Genç Girişimciler Prim Teşvikinden Nasıl Faydalanır?
Ülkemiz çalışma mevzuatında istihdamı ve girişimciliği teşvik etmek amacıyla uygulanan birçok prim teşviki uygulaması bulunuyor. İşverenler ise bu teşvikleri takip etmekte zorlanıyorlar ve çoğu zaman hak kaybına uğruyorlar. Biz de yazılarımızda sıkça bu teşvikleri açıklamaya ve yol göstermeye çalışıyoruz. Bugünkü yazımızda genç girişimler için uygulanan prim teşviki uygulamasından bahsedeceğiz.
Genç girişimciliği teşvike yönelik düzenleme 2018 Mayıs ayında Resmi Gazete’de yayımlanan 7143 sayılı Torba Kanun ile yürürlüğe girdi. Söz konusu teşvike ilişkin ayrıntılara ise 2018/28 sayılı SGK genelgesinde yer verildi.
Kapsamda Kimler Var?
Genç girişimci prim teşvik uygulamasından sadece ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle adlarına ilk defa gelir vergisi mükellefiyeti tesis olunan ve mükellefiyet başlangıç tarihi itibarıyla 18 yaşını doldurmuş ve 29 yaşını doldurmamış tam mükellef gerçek kişiler faydalanabilecek.
Teşvikten faydalanacak kişilerin herhangi bir şekilde daha önceden gelir vergisi mükellefiyeti olmaması gerekiyor. Tabi buradaki mükellefiyet sadece ticari, zirai veya mesleki faaliyet ile ilgili olmalı. Örneğin; daha önceden gayrimenkul sermaye iradı nedeniyle gelir vergisi mükellefiyeti olan bir şahsın bu durumu genç girişimci teşvikinden faydalanması için engel teşkil etmeyecek.
Bununla birlikte daha önce bir şirket ortaklığı veya tarımsal faaliyeti nedeniyle 4/b sigortalılığı varsa yine genç girişimci prim teşvikinden faydalanılması mümkün. Eğer ki kurumlar vergisi kapsamında, anonim şirket, limited şirket gibi bir şirket kurulursa prim teşvikinden faydalanmak mümkün değil. Yani teşvikten faydalanmak için şirket değil, gelir vergisi kapsamına girecek, şahsınıza bağlı bir işletme kurmanız gerekiyor.
Ayrıca adi ortaklıklar ve şahıs şirket ortaklıklarında sadece bir ortağın (bu ortaklardan en genç olanının) prim teşvikinden yararlanması mümkün. Ancak burada önemli bir ayrıntı bulunuyor: Ortaklardan herhangi birinin teşvik şartlarını taşımaması halinde, diğer ortaklar da prim teşvikinden faydalanamıyor.
Teşvikin Avantajı Nedir?
Düzenlemeye göre, gerekli şartları taşıyan genç girişimcinin 4/b kapsamında ödemesi gereken primleri, 1 yıl süreyle prime esas kazanç alt sınır üzerinden Hazinece karşılanacak. Dolayısıyla alt sınırdan 4/b primi bildirmek isteyen genç girişimci bir yıl boyunca hiç prim ödemeyecek. Şayet alt sınırın üstünde bildirim yapmak istenirse alt sınır ile aradaki farkın primi ödenmek zorunda.
Ayrıntılara Dikkat!
Genç girişimci prim teşvikinden faydalanılabilmesi için dikkat edilmesi gereken bazı ince noktalar da var. Bunları aşağıdaki şekilde sıralamamız mümkün:
- Teşvikten faydalanılması için işe başlamanın GVK’ya uygun şekilde kanuni süresi içinde bildirilmesi gerekiyor. İşe başlangıcın GVK’ya uygun olarak yapılmasına rağmen, SGK’ya geriye dönük tescil işlemi yapılması halinde vergi kaydının başladığı tarih itibariyle prim teşvikinden faydalanılması mümkün.
-Mevcut bir işletmeye veya mesleki faaliyete sonradan ortak olunması halinde teşvikten faydalanmak mümkün değil.
- Teşvikten faydalanmak için genç girişimcinin kendi işinde bilfiil çalışılması veya işin kendisi tarafından sevk ve idare edilmesi gerekiyor. Seyahat, hastalık, askerlik, tutukluluk ve hükümlülük gibi zaruri ayrılmalar dolayısıyla geçici olarak işinde bilfiil çalışmamak bu şartı bozmuyor. Ayrıca kendi işinde bilfiil çalışılması veya işin kendisi tarafından sevk ve idare edilmesi şartını sağlayan mükelleflerin, faaliyetin yürütülebilmesi için çırak, kalfa veya yardımcı işçi çalıştırması istisna şartını bozmuyor.
- Ölüm nedeniyle faaliyetin eş ve çocuklar tarafından devralınması hâli hariç olmak üzere, faaliyeti durdurulan veya faaliyetine devam eden bir işletmenin ya da mesleki faaliyetin eş veya üçüncü dereceye kadar akrabalarından devralınmamış olması şartıyla teşvikten faydalanmak mümkün.
Ülkemiz çalışma mevzuatında istihdamı ve girişimciliği teşvik etmek amacıyla uygulanan birçok prim teşviki uygulaması bulunuyor. İşverenler ise bu teşvikleri takip etmekte zorlanıyorlar ve çoğu zaman hak kaybına uğruyorlar. Biz de yazılarımızda sıkça bu teşvikleri açıklamaya ve yol göstermeye çalışıyoruz. Bugünkü yazımızda genç girişimler için uygulanan prim teşviki uygulamasından bahsedeceğiz.
Genç girişimciliği teşvike yönelik düzenleme 2018 Mayıs ayında Resmi Gazete’de yayımlanan 7143 sayılı Torba Kanun ile yürürlüğe girdi. Söz konusu teşvike ilişkin ayrıntılara ise 2018/28 sayılı SGK genelgesinde yer verildi.
Kapsamda Kimler Var?
Genç girişimci prim teşvik uygulamasından sadece ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle adlarına ilk defa gelir vergisi mükellefiyeti tesis olunan ve mükellefiyet başlangıç tarihi itibarıyla 18 yaşını doldurmuş ve 29 yaşını doldurmamış tam mükellef gerçek kişiler faydalanabilecek.
Teşvikten faydalanacak kişilerin herhangi bir şekilde daha önceden gelir vergisi mükellefiyeti olmaması gerekiyor. Tabi buradaki mükellefiyet sadece ticari, zirai veya mesleki faaliyet ile ilgili olmalı. Örneğin; daha önceden gayrimenkul sermaye iradı nedeniyle gelir vergisi mükellefiyeti olan bir şahsın bu durumu genç girişimci teşvikinden faydalanması için engel teşkil etmeyecek.
Bununla birlikte daha önce bir şirket ortaklığı veya tarımsal faaliyeti nedeniyle 4/b sigortalılığı varsa yine genç girişimci prim teşvikinden faydalanılması mümkün. Eğer ki kurumlar vergisi kapsamında, anonim şirket, limited şirket gibi bir şirket kurulursa prim teşvikinden faydalanmak mümkün değil. Yani teşvikten faydalanmak için şirket değil, gelir vergisi kapsamına girecek, şahsınıza bağlı bir işletme kurmanız gerekiyor.
Ayrıca adi ortaklıklar ve şahıs şirket ortaklıklarında sadece bir ortağın (bu ortaklardan en genç olanının) prim teşvikinden yararlanması mümkün. Ancak burada önemli bir ayrıntı bulunuyor: Ortaklardan herhangi birinin teşvik şartlarını taşımaması halinde, diğer ortaklar da prim teşvikinden faydalanamıyor.
Teşvikin Avantajı Nedir?
Düzenlemeye göre, gerekli şartları taşıyan genç girişimcinin 4/b kapsamında ödemesi gereken primleri, 1 yıl süreyle prime esas kazanç alt sınır üzerinden Hazinece karşılanacak. Dolayısıyla alt sınırdan 4/b primi bildirmek isteyen genç girişimci bir yıl boyunca hiç prim ödemeyecek. Şayet alt sınırın üstünde bildirim yapmak istenirse alt sınır ile aradaki farkın primi ödenmek zorunda.
Ayrıntılara Dikkat!
Genç girişimci prim teşvikinden faydalanılabilmesi için dikkat edilmesi gereken bazı ince noktalar da var. Bunları aşağıdaki şekilde sıralamamız mümkün:
- Teşvikten faydalanılması için işe başlamanın GVK’ya uygun şekilde kanuni süresi içinde bildirilmesi gerekiyor. İşe başlangıcın GVK’ya uygun olarak yapılmasına rağmen, SGK’ya geriye dönük tescil işlemi yapılması halinde vergi kaydının başladığı tarih itibariyle prim teşvikinden faydalanılması mümkün.
-Mevcut bir işletmeye veya mesleki faaliyete sonradan ortak olunması halinde teşvikten faydalanmak mümkün değil.
- Teşvikten faydalanmak için genç girişimcinin kendi işinde bilfiil çalışılması veya işin kendisi tarafından sevk ve idare edilmesi gerekiyor. Seyahat, hastalık, askerlik, tutukluluk ve hükümlülük gibi zaruri ayrılmalar dolayısıyla geçici olarak işinde bilfiil çalışmamak bu şartı bozmuyor. Ayrıca kendi işinde bilfiil çalışılması veya işin kendisi tarafından sevk ve idare edilmesi şartını sağlayan mükelleflerin, faaliyetin yürütülebilmesi için çırak, kalfa veya yardımcı işçi çalıştırması istisna şartını bozmuyor.
- Ölüm nedeniyle faaliyetin eş ve çocuklar tarafından devralınması hâli hariç olmak üzere, faaliyeti durdurulan veya faaliyetine devam eden bir işletmenin ya da mesleki faaliyetin eş veya üçüncü dereceye kadar akrabalarından devralınmamış olması şartıyla teşvikten faydalanmak mümkün.
21.06.2021
Dr. Mehmet BULUT
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
mhmtblt79@gmail.com
Dr. Mehmet BULUT
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
mhmtblt79@gmail.com