmaksızın işveren tarafından işten çıkartılan işçilerin açtığı işe iade davaları iş yargısında önemli bir yer tutuyor. İşe iade davaları işçi tarafından direkt iş mahkemelerinde açılmakta iken geçtiğimiz hafta Resmi Gazete’de yayımlanan 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu ile önemli değişiklikler getirildi.
İşe İade Başvurusu Arabulucuya
7036 sayılı Kanun ile işe iade davaları konusunda getirilen en önemli düzenleme başvurunun arabulucuya yapılması ile ilgili.
Buna göre; iş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde işe iade talebiyle, İş Mahkemeleri Kanunu hükümleri uyarınca arabulucuya başvurmak zorunda.
Anlaşma Olmazsa İş Mahkemesine
Yeni sistemde iş mahkemeleri, arabuluculuk aşamasında anlaşma sağlanamazsa devreye giriyor. Şayet arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamazsa son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren, iki hafta içinde iş mahkemesinde dava açılabilecek.
Bunun yanı sıra taraflar anlaşırlarsa uyuşmazlık söz konusu iki haftalık sürede iş mahkemesi yerine özel hakeme de götürülebilir. Ancak arabuluculuk müessesesi ile paralel amacı bulunan özel hakem uygulamasının bu aşamadan sonra pek uygulanabilirliğinin kalmayacağı açık.
Doğrudan Dava Açılamaz
Arabulucuya başvurmaksızın doğrudan iş mahkemesine dava açılması mümkün değil. Bu şekilde doğrudan dava açılması halinde dava usulden reddedilecek ve ret kararı taraflara resen tebliğ edilecek.
Söz konusu kesinleşen ret kararının resen tebliğinden itibaren iki hafta içinde arabulucuya başvurulabilmesi mümkün.
İstinaf Var Temyiz Yok
İş mahkemesi tarafından verilen karar üzerine taraflarca istinaf yoluna başvurulabilecek. İstinaf başvurusu iki hafta içinde bölge adliye mahkemesine yapılabilecek.
Bölge adliye mahkemesi tarafından verilen kararlar kesin ve bu kararlara karşı temyiz başvurusunda bulunulamayacak.
Dava Tarihindeki Ücret Esas Alınacak
İşe iade başvurularının bazı sonuçları bulunuyor. Şöyle ki;
- İşverence geçerli sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı mahkemece veya özel hakem tarafından tespit edilerek feshin geçersizliğine karar verildiğinde, işveren, işçiyi bir ay içinde işe başlatmak zorunda.
- İşçiyi başvurusu üzerine işveren bir ay içinde işe başlatmaz ise, işçiye en az dört aylık ve en çok sekiz aylık ücreti tutarında tazminat ödemekle yükümlü olur.
- Kararın kesinleşmesine kadar çalıştırılmadığı süre için işçiye en çok dört aya kadar doğmuş bulunan ücret ve diğer hakları ödenir.
Tarih ve Parasal Tutarlar Belirlenmeli
7036 sayılı Kanun ile getirilen bir diğer düzenleme ise işe iade ile ilgili arabuluculuk faaliyeti sonunda işe başlama ve parasal tutarların belirlenmesi ile ilgili. Buna göre, arabuluculuk faaliyeti sonunda tarafların, işçinin işe başlatılması konusunda anlaşmaları hâlinde;
a) İşe başlatma tarihini,
b) Hesaplanan ücret ve diğer hakların parasal miktarını,
c) İşçinin işe başlatılmaması durumunda hesaplanan tazminatın parasal miktarını,
belirlemeleri zorunlu.
Söz konusu tarih ve tutarlar belirlenmezse anlaşma sağlanamamış sayılacak ve son tutanak buna göre düzenlenecek.
Ayrıca işçinin kararlaştırılan tarihte işe başlamaması hâlinde fesih geçerli olacak ve işveren sadece bunun hukuki sonuçları ile sorumlu olacak.
Uygulama 2018’de Başlayacak
7036 sayılı Kanun ile işe iade başvurularına ilişkin getirilen düzenlemeler 01/01/2018 tarihinde yürürlüğe girecek.
Dolayısıyla 2018 yılına kadar işe iade başvuruları için direkt iş mahkemelerine başvurulabilecek. Bunun yanı sıra bu tarihe kadar sonuçlanan mahkeme kararları için Yargıtay’a temyiz başvurusunda da bulunulabilecek.
30.10.2017
Dr. Mehmet BULUT
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
Twitter: @mhmtblt79
Dr. Mehmet BULUT
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
Twitter: @mhmtblt79